Slaapproblemen: slaapmedicatie schadelijk?

Hoeveel slaap een mens nodig heeft varieert per persoon. Als je onrustig slaapt of vaak 's nachts wakker ligt en je overdag niet fit voelt, en dit gebeurd een keer of vier per week, dan heb je last van slapeloosheid. Veel mensen grijpen dan naar slaap medicatie, maar zijn zich niet bewust van de gevaren ervan. Slaap medicijnen lossen het slaapprobleem ook niet op. Het is verstandig om slaap medicatie niet langer dan een week te gebruiken i.v.m. gevaar voor verslaving.

Gezond slaappatroon

Wat een goed slaappatroon is, verschilt sterk per mens. De één heeft genoeg aan vijf uur slaap, terwijl een ander minstens 10 uur slaap nodig heeft om goed te kunnen functioneren. Ouderen krijgen over het algemeen minder behoefte aan slaap. Het heeft voor hen geen zin om langer in bed te blijven liggen.

Slapeloosheid

We spreken van slapeloosheid als een persoon meer dan 3 à 4 nachten per week niet in slaap kan vallen, onrustig slaapt of ’s nachts langdurig wakker ligt met als gevolg het niet fit voelen de volgende dag. Iedereen wordt wel eens wakker ’s nachts, of vroeg in de ochtend, maar dit hoeft dan niet meteen te duiden op slapeloosheid. Wie wel veel slechte nachten heeft en zich daardoor slecht voelt overdag, doet er goed aan om eens naar de huisarts te gaan. Verstandig is om van te voren eens bij te houden wanneer en hoeveel je wakker ligt en of je zelf daarvoor een oorzaak weet aan te geven. Verder wil een huisarts graag weten hoe laat je naar bed gaat en opstaat de volgende ochtend en wat je ’s avonds zoal doet voor het slapen gaan.

Slaaptabletten slikken verstandig of niet?

Of het verstandig is om slaaptabletten te gaan slikken zal de huisarts bepalen. Slaapmedicatie slikken lost de oorzaak van de slapeloosheid niet op, maar kan soms wel een goede tijdelijke oplossing zijn.

Werking van slaapmedicatie

Benzodiazepines zijn de meest gebruikte soort slaapmedicatie. Ze remmen de werking van het zenuwstelsel en maken je daardoor sloom en slaperig. De werkzame stoffen hebben nog een langdurig effect in het lichaam, zodat de bijwerkingen lang aanhouden. Een lichte slaaptablet kan al 15 uur lang door blijven werken in het lichaam en een middel als valium is na 24 uur pas voor de helft afgebroken door het lichaam. Neem je dus dagelijks nieuwe tabletten in, dan verkeer je dus continu onder invloed van de medicijnen.

Enkele mogelijke bijwerkingen van slaaptabletten

• Verslaving
• Sufheid
• Lusteloosheid
• Hoofdpijn
• Vergeetachtigheid
• Duizeligheid
• Somberheid
• Prikkelbaarheid
• Onverschilligheid
• Minder zin in seks
• Onrustig worden of angstig

Vanwege de mogelijkheid om verslaafd te raken aan slaaptabletten, wordt er geadviseerd om niet langer dan een week slaaptabletten te gebruiken.

Stoppen na langdurig gebruik slaapmedicatie

Als je langdurig slaapmedicatie gebruikt is het niet verstandig om zomaar te stoppen. Begin met stoppen in een rustige periode en bouw het langzaam af door bijvoorbeeld de dosering iedere week met een kwart te verminderen. Door te snel stoppen met medicatie kunnen ontwenningsverschijnselen optreden:

• Zweten
• Hoofdpijn
• Trillen
• Duizeligheid
• Onrustig voelen
• Angstig voelen
• Toenemen van slaapproblemen

Alternatief voor slaaptabletten

Melatonine is een hormoon dat in de hersenen wordt aangemaakt als het donker wordt. Waarschijnlijk bepaald dit hormoon voor een groot deel ons bioritme. Melatonine kan ook in tablet vorm ingenomen worden en is een goed alternatief voor slaapmedicatie.

Goede nachtrust bevorderen

• Ga op regelmatige tijden naar bed en blijf in het weekend niet veel langer in bed liggen
• Drink zo weinig mogelijk koffie, thee, cola, alcohol of sportdrankjes
• Drugs, sigaretten en chocolade hebben een negatieve invloed op de slaap
• Ontspan voor het slapen gaan, zorg voor een koele en donkere slaapkamer
• Beeldschermen geven veel licht af en remmen de melatonine afgifte
• Lukt in slaap vallen niet binnen een half uur, ga even uit bed en probeer het later nog een keer

Alcohol als slaapmiddel gebruiken?

Van alcohol ga je juist onrustig slapen. Het inslapen lukt vaak wel beter, maar voor de rest is de slaap vaak erg onrustig. Alcohol gebruik is dus juist sterk af te raden.

Lees verder

• Slapeloosheid oorzaken en oplossingen
• Slaap- en kalmeringsmiddelen: werking en risico’s