Bruine vlekken op de huid: nek, hand, gezicht, schouder, arm

Bruine vlekken op de huid kunnen ontstaan als gevolg van een overproductie van melanine (pigment). Pigment kleurt de huid en beschermt deze tegen schadelijke UV-stralen. Hyperpigmentatie zorgt ervoor dat de huid pigmentvlekken of verkleuringen vertoont. Dit wordt veroorzaakt door een overmatige productie van melanine als gevolg van te veel blootstelling aan de zon, hormonen en door littekens. Het lijkt er dan op alsof er spontaan bruine vlekjes op de huid ontstaan, terwijl het door de zon komt.

• Bruine vlekken op nek, hand, gezicht, schouder, arm door teveel aan zon: ouderdomsvlekken
• Zonbeschadiging
• Voorkeurslocaties ouderdomsvlekken
• Niet schadelijk voor de gezondheid
• Hormonen: zwangerschapsmasker of melasma
• Wat is het?
• Zwangerschap, menopauze en bij gebruik van de pil
• Bruine vlekken door hyperpigmentatie na een ontstekingsproces
• Bijwerkingen van medicijnen
• Wondgenezing
• Irritatie
• Diabetes

Bruine vlekken op nek, hand, gezicht, schouder, arm door teveel aan zon: ouderdomsvlekken

Zonbeschadiging

Als de huid gedurende herhaaldelijk wordt blootgesteld aan te veel UV-stralen, ontstaat er zonbeschadiging. Op delen van het lichaam die vaak zijn blootgesteld aan de zon ontstaan licht- tot donkerbruine verkleuringen van de huid, die in grootte kunnen variëren van enkele millimeters tot een paar centimeter. Deze vlekken worden wel ouderdomsvlekken of vanwege de kleur levervlekken genoemd (zie foto bovenaan het artikel). De medische benaming is lentigo. Het betreft een goedaardige huidafwijking die veel voorkomt bij mannen en vrouwen van vooral 65 jaar en ouder. Ook jongere mensen kunnen er door getroffen worden.

Voorkeurslocaties ouderdomsvlekken

De meeste ouderdomsvlekken komen voor op plekken die veel staan blootgesteld aan de zon: op het gezicht, de handruggen en de armen. Er is een verband tussen de mate van blootstelling aan zonlicht en het ontstaan van ouderdomsvlekken. Een zonaanbidder heeft meer kans op het krijgen van deze vlekken, dan iemand die de zon mijdt. Vooral mensen met een heel lichte gevoelige huid, lopen meer risico.

Niet schadelijk voor de gezondheid

Ouderdomsvlekken zijn geenszins schadelijk voor de gezondheid en meestal onschuldig. Behandeling is daarom niet nodig. Iemand die de vlekken als storend en ontsierend ervaart, kan er wel iets aan doen. Verandering van vorm of van kleur, kan een teken van kwaadaardige ontaarding van pigmentcellen zijn. Raadpleeg in dat geval uw (huis)arts.

Hormonen: zwangerschapsmasker of melasma

Wat is het?

Onder invloed van een teveel aan hormonen tijdens de zwangerschap, kan melasma of zwangerschapsmasker ontstaan. Bij deze pigmentstoornis ontstaan op de huid donkerbruine vlekken die matig tot scherp begrensd en gewoonlijk grillig van vorm zijn. De vlekken komen vooral voor op het voorhoofd, de wangen, de slapen, rond de ogen en op de bovenlip. In enkele gevallen kunnen de vlekken ook in de hals en op de armen aanwezig zijn.

Zwangerschap, menopauze en bij gebruik van de pil

Melasma komt vaak voor tijdens de zwangerschap, menopauze en bij vrouwen die orale anticonceptiva gebruiken. Het kan ook ontstaan als reactie op cosmetica. Blootstelling aan de zon maakt de bruine vlekken erger. Het is een goedaardige aandoening, die niet behandeld hoeft te worden. Vanwege de vaak ontsierende vlekken kunnen mensen het als zeer belastend ervaren. Bij verreweg de meeste vrouwen zal de huidverkleuring na de zwangerschap vanzelf verdwijnen. Het duurt wel vaak ongeveer drie maanden tot een jaar voordat de vlekken volledig zijn opgelost. In sommige gevallen blijft er pigmentatie over. Na de zwangerschap kan gekozen worden voor behandeling van melasma met crèmes.

Bruine vlekken door hyperpigmentatie na een ontstekingsproces

Het donkerder worden van de huid ten gevolge van littekens door acne of door huidbeschadiging, noemt men ook wel postinflammatoire hyperpigmentatie. De ontsteking leidt tot een verhoogde productie en afzetting van melanine, wat de verkleuring veroorzaakt. Wanneer de ontsteking begint te genezen, wordt de huid donkerder. Naast bruin, kan de huid ook geleidelijk grijs, leikleurig of blauw van kleur worden.

Soms verdwijnt de verkleuring na enige tijd vanzelf. Zo nodig kan een zalf met corticosteroïden de ontsteking en verkleuring verminderen.

Bijwerkingen van medicijnen

Bepaalde medicijnen kunnen de huidpigmentatie verhogen en tot donkere vlekken leiden. De meest voorkomende boosdoeners zijn niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's), tetracycline (een antibioticum) en psychotrope geneesmiddelen. Tot de laatste groep behoren de angstremmers, de antipsychotische medicijnen, de antidepressiva en de stemmingsstabilisatoren.

Wondgenezing

Er kunnen donkere vlekken achterblijven na een insectenbeet, brandwond of wondgenezing. Deze kunnen mettertijd vervagen.

Irritatie

Bepaalde producten voor de huid of het haar kunnen de huid irriteren, waardoor er donkere vlekken ontstaan.

Diabetes

Door diabetes kunnen delen van de huid donkerder worden. Aandoeningen die verband houden met diabetes zijn onder meer acanthosis nigricans en diabetische dermopathie, die mensen kunnen verwarren met ouderdomsvlekken.

Lees verder

• Ouderdomsvlekken in gezicht: verwijderen en behandelen
• Actnische keratosen: symptomen, oorzaak en behandeling
• Café au lait vlekken: symptomen, oorzaak en verwijderen
• Capillaritis: roodbruine vlekken op benen, romp en armen
• Bruine tot gele vlekken op de huid door ouderdomsvlekken