Strontje in het oog: symptomen, oorzaak en behandeling

Last van een strontje in je oog? De medische benaming van een strontje is hordeolum. Een hordeolum is een ontsteking die meestal veroorzaakt wordt door een stafylokok. Een hordeolum wordt in de volksmond 'strontje' genoemd. Het is een acute ontsteking van één van de kliertjes in het ooglid. Hierbij ontstaat een pijnlijk rood knobbeltje op de rand van het boven- of onderooglid (uitwendig hordeolum), en soms aan de binnenkant (inwendig hordeolum). Het verwijderen en behandelen van een strontje gebeurt door meerdere keren per dag warme kompressen aan te brengen in de vorm van een schoon washandje die onder de warme kraan is gehouden. Dit kan de rijping versnellen, waarna spontane drainage plaatsvindt. Zodra het vervelende puistje doorbreekt, is de pijn over.

• Wat is een strontje (hordeolum)?
• Wie krijgen er last van?
• Wanneer huisarts raadplegen?
• Het hordeolum internum
• Klachten en symptomen hordeolum internum
• Strontje verwijderen: hordeolum internum behandelen
• Het hordeolum externum
• Klachten en symptomen hordeolum externum
• Strontje verwijderen: behandeling van een hordeolum externum
• Casus: Strontje in het oog
• Patiënt
• Klachten
• Onderzoek
• Diagnose
• Behandeling
• Advies
• Prognose

Wat is een strontje (hordeolum)?

Een strontje is een ontsteking die meestal veroorzaakt wordt door een stafylokok. Een strontje wordt ook wel hordeolum genoemd. Er zijn twee typen te onderscheiden:

• Het hordeolum externum: aan de buitenrand van het ooglid;
• Het hordeolum internum: onder het ooglid.

De laatste komt veel minder vaak voor en geeft heftiger en langduriger klachten. Een hordeolum internum kan soms zelfs gepaard gaan met verschijnselen zoals koorts. Een stafylokok is een besmettelijke bacterie. Voorkom daarom zelfbesmetting of besmetting van anderen door hygiënisch tewerk te gaan.

Wie krijgen er last van?

Het hordeolum lijkt meer voor te komen bij patiënten met:

• blefaritis (oograndontsteking);
• recidiverende stafylokokkeninfecties (furunculosis);
• seborroïsch eczeem;
• diabetes (suikerziekte); en
• allergie.

Wanneer huisarts raadplegen?

Het hordeolum is een courante inflammatoire aandoening aan het ooglid, waarbij een klein puistje ontstaat. Veel patiënten proberen deze aandoening vaak conservatief te behandelen met middeltjes die zonder recept verkrijgbaar zijn. Vaak is een dergelijke behandeling effectief. Bij aanhoudende of hevige klachten, is het raadzaam een huisarts te raadplegen.

Het hordeolum internum

Klachten en symptomen hordeolum internum

Een interne hordeolum is een klein abces (blaasje met pus) die wordt veroorzaakt door een acute stafylokokkeninfectie die uitgaat van een kliertje van Meibom. De begrensde zwelling schijnt bij omklappen van het ooglid geel door. Het hordeolum internum komt minder vaak voor dan het hordeolum externum en geeft ernstiger klachten. Het hordeolum internum kan optreden in combinatie met acute of chronische blefaritis. De zwelling treedt vaak plotseling op, hetgeen gepaard gaat met pijn en erytheem (roodheid van de huid), vaak van het gehele ooglid. De ontsteking kan zich verspreiden naar andere klieren of het andere ooglid. Als een inwendig hordoleum zich verder uitbreidt, kan het oog zelf ook rood worden. Voorts kunnen de lymfeklieren die voor de oren zitten gaan opzetten en pijnlijk aanvoelen. Een ernstige uitbreiding kan vergezeld gaan met koorts en een algeheel ziektegevoel. Recidieven komen vaak voor, vooral als een onderliggende conjunctivitis of blefaritis niet adequaat behandeld wordt.

Strontje verwijderen: hordeolum internum behandelen

Omdat de infectie diep in het weefsel is gelokaliseerd, is de toepassing van een antibioticum bevattende oogzalf meestal ineffectief. De patiënt wordt vaak geïnstrueerd om twee tot vier keer per dag warme kompressen toe te passen gedurende vijf tot 10 minuten, teneinde rijping van het strontje te faciliteren, zodat het openbarst en de pus kan weglopen. Concreet betekent dit dat de patiënt zijn oog dept met natte, warme kompressen in de vorm van bijvoorbeeld een schone zakdoek die in handwarm water is gedrenkt. Dit bevordert niet alleen het rijpingsproces, maar het vermindert ook de pijn. Dit komt door de toegenomen temperatuur en door­bloe­ding van het weefsel. Ten slotte kan de arts bij een rijp abcesje een sneetje zetten in de zwelling. Deze insnijding wordt gemaakt voor drainage. Dit kan gedaan worden als de ontsteking langer dan twee dagen blijft bestaan en gepaard gaat met veel klachten.

Het hordeolum externum

Klachten en symptomen hordeolum externum

Een externe hordeolum is een purulente (etterige) ontsteking van enkele millimeters aan de basis van een wimper. Veelal ontstaat er een wit-geel puskopje op. Het is een rood, pijnlijk zwellinkje, die bij aanraking warm aanvoelt. Het is meestal te wijten aan een staphylococceninfectie en het kan gepaard gaan met staphylococcen blefaritis. De laesies zijn vaak geassocieerd met vermoeidheid, slechte voeding en stress. In de meeste gevallen barst het strontje na drie of vier dagen spontaan open en kan de pus weglopen. Het hordeolum heeft zich in dat geval 'ontlast'. Hierdoor verdwijnt ook de pijn en de roodheid.

Strontje verwijderen: behandeling van een hordeolum externum

Meerdere keren per dag warme kompressen aanbrengen, kan de rijping versnellen, waarna spontane drainage plaatsvindt. Concreet betekent dit dat de patiënt een schoon washandje onder de warme kraan houdt en deze een paar keer per dag gedurende vijf tot tien minuten op het ooglid legt. Wanneer de huid week is, kan het hordeolum gemakkelijker doorbreken. Verdere behandeling is vaak niet nodig. Soms kan een antibioticum bevattende oogzalf worden voorgeschreven.

Casus: Strontje in het oog

Patiënt

Lisa, 25 jaar, student.

Klachten

Lisa heeft sinds enkele dagen last van een pijnlijke, rode zwelling aan de rand van haar rechterooglid. Ze ervaart een drukkend gevoel en een lichte gevoeligheid bij aanraking. Geen visuele klachten of koorts.

Onderzoek

• Anamnese: Geen bekende oogproblemen of allergieën. Geen recente oogtrauma's of veranderingen in cosmetica. Gebruikt dagelijks contactlenzen.
• Fysiek onderzoek: Kleine, pijnlijke zwelling aan de buitenrand van het rechterbovenste ooglid. Geen pusophoping zichtbaar. De rest van het oog en het gezichtsvermogen zijn normaal.
• Laboratoriumonderzoek: Niet noodzakelijk bij deze symptomen, gezien de typische presentatie van een strontje.

Diagnose

De huisarts stelt een hordeolum (strontje) vast op basis van de klachten.

Behandeling

• Warme kompressen: Vier keer per dag warme kompressen aanbrengen om de zwelling te verminderen en de drainage te bevorderen.
• Goede hygiëne: Regelmatig wassen van de handen en vermijden van wrijven in de ogen. Zorgvuldige reiniging van de oogleden.
• Antibioticazalf: Indien nodig, gebruik van een antibioticazalf zoals voorgeschreven door de arts.

Advies

• Contactlenzen: Tijdelijk stoppen met het dragen van contactlenzen tot de infectie genezen is.
• Cosmetica: Vermijden van oogmake-up tot de zwelling verdwenen is.
• Medische follow-up: Terugkomen als de zwelling toeneemt, pus ontstaat, of als er na een week geen verbetering optreedt.

Prognose

Met de juiste behandeling en hygiënemaatregelen kan Lisa's strontje binnen een week genezen. Warme kompressen en goede hygiëne zijn belangrijk voor een snel herstel. Als de klachten aanhouden of verergeren, is verder medisch onderzoek nodig.

Lees verder

• Blefaritis of ooglidontsteking: symptomen en behandeling
• Conjunctivitis of bindvliesontsteking: symptomen en oorzaken
• Oogaandoeningen: rood oog/rode ogen; jeuk/afscheiding/tranen
• Chalazion (bultje onder ooglid): verwijderen en behandeling
• Tranende ogen: oorzaken en symptomen van een tranend oog