Cholesterolverlagers zijn slecht voor het geheugen

Cholesterolverlagers worden vaak voorgeschreven als andere maatregelen nauwelijks helpen, zoals voldoende bewegen en een cholesterolarm dieet. Toch is het belangrijk om statines alleen als laatste redmiddel te gebruiken, want de bijwerkingen zijn talrijk. Geheugenverlies kan er een van zijn. Dat die amnesie doorgaans maar tijdelijk is, maakt het er niet minder hinderlijk en verontrustend op. Niettemin wordt vaak gedacht dat cholesterol sowieso slecht is voor het lichaam. Niets is minder waar. Cholesterol is belangrijk voor onder andere de aanmaak van hormonen.

Inhoud

• Cholesterolverlagers (statines) – wat zijn dat?
• Is cholesterol alleen maar slecht?
• LDL en HDL
• Wanneer worden cholesterolverlagers voorgeschreven?
• Voldoende bewegen en gezond eten
• Cholesterolverlagers – het laatste redmiddel
• Bijwerkingen
• Het geheugen kan eronder lijden

Cholesterolverlagers (statines) – wat zijn dat?

Statines verminderen de samengestelde vetten in de bloedbaan. Bij een te hoog gehalte ervan kan men ze beschouwen als overtollige 'rommel' die aan de binnenkant van de bloedvaten blijft kleven, waardoor uiteindelijk de bloeddoorstroming belemmerd of zelfs helemaal afgesloten wordt. De arts schrijft cholesterolverlagende middelen dan ook voor om hart- en vaatziekten en beroertes te voorkomen. Vooral het LDL-cholesterol – ‘slechte’ cholesterol – is berucht. Veel studies hebben aangetoond dat LDL het risico op een hartinfarct sterk vergroot.

Is cholesterol alleen maar slecht?

Absoluut niet. Integendeel zelfs. Het lichaam heeft cholesterol nodig voor de aanmaak van bijvoorbeeld hormonen. Vet wordt opgenomen met de voeding. De lever maakt er cholesterol van. Als er te veel van in het bloed circuleert, slibben de bloedvaten langzaam dicht.

LDL en HDL

Vooral het LDL (low densitity lipoprotein) staat in dat opzicht in een kwaad daglicht. Het andere soort cholesterol is het HDL (high density lipoprotein), het ‘goede’ cholesterol dat het vetgehalte in het bloed van nature doet dalen door het teveel aan LDL in het bloed weer naar de lever te transporteren, waar het wordt afgebroken en hergebruikt voor de aanmaak van cellen, hormonen en gal.

Schildklier
Bij een verhoogde schildklierwerking daalt het cholesterolgehalte. Bij een verminderde schildklierwerking lijkt het omgekeerde plaats te vinden. Zo zijn er nog meer voorbeelden van een schommelend cholesterolgehalte. De laatstgenoemde bepalingen zijn zeer relatief omdat het bloedcholesterol van tal van andere factoren afhankelijk is.

Wanneer worden cholesterolverlagers voorgeschreven?

Als het cholesterolgehalte te hoog is, maakt de huisarts een inschatting van het risico op hart- en vaatziekten of een beroerte. Hij neemt dan een anamnese op. Dat wil zeggen dat hij alle mogelijke factoren inventariseert die ertoe bijdragen dat het verhoogde cholesterolgehalte wellicht fataal wordt. Roken is bijvoorbeeld een factor. Stress, met name de chronische negatieve stress, kan dat eveneens zijn. Net als overgewicht en hoge bloeddruk. Ook de leeftijd speelt een rol. En er zijn erfelijke factoren die de arts min of meer dwingen om statines voor te schrijven.

Voldoende bewegen en gezond eten

In normale gevallen is een gezonde voeding en beweging, zoals recreatief wandelen en fietsen, voldoende om het cholesterol binnen de perken te houden. Een halfuur per dag stevig wandelen of joggen kan al het verschil maken. Natuurlijk hoort daar een vetarm dieet bij. Lees dus de informatie op de verpakking van voedingsmiddelen. Mijd de verzadigde vetten. Dus liever geen vette kaas, weinig koekjes, chips en gebak, en geen vet vlees. Ook de bak- en braadproducten zijn berucht. Let dus op en kies altijd de magere variant. Dan zit u op de juiste weg en hebt u bij een verhoogd cholesterolgehalte waarschijnlijk geen statines nodig om de vetspiegel in uw bloed te verlagen.

Cholesterolverlagers – het laatste redmiddel

Statines kunnen zeer veel bijwerkingen hebben. Een kleine greep uit de lange lijst van bijwerkingen zal u ervan overtuigen dat cholesterolverlagers altijd het laatste redmiddel horen te zijn.

Bijwerkingen

Daar staat tegenover dat de opgesomde bijwerkingen in de bijsluiters van deze geneesmiddelen lang niet altijd bij iedereen voorkomen:

• Vermoeidheid, slapeloosheid en duizeligheid.
• Hoofdpijn, spierpijn, spierzwakte, misselijkheid, braken.
• Maagpijn, lage buikpijn, zuurbranden, diarree.
• Angstaanvallen, depressies.
• Tintelingen, jeuk, huiduitslag, blaren.
• Erectiestoornissen.
• Lever- en alvleesklierontsteking.
• Koorts en gewrichtsklachten.

Het geheugen kan eronder lijden

In verschillende publicaties worden cholesterolverlagers ook in verband gebracht met geheugenverlies. Geheugenverlies is een bijwerking die vermeld staat in de bijsluiter van Lipitor. Veel andere merken hebben dat neveneffect echter ook. Een onderzoek van Beatrice Golomb, verbonden aan de University of California, beschrijft meer dan 100 gevallen van gebruikers van statines bij wie geheugenstoornissen optraden. En in 30 gevallen tijdelijke amnesie. Ook een studie van de Duke University in North Carolina kwam tot dezelfde conclusies nadat het team enorme gegevensbestanden grondig had geanalyseerd.

Geheugenverlies
In de meeste gevallen verdwenen de klachten nadat de patiënten waren gestopt met het innemen van deze medicijnen. Een mogelijke verklaring van de amnesie is dat cholesterolverlagers, zoals Atorvastatine (Lipitor) en Gemfibrozil (fibraat), het communicatievermogen van de cellen verminderen en er hiaten in het geheugen ontstaan met als gevolg geheugenverlies.

Lees verder

• Geheugen: Over herinneringen en vergeetachtigheid (special)
• De symptomen van een slecht geheugen
• De ziekte van Alzheimer begint in de darm
• Geheugenchip vervangt de hippocampus
• Atorvastatine – een effectieve cholesterolverlager
• Gemfibrozil (Lopid) effectief bij hart- en vaatziekten