Gerstekorrels in gezicht: witte puntjes rond ogen of neus
Gerstekorrels komen relatief vaak voor. Een gerstekorrel (ook 'milium' genoemd) is een 1 tot 2 mm grote holte (cyste), welke is gevuld met hoornmateriaal. Het ziet eruit als een wit korreltje op de huid (zie foto). Meestal komen ze in het gezicht voor, vooral rond de ogen. Een gerstekorrel is volstrekt goedaardig en behoeft vanuit medisch oogpunt bezien geen behandeling. Vaak verdwijnen ze na verloop van tijd spontaan. Vanuit cosmetisch oogpunt kan gekozen worden voor behandeling.Gerstekorrel verwijderen
- Gerstekorrels
- "Het korreltje dat bleef zitten" – het verhaal van Yvonne
- Wat is het eigenlijk?
- Oorzaken van gerstekorrels – hoe komen die korreltjes daar nou?
- Verhoorning van de huid – als je huid niet loslaat
- Een huid die te weinig vocht krijgt
- Afsluitende crèmes of make-up
- Hormonale veranderingen of genetische aanleg
- Kortom
- Symptomen gerstekorrels
- Klein wit korreltje in of op de huid
- Soortgelijke huidaandoeningen
- Verschillende soorten gerstekorrels – niet elke korrel is hetzelfde
- Primaire gerstekorrels – spontaan en veelvoorkomend
- Secundaire gerstekorrels – na beschadiging of huidstress
- Neonatale gerstekorrels – bij pasgeboren baby’s
- Eruptieve milia – plotseling in groepjes
- Milia en plaque – in combinatie met een ruwe huidplek
- Onderzoek en diagnose
- Zelfherkenning – vaak al goed in te schatten
- Wanneer naar de huisarts of dermatoloog?
- Het lichamelijk onderzoek – vaak al voldoende
- En hoe zit het bij baby’s?
- Behandeling gerstekorrels
- Gerstekorrels voorkómen
- Anno 2025 – hoe kijken we nu naar gerstekorrels?
Gerstekorrels
"Het korreltje dat bleef zitten" – het verhaal van Yvonne
Yvonne, 45 jaar en werkzaam als receptioniste, merkte het witte puntje onder haar oog voor het eerst op tijdens het aanbrengen van concealer. Ze dacht dat het een puistje was, maar er gebeurde niets — geen roodheid, geen ontsteking, en zeker geen verdwijnen. Wekenlang zat het daar, zichtbaar in elke spiegel en op elke selfie. Ze probeerde het voorzichtig uit te drukken, maar het voelde als een steentje onder haar huid. Toen ze op internet las over gerstekorrels, viel het kwartje. Toch vond ze het gênant om ermee naar de huisarts te gaan — het was immers maar zo’n klein dingetje.
Gerstekorrels op een ooglid, zichtbaar als kleine witte puntjes op ooglid / Bron: Silver442n, Wikimedia Commons (Publiek domein)Wat is het eigenlijk?
Een persoon met milia of gerstekorrels heeft een huiduitslag, waarbij er kleine witte bultjes ter grootte van een speldenknop verschijnen. Gerstekorrels zien eruit als kleine witte korreltjes in of onder de huid. Gerstekorrels komen vaak voor in het gezicht, vooral in de omgeving van de ogen (in en om het ooglid) op het voorhoofd, de neus, de wangen en bovenlip. Ze kunnen op alle leeftijden voorkomen. De bultjes zijn onschuldig van aard. Milia kan als cosmetisch storend worden ervaren.Oorzaken van gerstekorrels – hoe komen die korreltjes daar nou?
Gerstekorrels lijken misschien op kleine puistjes, maar het zijn echte eigenheimers. Ze doen geen pijn, ze zijn niet rood, en toch zijn ze er ineens: die witte, harde puntjes op je huid die maar niet verdwijnen. Je kunt ze niet zomaar uitknijpen (geloof ons, probeer het liever niet) — en je vraagt je al snel af: waar komen die dingen eigenlijk vandaan?We leggen het je rustig en helder uit.
Verhoorning van de huid – als je huid niet loslaat
De meest voorkomende oorzaak van gerstekorrels is verhoorning van de huid. Dat betekent dat dode huidcellen niet op tijd worden afgestoten, maar juist blijven plakken. Hierdoor raakt een talgkliertje of porie verstopt met keratine, een eiwit dat je huid stevig maakt. In plaats van naar buiten te verdwijnen, hoopt dat keratine zich op onder het huidoppervlak – en voilà: daar is je gerstekorrel.Dit komt vaker voor bij mensen met een drogere of wat dikkere huidstructuur, of bij wie exfoliëren (oftewel: je huid helpen met het afschilferen van oude cellen) niet zo regelmatig gebeurt.
Een huid die te weinig vocht krijgt
Je huid heeft niet alleen voeding nodig, maar ook vocht. Een droge huid kan sneller verhoornen, wat de kans op verstoppingen vergroot. Zeker als je weinig water drinkt, vaak in de zon zit, of cosmetica gebruikt die je huid uitdroogt, raakt je natuurlijke huidbarrière uit balans. Dat maakt het voor gerstekorrels extra makkelijk om zich te nestelen.Beschadigde of geïrriteerde huid – een broedplek voor milia
Gerstekorrels kunnen ook ontstaan na een beschadiging van de huid. Denk aan:
- brandwonden
- schaafwonden
- littekens
- agressieve gezichtsbehandelingen
- peeling of laserbehandeling
De huid geneest dan vaak met een iets dikkere laag hoorncellen, waarin zich makkelijker keratine ophoopt. Daarom zie je deze korreltjes regelmatig verschijnen op plekken waar de huid iets heeft moeten ‘repareren’.
Afsluitende crèmes of make-up
Soms bedoel je het goed voor je huid, maar pak je het per ongeluk net verkeerd aan. Vette crèmes of afsluitende make-up kunnen de poriën dichtplakken, waardoor je huid haar natuurlijke afvoer kwijtraakt. Het resultaat? Kleine ophopingen van keratine die nergens heen kunnen. Vooral als je weinig reinigt of producten met siliconen en minerale oliën gebruikt, kunnen gerstekorrels makkelijker ontstaan.Hormonale veranderingen of genetische aanleg
Sommige mensen zijn er gewoon gevoeliger voor dan anderen. Het kan erfelijk zijn, of samenhangen met hormonale veranderingen, bijvoorbeeld tijdens de puberteit, zwangerschap of de overgang. Je huid verandert dan in structuur en balans, en dat kan een voedingsbodem zijn voor die hardnekkige witte puntjes.Kortom
Gerstekorrels ontstaan dus niet door vuil, maar vooral door verhoorning, vochttekort, huidbeschadiging of afsluiting van de poriën. Ze zijn meestal onschuldig, maar dat betekent niet dat ze niet irritant kunnen zijn. De eerste stap naar een gladde huid begint bij weten waar die korreltjes vandaan komen.Symptomen gerstekorrels
Klein wit korreltje in of op de huid
Een gerstekorrel ziet eruit als een klein wit korreltje in of op de huid. Het is een volkomen onschuldige aandoening. Voorkeurslocaties zijn in en om het ooglid, het voorhoofd, de neus, de wangen en de bovenlip. Bij volwassenen kan de uitslag ook aangetroffen worden op het bovenste gedeelte van de borst of de rug. Bij pasgeboren baby's komen ze frequent voor, maar verdwijnen ze vaak ook weer snel. Ongeveer 40 procent van alle pasgeborenen ontwikkelt milia.Soortgelijke huidaandoeningen
Een wit korreltje op de rand van het ooglid is geen gerstekorrel, maar een hordeolum, in de volksmond een 'strontje' genoemd. Dit is een acute ontsteking van één van de kliertjes in het ooglid, die meestal wordt veroorzaakt door een stafylokok. Gerstekorrels moeten ook niet verward worden met syringomen: goedaardige zweetkliertumoren welke te herkennen zijn als huidkleurige bultjes rond de ogen.Verschillende soorten gerstekorrels – niet elke korrel is hetzelfde
Gerstekorrels lijken op het oog allemaal op elkaar: klein, wit, hard, en vaak precies op de verkeerde plek. Maar wist je dat er verschillende soorten bestaan? De ene ontstaat zomaar uit het niets, de andere na een huidbeschadiging. En baby’s krijgen weer een ander type dan volwassenen.In dit hoofdstuk leer je welke varianten er zijn, zodat je je eigen huid net iets beter begrijpt. Want kennis is (zelf)zorg.
Primaire gerstekorrels – spontaan en veelvoorkomend
Dit zijn de ‘klassieke’ gerstekorrels die spontaan ontstaan, zonder duidelijke aanleiding. Ze komen vaak voor bij mensen met een droge of verhoornde huid, meestal op het gezicht: rond de ogen, wangen of slapen. Ook bij kinderen en jongvolwassenen zijn ze veel te zien.Ze ontstaan doordat dode huidcellen zich ophopen onder het huidoppervlak en daar een klein cyste-achtig bolletje van keratine vormen. Primaire gerstekorrels zijn volkomen onschuldig en komen het meest voor.
Secundaire gerstekorrels – na beschadiging of huidstress
Secundaire gerstekorrels ontstaan nadat de huid beschadigd is geraakt. Dat kan gebeuren door:- brandwonden
- schaafwonden
- laserbehandelingen
- chemische peelings
- radiotherapie
- blaarvorming
De huid probeert zichzelf te herstellen, maar produceert daarbij soms te veel keratine, dat vervolgens vast komt te zitten onder het huidoppervlak. Dit soort gerstekorrels zie je vaak op littekenweefsel of op plekken waar de huid trauma heeft gehad. Ze kunnen wat dieper liggen en zijn soms iets hardnekkiger om te behandelen.
Neonatale gerstekorrels – bij pasgeboren baby’s
Pasgeboren baby’s kunnen vlak na de geboorte kleine witte puntjes op hun neus, voorhoofd of wangen hebben. Deze neonatale milia zijn heel normaal en ontstaan doordat de talgkliertjes van de baby nog in ontwikkeling zijn. De kleine cystetjes bevatten keratine en verdwijnen vanzelf binnen enkele weken.👉 Belangrijk: dit heeft niets te maken met acne of een allergische reactie. Niet knijpen of smeren! Gewoon met rust laten.
Eruptieve milia – plotseling in groepjes
Soms verschijnen er plotseling meerdere gerstekorrels tegelijk, vaak op het bovenlichaam, de armen of het gezicht. Dit wordt eruptieve milia genoemd. Het komt zelden voor, maar kan ontstaan na een bepaalde huidreactie, allergie, of zelfs het gebruik van sommige medicijnen.Ze zien eruit als een groepje kleine witte puntjes en kunnen jeuk geven, maar doen verder geen pijn. Deze vorm komt vaker voor bij mensen met een gevoelige of reactieve huid, en kan ook secundair zijn aan eczeem of een andere huidziekte.
Milia en plaque – in combinatie met een ruwe huidplek
Dit is een zeldzame vorm, waarbij meerdere gerstekorrels samenklonteren op een verdikte huidplek (plaque). Dit zie je vooral bij oudere volwassenen en komt meestal voor op de oogleden of slapen. De oorzaak is onbekend, maar men vermoedt dat het te maken heeft met veroudering van de huid en een vertraagde celvernieuwing.Het ziet eruit als een wat verheven, ruw plekje met witte korrels erin – en wordt vaak door een dermatoloog behandeld, omdat zelf verwijderen meestal niet lukt.
Onderzoek en diagnose
Een klein, wit puntje op je huid. Geen pijn, geen pus, geen roodheid. Misschien zit het er al weken of maanden. Misschien heb je het ooit zelf geprobeerd weg te halen, zonder resultaat. Maar hoe weet je eigenlijk zeker dat het om een gerstekorrel gaat — en niet om iets anders?In dit hoofdstuk lees je hoe een gerstekorrel wordt herkend, wat je zelf kunt doen en wanneer het verstandig is om een arts of huidspecialist in te schakelen.
Zelfherkenning – vaak al goed in te schatten
Gerstekorrels (milia) zijn meestal goed te herkennen aan hun uiterlijk:- Ze zijn klein, wit of geelachtig
- Ze voelen stevig aan — als een hard korreltje
- Ze doen geen pijn
- Ze geven geen ontstekingsverschijnselen (zoals roodheid of pus)
- Ze blijven lang zitten en verdwijnen niet vanzelf zoals puistjes
Meestal zitten ze in het gezicht: rond de ogen, op de wangen, slapen of neus. Maar ze kunnen ook op andere delen van het lichaam voorkomen, vooral bij secundaire milia.
Heb je al vaker gerstekorrels gehad, dan herken je ze waarschijnlijk snel. Maar twijfel je of het iets anders kan zijn, dan is medisch advies een goede stap.
Wanneer naar de huisarts of dermatoloog?
Je hoeft niet voor elke gerstekorrel naar de dokter, maar in de volgende situaties is het wél verstandig:- Als de korreltjes pijnlijk worden of gaan ontsteken
- Als je onzeker bent over wat het precies is
- Als de plek groter wordt of verkleurt
- Als ze op vreemde plekken zitten (bijvoorbeeld in littekens, op je ooglid of geslachtsdelen)
- Als je ze graag op een veilige manier wil laten verwijderen
- Als ze steeds terugkomen zonder duidelijke oorzaak
Een huisarts kan meestal op het blote oog al zien of het om een gerstekorrel gaat. In twijfelgevallen verwijst hij of zij je door naar een dermatoloog.
Het lichamelijk onderzoek – vaak al voldoende
Bij een dermatologisch onderzoek kijkt de arts met het blote oog of met een vergrootglas (dermatoscoop) naar de plekjes. Er is geen bloedonderzoek of huidbiopsie nodig om een gerstekorrel vast te stellen, tenzij er een onderliggende huidaandoening wordt vermoed.De arts let op:
- Grootte en kleur
- Structuur van de huid
- Aantal en verspreiding
- Aanwezigheid van andere huidklachten
Als het om secundaire milia gaat (bijvoorbeeld na huidbeschadiging of medicatie), dan wordt ook gekeken naar de achtergrond van je huidverzorging, behandelingen of medische geschiedenis.
En hoe zit het bij baby’s?
Bij pasgeborenen stelt de kinderarts of jeugdverpleegkundige de diagnose vaak al op zicht. Neonatale milia zijn onschuldig, verdwijnen meestal vanzelf en hoeven niet behandeld te worden. Ouders krijgen uitleg, geruststelling en het belangrijkste advies: niet aankomen, gewoon laten zitten.
Tretinoïne crème (vitamine A zuur) / Bron: Martin SulmanBehandeling gerstekorrels
Gerstekorrels verdwijnen na enige tijd soms spontaan. Wanneer dit niet gebeurt, is het niet aan te raden deze zelf weg te halen aangezien er littekentjes achter kunnen blijven. Door een gerstekorrel uit te knijpen, kan de huid beschadigd raken of gaan ontsteken. De gerstekorrel kan het beste verwijderd worden door de huisarts, de huidarts of de schoonheidsspecialist. Hierbij wordt een kleine incisie met een mesje gemaakt, waarna de inhoud eruit geduwd wordt. Een andere techniek die aangewend kan worden, is het aanprikken van een gerstekorrel met een elektrisch verhitte naald (electrocoagulatie). Bij heel veel milia op één plek kan de arts overwegen om een vitamine-A crème (tretinoïne crème) voor te schrijven. Ook kan het hele gebied worden behandeld met laser of een andere methode waarbij de bovenste huidlaag eraf wordt haalt. Gerstekorrels hebben de neiging om na behandeling weer terug te komen.Gerstekorrels voorkómen
De kans op het ontstaan van gerstekorrels kan verminderd worden door ervoor te zorgen dat het vochtgehalte in het lichaam op peil blijft door dagelijks voldoende (water) te drinken.Anno 2025 – hoe kijken we nu naar gerstekorrels?
Gerstekorrels zijn misschien klein en onschuldig, maar ze blijven hardnekkig aanwezig in de wereld van huidproblemen. En anno 2025 is er meer aandacht voor dan ooit. Niet omdat ze gevaarlijk zijn, maar omdat we steeds beter begrijpen hoe belangrijk huidgezondheid is voor ons zelfbeeld én welzijn.Dermatologen zien gerstekorrels inmiddels niet meer als ‘iets voor erbij’, maar als een teken dat de huid even hulp nodig heeft: hydratatie, lucht, rust of een mildere verzorging. Dankzij betere producten, huidvriendelijke make-up en toegankelijke behandelingen is het makkelijker geworden om deze korreltjes veilig te verwijderen of zelfs te voorkomen. Ook zien we dat mensen anno 2025 sneller hulp zoeken, in plaats van wekenlang te tobben of zelf te gaan peuteren.
De boodschap is duidelijk: kleine dingen mogen serieus genomen worden — zeker als ze in je gezicht zitten en je er elke dag tegenaan kijkt. In een tijd waarin huidverzorging steeds persoonlijker wordt, is er gelukkig ook ruimte voor deze mini-probleempjes met een maxi-effect op hoe je je voelt.
