Syringomen: huidkleurige bultjes rond ogen en op wangen

Huidkleurige bultjes rond de ogen en op de wangen kunnen wijzen op syringomen. Een syringoom is een goedaardige zweetkliertumor, welke vaker voorkomen bij vrouwen dan bij mannen en gewoonlijk in de puberteit ontstaan. Syringomen geven normaal gesproken geen klachten zoals jeuk of pijn. De pukkeltjes zijn rond tot ovaal, huidkleurig tot geel (soms doorzichtig) en ze zijn in groepjes gelokaliseerd rondom beide ogen. De pukkeltjes of bultjes kunnen ook op andere plaatsen van het lichaam voorkomen. Ze variëren in grootte van 1 tot 3 mm. Behandeling is vanuit medisch oogpunt niet nodig, aangezien de bultjes goedaardig zijn. Vanuit cosmetische overwegingen kan een behandeling gewenst zijn. Er zijn meerdere behandelmogelijkheden voorhanden, waaronder het aanstippen van de bultjes met vloeibare stikstof.

• Wat zijn syringomen?
• Epidemiologie van syringomen
• Symptomen: huidkleurige bultjes rond de ogen en wangen
• Ontstaansmechanisme
• Oorzaak van syringomen
• Hormonale invloeden
• Erfelijkheid en genetische aanleg
• Huidtype en etnische verschillen
• Syringomen en diabetes mellitus
• Risicofactoren en -groepen voor syringomen
• Onderzoek en diagnose
• Differentiaaldiagnose
• Behandeling van syringomen
• Geen behandeling nodig vanuit medisch oogpunt
• Behandeling om cosmetische redenen
• Syringomen zelf verwijderen
• Prognose
• Complicaties
• Preventie van huidkleurige bultjes
• Extra informatie

Wat zijn syringomen?

Een syringoom is een benigne of goedaardige zweetkliertumor, die zich manifesteren als huidkleurige papels of bobbels rond beide ogen, vaak op de onderoogleden. Ze kunnen ook voorkomen in de oksels en het genitale gebied. Ze worden vaker gezien bij vrouwen dan bij mannen en meestal ontstaan ze rond de puberteit. Ze worden vaak als cosmetisch storend ervaren.

Grofweg 1% van de bevolking heeft last van syringomen. Syringomen kunnen op elke leeftijd voorkomen, maar het wordt normaal gesproken gezien bij jongvolwassenen. Het kan ook tijdens de puberteit aanwezig zijn. Meer vrouwen dan mannen hebben er last van. Alle mensen kunnen deze huidaandoening krijgen, maar syringomen komen vaker voor bij mensen van Aziatische afkomst en met een gepigmenteerde huid.

Aangezien syringomen goedaardig zijn én blijven (er is nog nooit huidkanker uit voortgekomen), is vanuit medisch oogpunt behandeling strikt genomen niet nodig. De papels zullen nooit spontaan verdwijnen.

Epidemiologie van syringomen

Syringomen zijn kleine, goedaardige huidtumoren die ontstaan in de zweetklieren, met name in de eccriene klieren, die het meest voorkomen op het gezicht en de oogleden. Ze zijn cosmetisch belastend, maar gelukkig onschuldig en niet levensbedreigend. De incidentie van syringomen verschilt per leeftijdsgroep, geslacht en genetische aanleg. Ook regionale en klimatologische factoren lijken invloed te hebben op de verspreiding en kenmerken van syringomen.

Vóórkomen bij mannen en vrouwen
Syringomen komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Ongeveer 60-80% van de gevallen treft vrouwen, met een piek in het ontstaan tijdens de adolescentie of jongvolwassen leeftijd. Omdat syringomen hormonale invloeden lijken te ondergaan, kunnen zij tijdens hormonale veranderingen – zoals puberteit, zwangerschap en de menopauze – vaker voorkomen of zichtbaarder worden. Vrouwen worden mogelijk twee- tot driemaal vaker getroffen dan mannen, vooral in de leeftijdsgroep van 20 tot 40 jaar.

• Femke, een jonge vrouw van 24, merkte kleine, gele huidbultjes op rond haar ogen en wangen. Na een dermatologisch consult werd vastgesteld dat ze syringomen had. De bultjes werden duidelijker zichtbaar tijdens stressvolle periodes, wat aangeeft dat hormonale en levensstijlgerelateerde factoren kunnen bijdragen aan de ernst.

Kinderen versus volwassenen
Syringomen komen zelden voor bij kinderen en worden meestal zichtbaar vanaf de adolescentie. Kinderen ontwikkelen deze bultjes vrijwel nooit, tenzij ze te maken hebben met een genetische aanleg of specifieke syndromen. Bij volwassenen zijn syringomen echter frequenter, vooral rond de leeftijd van 30-40 jaar. De bultjes kunnen zich stabiliseren, maar zelden spontaan verdwijnen. Voor volwassenen kan het cosmetische aspect soms storend zijn, vooral als ze zich op opvallende locaties zoals de oogleden bevinden.

Invloed van klimaat en geografische verschillen
Er zijn aanwijzingen dat syringomen vaker voorkomen in landen met een gematigd tot tropisch klimaat, ofschoon dit verschil niet groot is. In landen met een hogere luchtvochtigheid en warmere temperaturen, zoals in delen van Zuidoost-Azië en Latijns-Amerika, lijken syringomen iets vaker voor te komen. De warmte en vochtigheid kunnen zweetklieren stimuleren, wat mogelijk een factor is bij het ontstaan van deze goedaardige tumoren. In Nederland en België zijn syringomen niet ongewoon, maar worden ze bij dermatologische consultaties minder vaak gerapporteerd dan in tropische en subtropische gebieden.

In de Nederlandse overzeese gebiedsdelen zoals Aruba en Curaçao, waar het klimaat warmer en vochtiger is, komen syringomen iets vaker voor dan in het Nederlandse vasteland. Dermatologen in deze gebieden rapporteren regelmatig gevallen van syringomen bij mensen die zich zorgen maken over de cosmetische verschijning van de bultjes op hun gezicht en hals.

Weetje: Syringomen komen in Aziatische landen iets vaker voor, wat deels aan genetische factoren kan liggen, maar ook aan klimaatomstandigheden die de zweetklieren actiever maken.

Genetica en familiaire aanleg
Erfelijke aanleg speelt een rol bij het ontstaan van syringomen. Hoewel de meeste gevallen sporadisch voorkomen, is het bij bepaalde genetische aandoeningen, zoals het syndroom van Down, bekend dat syringomen frequenter voorkomen. Bij mensen met dit syndroom treft naar schatting 10-20% syringomen op het gezicht of lichaam. Daarnaast lijkt er een genetische component te zijn bij sommige families, waarbij meerdere familieleden deze bultjes ontwikkelen. In Azië, vooral Japan en Korea, zijn er studies die suggereren dat genetische aanleg bijdraagt aan het vaker voorkomen van syringomen.

• In de familie van Jiro, een Japanse man van 35, komen syringomen veel voor. Zowel zijn moeder als zus hebben vergelijkbare huidbultjes, wat wijst op een sterke genetische component in zijn familie.

Wereldwijde cijfers en verschillen
Wereldwijd zijn precieze statistieken van syringomen moeilijk vast te stellen, omdat ze zelden medische klachten veroorzaken en daardoor vaak niet worden gemeld. Dermatologische studies suggereren echter dat syringomen bij ongeveer 1-5% van de wereldbevolking voorkomen, met hogere frequenties in Aziatische en Zuid-Amerikaanse landen. In Europa en Noord-Amerika zijn syringomen relatief zeldzaam en worden ze vaker gezien bij specifieke bevolkingsgroepen of bij mensen met een genetische aanleg.

Symptomen: huidkleurige bultjes rond de ogen en wangen

Syringomen zijn normaal gesproken asymptomatisch en geven geen klachten zoals jeuk of pijn. In sommige zeldzame gevallen zijn ze in verband gebracht met jeuk, vooral bij transpiratie.¹ De papels zijn rond tot ovaal, huidkleurig tot geel (soms doorzichtig) en gelokaliseerd rondom beide ogen. Ze komen in groepjes voor. Zoals gezegd kunnen ze soms ook voorkomen in de oksels en het genitale gebied, alsook rondom de navel, op de hals en op de borst. De papels variëren in grootte van 1 tot 3 mm. Ze ontstaan vaak geleidelijk vanaf de puberteit en ze treden vaker bij vrouwen op dan bij mannen. Eruptieve syringomen kunnen plotseling ontstaan op volwassen leeftijd en dan vaak bij donkerder huidtypen. Meestal manifesteren deze uitbarstingen zich op de borst of buik.

Ontstaansmechanisme

Syringomen ontstaan in de eccriene zweetklieren, die een cruciale rol spelen bij de regulatie van lichaamstemperatuur door het afgeven van zweet. Deze goedaardige huidtumoren vormen zich wanneer er een overmatige groei of verhoorning plaatsvindt in de ductus (kanaaltjes) van de eccriene klieren. Dit gebeurt meestal in de dermis, de tweede laag van de huid, en veroorzaakt kleine, solide bultjes die vaak zichtbaar zijn op het gezicht, rond de ogen, op de wangen en soms ook op de borst, hals of oksels.

Fysiologisch mechanisme achter syringomen
De exacte oorzaak van de vorming van syringomen is anno 2024 niet volledig bekend, maar het mechanisme heeft waarschijnlijk te maken met een verstoring in de normale cellulaire groei en differentiatie van de zweetkliercellen. Wanneer de eccriene klieren zich vermeerderen of verharden, ontwikkelen de ductus van de klieren cyste-achtige structuren die geleidelijk tot kleine huidbultjes uitgroeien. Deze cellen behouden een normale structuur, maar hopen zich in clusters op, wat kenmerkend is voor syringomen.

Hormonale invloeden en genetische factoren
Syringomen kunnen tijdens periodes van hormonale verandering zichtbaarder worden, zoals in de puberteit, tijdens de zwangerschap of de menopauze. Dit kan erop wijzen dat hormonen een rol spelen in het stimuleren van de zweetklieractiviteit of de groei van eccriene klieren. Ook erfelijke aanleg kan bijdragen aan het ontstaan van syringomen, waarbij sommige mensen een genetische gevoeligheid voor deze overmatige groei hebben.

Ontstekingsvrij proces
In tegenstelling tot acne of andere huidbultjes gaan syringomen meestal niet gepaard met ontsteking. Ze veroorzaken geen pijn of roodheid en worden ook niet beïnvloed door talgproductie, wat suggereert dat ze primair het gevolg zijn van een structurele verandering in de zweetklieren in plaats van een ontstekingsproces.

Oorzaak van syringomen

Syringomen zijn kleine, goedaardige gezwellen die ontstaan door een overmatige groei van cellen in de eccriene zweetklieren, de klieren die vooral verantwoordelijk zijn voor het afgeven van zweet om de lichaamstemperatuur te reguleren. Hoewel ze medisch gezien onschuldig zijn, kunnen ze cosmetisch als storend worden ervaren. De precieze oorzaak van syringomen blijft onbekend, maar verschillende factoren lijken bij te dragen aan hun ontwikkeling.

Hormonale invloeden

Syringomen ontstaan vaak tijdens de puberteit, een periode van hormonale veranderingen. Dit doet vermoeden dat hormonen een rol spelen in het ontstaan van deze bultjes. Het is mogelijk dat hormonale schommelingen tijdens de puberteit, zwangerschap of menopauze de activiteit van de zweetklieren stimuleren en bijdragen aan de vorming van syringomen. Deze aandoening treft ook vaker vrouwen dan mannen, wat verder suggereert dat hormonen een invloedrijke factor kunnen zijn.

• Lisa, een vrouw van 25, ontwikkelde syringomen rond haar ogen tijdens haar puberteit en merkte dat ze tijdens hormonale schommelingen meer zichtbaar worden, bijvoorbeeld rond haar menstruatiecyclus.

Erfelijkheid en genetische aanleg

In sommige families komen syringomen vaker voor, wat suggereert dat er een genetische component kan zijn. Als meerdere familieleden syringomen hebben, kan dit duiden op een erfelijke aanleg. De genetische achtergrond speelt waarschijnlijk een rol in de manier waarop de zweetklieren reageren op hormonen of andere factoren die de groei van deze cellen stimuleren.

Huidtype en etnische verschillen

Eruptieve syringomen, waarbij de bultjes plotseling in grotere aantallen ontstaan, komen vaker voor bij mensen met een donkere huidskleur. Hoewel syringomen bij iedereen kunnen voorkomen, lijken mensen van Aziatische en Afrikaanse afkomst een iets hoger risico te hebben op het ontwikkelen van deze aandoening. Dit verschil in incidentie kan gerelateerd zijn aan genetische factoren die specifiek zijn voor bepaalde etnische groepen of aan omgevingsfactoren die hun zweetklieren anders beïnvloeden.

Weetje: In sommige studies wordt gemeld dat ongeveer 15-20% van de mensen met syringomen een donkere huidskleur heeft, wat hoger is dan bij andere huidtypes.

Syringomen en diabetes mellitus

Patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte) ontwikkelen vaker syringomen dan mensen zonder diabetes. Hoewel de exacte reden hiervoor niet volledig wordt begrepen, wordt vermoed dat de veranderde stofwisseling en mogelijk verhoogde zweetproductie bij diabetes bijdragen aan het ontstaan van syringomen. De hoge bloedsuikerspiegel kan de huidklieren op een subtiele manier beïnvloeden, wat de aanleg voor deze goedaardige bultjes vergroot.

• Jan, een man met diabetes, kreeg op 50-jarige leeftijd syringomen rond zijn ogen en wangen. Zijn dermatoloog stelde vast dat zijn diabetes waarschijnlijk een rol speelde in de ontwikkeling van deze bultjes.

Risicofactoren en -groepen voor syringomen

Ofschoon syringomen onschuldig zijn, kunnen ze cosmetisch als belastend worden ervaren, vooral omdat ze vaak zichtbaar zijn op het gezicht. De kleine, goedaardige bultjes komen bij sommige mensen vaker voor dan bij anderen, en verschillende factoren – van genetische aanleg tot hormonale schommelingen – kunnen een rol spelen. Hier zijn de meest opvallende risicogroepen en -factoren voor het ontwikkelen van syringomen, met extra informatie die je niet zomaar op andere sites vindt.

Hormonale veranderingen: puberteit, zwangerschap en overgang
Syringomen ontwikkelen zich vaak tijdens hormonale pieken, zoals de puberteit, maar kunnen ook tijdens zwangerschap of de menopauze optreden of verergeren. Deze hormonale fases beïnvloeden de activiteit van de zweetklieren, vooral de eccriene klieren, waar syringomen zich ontwikkelen. Deze klieren reageren sterk op schommelingen in hormonen zoals oestrogeen en progesteron, wat kan verklaren waarom vrouwen meer last hebben van syringomen dan mannen. In sommige gevallen kunnen hormonale behandelingen zoals anticonceptiva of hormoontherapie ook de zichtbaarheid van syringomen verergeren.

Weetje: Het is bekend dat zwangerschap de bloedcirculatie en talgproductie stimuleert, wat indirect de zweetklieren actiever maakt. Dit kan bij sommige zwangere vrouwen leiden tot het ontwikkelen van nieuwe syringomen of het opvallen van bestaande bultjes.

Genetische aanleg en familiegeschiedenis
Syringomen lijken vaak in bepaalde families voor te komen, wat suggereert dat genetica een rol speelt in het ontwikkelen van deze goedaardige gezwellen. Het syndroom van Down is bijvoorbeeld sterk geassocieerd met syringomen, waarbij naar schatting 18-20% van de mensen met dit syndroom syringomen heeft. Daarnaast wordt aangenomen dat bepaalde genetische varianten de activiteit van de eccriene zweetklieren kunnen beïnvloeden, wat leidt tot overmatige celgroei in de ductus van de zweetklieren.

• Bij de familie van Aya, een vrouw van 35 jaar met Syrisch-Libanese roots, heeft bijna elk familielid vrouwelijke zijde last van syringomen. Dit is interessant omdat syringomen vaker worden gerapporteerd bij mensen uit het Midden-Oosten en Aziatische landen, wat een genetische component voor specifieke bevolkingsgroepen suggereert.

Etnische afkomst en huidtype
Eruptieve syringomen, waarbij de bultjes plotseling en in grotere aantallen ontstaan, komen opvallend vaker voor bij mensen met een donkere huidskleur, met name bij mensen van Afrikaanse of Aziatische afkomst. In delen van Japan, Korea en Zuidoost-Azië worden syringomen relatief vaak gemeld in dermatologische klinieken. Bij mensen met een donkere huid kunnen syringomen ook gepaard gaan met lichte pigmentveranderingen rondom de bultjes, wat hen cosmetisch meer zichtbaar maakt.

Interessant weetje: Een studie uit Japan toonde aan dat 12% van de patiënten die de dermatoloog bezochten voor syringomen een donkere huid had, een percentage dat hoger ligt dan in Europese landen. Ook worden syringomen in warmere, vochtige klimaten vaker gerapporteerd, hoewel een directe relatie met klimaat nog niet volledig bewezen is.

Diabetes mellitus
Syringomen worden vaak gezien bij patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte). Bij mensen met diabetes kan de verhoogde bloedsuikerspiegel een lichte invloed hebben op de werking van zweetklieren, waardoor de eccriene klieren gevoeliger zijn voor het ontwikkelen van syringomen. Een hogere bloedsuiker kan bovendien veranderingen in de huid veroorzaken, zoals een lichte verdikking en versnelde veroudering van de huid, wat bijdraagt aan het ontstaan van deze bultjes.

• Marie, die sinds haar dertigste diabetes type 2 heeft, ontwikkelde rond haar veertigste kleine bultjes rond haar ogen. Haar dermatoloog bevestigde dat de diabetes mogelijk een rol speelt in het ontstaan van syringomen en dat dit vaker voorkomt bij mensen met suikerziekte.

Leeftijd en levensstijl
Hoewel syringomen vaak rond de puberteit ontstaan, kunnen ze ook pas later in het leven zichtbaar worden, vooral bij vrouwen boven de 30. Levensstijlkeuzes zoals stress, gebrek aan slaap en een dieet dat rijk is aan vetten en suikers kunnen de zweetklieren actiever maken en het risico op syringomen mogelijk verhogen. Ook huidveroudering speelt een rol; bij sommige mensen worden syringomen pas op latere leeftijd duidelijk zichtbaar, terwijl ze in feite al jaren aanwezig waren.

Weetje: Hoewel er geen direct verband is gevonden tussen stress en syringomen, rapporteren veel patiënten dat de bultjes zichtbaarder worden in stressvolle periodes, wat mogelijk te maken heeft met verhoogde zweetklieractiviteit en hormonale reacties op stress.

Onderzoek en diagnose

De diagnose van syringomen kan vaak gesteld worden door de dermatoloog of arts met een zorgvuldige blik. De kleine, ronde bultjes met een gelige of huidskleurige tint rond de ogen, wangen of hals geven vaak al een duidelijk beeld. Een ervaren arts herkent deze karakteristieke verschijning direct, en een diagnose "à vue" – puur op basis van wat hij ziet – is dan vaak voldoende. Toch is het in sommige gevallen nodig om een huidbiopt uit te voeren om absolute zekerheid te krijgen, vooral omdat syringomen soms opvallend veel kunnen lijken op andere huidaandoeningen.

Het proces van klinische beoordeling
Bij de eerste beoordeling kijkt de arts naar de locatie, grootte en kleur van de bultjes. Syringomen verschijnen meestal symmetrisch op het gezicht, vooral rond de oogleden en soms op de wangen of de nek. Ze zijn goedaardig, voelen stevig aan en zijn vaak slechts enkele millimeters groot. De dermatoloog kan daarbij met een dermatoscoop – een vergrootglas met een speciale lichtbron – de structuur van de bultjes nauwkeurig bestuderen. Deze aanpak geeft vaak een zeer betrouwbaar beeld, en in de meeste gevallen hoeft er geen aanvullend onderzoek te worden gedaan.

Wanneer is een biopt nodig?
In sommige situaties is een huidbiopt essentieel om andere aandoeningen uit te sluiten. Syringomen kunnen qua uiterlijk sterk lijken op andere huidaandoeningen, zoals milia (gerstekorrels), xanthelasma (gele, vettige afzettingen), of zelfs goedaardige tumorachtige aandoeningen zoals trichoepithelioom of basaalcelcarcinoom, een vorm van huidkanker. Een biopt, waarbij een klein stukje weefsel onder plaatselijke verdoving wordt verwijderd, biedt een duidelijke diagnose doordat het weefsel onder de microscoop wordt geanalyseerd.

• Sophie, een vrouw van 34, had een cluster bultjes rond haar ogen. Hoewel de dermatoloog vermoedde dat het syringomen waren, werd er een biopt uitgevoerd om xanthelasma uit te sluiten, omdat Sophie ook verhoogde cholesterolwaarden had.

Histopathologisch onderzoek: wat vertelt een biopt ons?
Bij een biopt wordt het verwijderde weefsel onderzocht door een patholoog. Onder de microscoop vertonen syringomen een unieke structuur die het onderscheid maakt van andere bultjes. De cellen van de eccriene zweetklieren zijn bij syringomen overmatig aanwezig en vormen een kenmerkend buisjes- of kanaaltjespatroon, dat zich concentreert in de diepere lagen van de huid (dermis). Deze structuren hebben soms een cysteuze vorm, die artsen helpt om de diagnose definitief te stellen. Syringomen tonen doorgaans geen tekenen van ontsteking of maligniteit, wat bevestigt dat ze goedaardig en onschuldig zijn.

Andere diagnostische technieken
Hoewel een visuele beoordeling en een biopt meestal volstaan, zijn er in gespecialiseerde klinieken soms aanvullende methoden beschikbaar voor een nog nauwkeurigere beoordeling. Denk aan beeldvormingstechnieken zoals echografie van de huid, die de diepte en dichtheid van de bultjes kan analyseren, of confocale microscopie, een niet-invasieve methode die het huidweefsel tot op een microscopisch niveau bekijkt zonder te snijden. Dit soort geavanceerde technieken zijn nuttig bij complexe gevallen of wanneer er een sterk cosmetische benadering nodig is.

Weetje: Confocale microscopie is een revolutionaire techniek die kan helpen om een “virtuele biopsie” uit te voeren, waardoor patiënten een snelle diagnose krijgen zonder invasieve procedures.

Differentiaaldiagnose

Vergelijkbare ziektebeelden zijn:

• Xanthelasma (cholestoroldeposities);
• Tricho-epithelioom;
• Basaalcelcarcinoom;
• Acne vulgaris;
• Apocrien hidrocystoma;
• Colloid milium;
• Syndroom van Cowden (multiple hamartoma syndrome);
• Cutane tuberculose;
  Roodbruine bultjes door granuloma annulare / Bron: Mierlo, Wikimedia Commons (CC0)
• Syndroom van Favre-Racouchot;
• Granuloma Annulare;
• Adnextumor (microcystic adnexal carcinoma);
• Milia (gerstekorrels);
• Sebaceous hyperplasie;
• Steatocystoma multiplex.

Behandeling van syringomen

Syringomen, de kleine, goedaardige huidgezwellen die vaak rond de ogen en op de wangen verschijnen, vereisen geen medische behandeling omdat ze ongevaarlijk zijn. Ze groeien langzaam, veroorzaken geen pijn en veranderen niet in kwaadaardige tumoren. Toch kan de aanwezigheid van deze bultjes cosmetisch storend zijn, vooral wanneer ze zich op een prominente plek bevinden. Voor patiënten die zich hinderlijk gestoord voelen door de zichtbaarheid van syringomen, zijn er diverse behandelmogelijkheden om deze goedaardige gezwellen te verminderen of te verwijderen.

Geen behandeling nodig vanuit medisch oogpunt

Omdat syringomen goedaardig zijn en geen risico vormen voor de gezondheid – er is geen enkel geval bekend waarbij syringomen zich ontwikkelden tot huidkanker – is behandeling vanuit een medisch perspectief strikt genomen niet nodig. De bultjes verdwijnen echter niet vanzelf en kunnen in aantal toenemen. Voor patiënten die ze niet storend vinden, is het meestal voldoende om regelmatig een dermatologisch consult te plannen voor monitoring, vooral bij een sterke toename.

Behandeling om cosmetische redenen

Cosmetisch gezien kunnen syringomen storend zijn, vooral als ze zich rond de ogen, op de wangen of hals bevinden. Behandelingen zijn gericht op het vernietigen van het weefsel zonder de omliggende huid te beschadigen of opvallende littekens achter te laten. Het doel is om de syringomen zo glad mogelijk te verwijderen, aangezien recidief (terugkeer) soms voorkomt, met minimale schade aan de huid. Hieronder de meest voorkomende behandelmethoden, elk met hun unieke voor- en nadelen.

Elektrocauterisatie
Bij elektrocauterisatie wordt de syringoom verhit en vernietigd met behulp van een fijn elektrisch stroompje dat door een naald loopt. Dit zorgt voor gecontroleerde weefselverbranding en verwijdert de papels vrijwel pijnloos. Elektrocauterisatie biedt goede controle over de diepte en locatie van de behandeling en laat meestal slechts kleine littekens achter, vooral bij mensen met een lichte huid. Omdat de techniek nauwkeurig kan worden uitgevoerd, is deze bijzonder geschikt voor het verwijderen van syringomen rond de oogleden.

• Femke, die al jaren last had van syringomen rond haar ogen, koos voor elektrocauterisatie. Binnen enkele dagen na de behandeling herstelde haar huid snel en de bultjes bleven weg.

Biopteren/excisie
Bij de ‘appelboor’-techniek wordt een klein, rond instrument gebruikt om de syringoom uit de huid te ponsen. Deze techniek, ook wel bekend als ‘biopteren’ of ‘excisie’, is effectief bij enkele grotere bultjes en laat vaak een zeer klein littekentje achter. Het voordeel van biopteren is dat de gehele syringoom in één keer wordt verwijderd, wat de kans op terugkeer van de bultjes verkleint. Biopteren vereist echter precisie, en bij een grote hoeveelheid syringomen kan deze techniek minder praktisch zijn.

Lasertherapie
Lasertherapie is een populaire en veelgebruikte methode om syringomen te behandelen, omdat het een niet-invasieve aanpak biedt die zich specifiek richt op de bultjes zonder de omliggende huid te beschadigen. CO2-lasers en erbium-lasers worden vaak gebruikt, waarbij de laserstraal de huidcellen verdampt en de syringomen verwijdert. Deze methode laat vaak minimale littekens achter en is met name populair voor gebruik in het gezicht, omdat het herstel relatief snel is. Lasertherapie kan echter duurder zijn dan andere methoden en vergt soms meerdere sessies om het gewenste resultaat te bereiken.

Weetje: Lasertechnieken zijn de afgelopen jaren steeds verfijnder geworden, en sommige nieuwe lasers kunnen het weefsel behandelen zonder zichtbare verkleuring van de huid te veroorzaken, wat de populariteit van deze methode heeft vergroot.

Aanstippen met vloeibare stikstof
Vloeibare stikstof, een methode van cryotherapie waarbij extreem koude temperaturen worden gebruikt, kan worden ingezet om syringomen te bevriezen en het weefsel te vernietigen. Bij deze techniek wordt de stikstof op de bultjes aangebracht, waarna de syringomen na enkele dagen afschilferen en verdwijnen. Deze methode kan effectief zijn, maar vereist zorgvuldige toepassing om schade aan de omliggende huid te voorkomen. Bij mensen met een donkere huid kan cryotherapie lichte verkleuringen achterlaten, wat bij deze groep soms een afweging vormt.

Welke behandeling past het best?
De keuze van behandeling hangt sterk af van de locatie, grootte en hoeveelheid syringomen, evenals de huidskleur en gevoeligheid van de patiënt voor littekens of verkleuring. Lasertherapie en elektrocauterisatie zijn vaak de voorkeursmethoden vanwege de precisie en de beperkte hersteltijd. Het risico op recidief blijft aanwezig, omdat syringomen soms na verloop van tijd opnieuw kunnen ontstaan, maar met de juiste behandelmethode kunnen patiënten langdurig genieten van een gladde huid.

De prognose van syringomen is uitstekend na behandeling. Na onvolledige verwijdering kunnen de bultjes terugkeren.

Syringomen zelf verwijderen

Er bestaan geen maatregelen bekend waarmee om het beloop van deze huidtumortjes te beïnvloeden. Je kunt ze beter niet zelf proberen te verwijderen. Vaak komen de bultjes terug of er treedt littekenvorming op na hardhandige verwijdering van syringomen.

Prognose

Syringomen zijn goedaardige huidafwijkingen en vormen geen risico voor de gezondheid, waardoor de medische prognose uitstekend is. Ze veranderen niet in kwaadaardige tumoren en zijn niet schadelijk voor het lichaam. Echter, omdat syringomen vaak cosmetisch storend zijn en vooral op opvallende plekken verschijnen zoals rond de ogen, kan de prognose vanuit een esthetisch oogpunt minder ideaal zijn. Hier volgen de belangrijkste aspecten van de prognose voor syringomen.

Terugkerend karakter
Ofschoon syringomen succesvol kunnen worden verwijderd, hebben ze de neiging om na verloop van tijd terug te keren, zelfs na behandeling. Dit komt doordat de zweetklieren, waaruit de syringomen ontstaan, actief blijven, waardoor nieuwe gezwellen zich in de buurt kunnen vormen. Bij sommige mensen kan dit betekenen dat herhaalde behandelingen nodig zijn om de huid glad te houden.

Cosmetische resultaten en littekenvorming
De meeste behandelingen voor syringomen zijn gericht op het minimaliseren van littekens, maar afhankelijk van de behandelkeuze en huidtype kunnen er soms lichte littekentjes of pigmentveranderingen optreden. Lasertechnieken en elektrocauterisatie bieden over het algemeen goede cosmetische resultaten, met weinig zichtbare resten. Bij mensen met een donkere huidskleur kan er echter verkleuring ontstaan na bepaalde behandelingen, zoals cryotherapie, wat de esthetische prognose kan beïnvloeden.

Weetje: Hoewel recidief mogelijk is, hebben sommige nieuwe lasertechnieken de kans op terugkeer van syringomen verminderd, en patiënten kunnen jaren profiteren van gladde huid na behandeling.

Langetermijnprognose en aanpassing aan levensstijl
Hoewel syringomen niet verdwijnen zonder behandeling, kan aanpassing van levensstijl en huidverzorging bijdragen aan het minder zichtbaar maken van de bultjes. Regelmatige hydratatie van de huid en vermijden van irriterende producten kunnen ervoor zorgen dat bestaande syringomen minder opvallen. Bij hormonale veranderingen, zoals tijdens zwangerschap of de menopauze, kunnen bestaande syringomen duidelijker worden, maar deze effecten zijn meestal tijdelijk.

Complicaties

Syringomen is een goedaardige huidaandoening die geen significante complicaties veroorzaakt. Soms kunnen de volgende factoren echter een reden tot bezorgdheid zijn:

• De aanwezigheid van meerdere bultjes (of grote bultjes) kunnen als cosmetisch storend worden ervaren;
• De bultjes kunnen terugkeren na onvolledige chirurgische excisie (verwijdering).

Preventie van huidkleurige bultjes

Op dit moment (2024) zijn er geen methoden bekend om het optreden van syringomen te voorkomen.Deze huidafwijking ontstaat meestal door factoren zoals genetische aanleg en hormonale veranderingen, die lastig te beheersen of te voorkomen zijn.

Extra informatie

Er is geen bewijs dat het eten van vette voedingsmiddelen en chocoladeproducten van invloed zijn op het ontstaan van syringomen. Het hardhandig reinigen van de huid kan de aandoening verergeren. De aanwezigheid van vuil op het lichaam is geen oorzakelijke factor voor de bultjes. Wel is het belangrijk om de huid schoon te houden.

Noot:

1. Marzano AV, Fiorani R, Girgenti V, Crosti C, Alessi E. Familial syringoma: report of two cases with a published work review and the unique association with steatocystoma multiplex. J Dermatol. Mar 2009;36(3):154-8.

Lees verder

• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Rode plekken, vlekken, bultjes of zweertjes penis / eikel
• Gerstekorrels in gezicht: witte puntjes rond ogen of neus
• Huiduitslag met rode vlekken, puntjes en bultjes op de huid
• Xanthelasma: verwijderen gele cholesterolbultjes rond ogen