Ooievaarsbeet: symptomen, oorzaken, behandeling en prognose

Wat is een ooievaarsbeet, hoe ziet een ooievaarsbeet eruit en wat kun je eraan doen? Een ooievaarsbeet is een klein bleek rozerood vlekje op de huid van een pasgeboren baby. Een baby kan één of meer van deze plekjes hebben en dan meestal in het gezicht (het voorhoofd), of op het achterhoofd. Een ooievaarsbeet verschijnt meestal een paar dagen na de geboorte en gaat na verloop van tijd vanzelf weer weg. Dit kan een paar maanden tot jaren duren. Bij het merendeel van de gevallen verdwijnt de vlek binnen een jaar. Bij een deel blijft de vlek aanwezig. Vooral vlekjes in de nek blijven soms wel zichtbaar, maar worden vaak steeds lichter van kleur. Maar zo'n vlek kan verder geen kwaad. Een ooievaarsbeet is een volkomen onschuldige vaatverwijding.

• Ooievaarsbeet in vogelvlucht
• Wat is een ooievaarsbeet?
• Wie krijgt het?
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Symptomen van een ooievaarsbeet
• Hoe ziet een ooievaarsbeet eruit?
• Locatie
• Engeltjeskus
• Geen andere klachten
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van een ooievaarsbeet
• Geen behandeling nodig
• Laserbehandeling
• Beïnvloeden natuurlijk beloop
• Moet ik met een ooievaarsbeet naar de huisarts?
• Preventie
• Complicaties
• Prognose en vooruitzichten

Ooievaarsbeet in vogelvlucht

• Een ooievaarsbeet is een aangeboren vaatverwijding die bij veel pasgeborenen voorkomt.
• Een ooievaarsbeet in de nek treedt in de vorm van een rozerood vlak vlekje.
• Ongeveer 30 tot 40 procent van de kinderen wordt ermee geboren.
• Een ooievaarsbeet is een geheel onschuldige aandoening en verdwijnt meestal vanzelf.
• Als het plekje zich in het gezicht voordoet, spreekt men van een 'engeltjeskus'.
• Roze vlekken die zich niet in de nek of het gezicht bevinden, worden soms ook wel 'zalmvlekken' genoemd.
• Behandeling is niet nodig.

Wat is een ooievaarsbeet?

De medische term voor een ooievaarsbeet is naevus van Unna of nevus simplex. Een ooievaarsbeet komt bij ongeveer een derde van alle pasgeborenen voor. Een ooievaarsbeet is een aangeboren en volkomen onschuldige vaatverwijding. Het zijn groepjes oppervlakkige huidvaatjes die abnormaal verwijd zijn.

Wie krijgt het?

Een ooievaarsbeet is meestal aanwezig bij de geboorte. Het komt naar verluidt voor bij 2 op de 5 pasgeborenen. Zowel jongens als meisjes worden getroffen. Het kan worden waargenomen bij jongens en meisjes van alle etnische achtergronden over de hele wereld.

Oorzaken

De exacte oorzaak van een ooievaarsbeet is anno 2024 onbekend. Het ontstaat voor door misvormde en verwijde bloedvaten onder de huid. Ze zijn reeds aanwezig bij de geboorte en worden met de tijd prominenter, dat wil zeggen dat ze duidelijker zichtbaar zijn. naarmate de baby ouder wordt. Meestal verdwijnt de vlek binnen een jaar vanzelf.

Risicofactoren

De risicofactoren voor een ooievaarsbeet zijn nog niet vastgesteld anno 2024.

Symptomen van een ooievaarsbeet

Hoe ziet een ooievaarsbeet eruit?

Een ooievaarsbeet is een rozerode of bleekroze vlek, welke vaak een paar dagen na de geboorte duidelijk zichtbaar wordt. De vlek kan ook verschijnen in de eerste maanden van het leven. Soms blijft de vlek onderhuids. Een pasgeborene kan één vlek hebben, maar het is ook mogelijk dat hij meerdere van deze vlekjes bij elkaar heeft. Andere soorten geboortevlekken zijn:

• aardbeienvlek;
  Archipelvlek op de rug / Bron: Gzzz, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
• wijnvlek; en
• mongolenvlek (huidige benaming: archipelvlek).

Locatie

Locaties waar een ooievaarsbeet kan worden aangetroffen, zijn:

• het voorhoofd van het kind;
• op de bovenste oogleden;
• op de haargrens op het achterhoofd (in de nek);
• neus; en
• bovenlip.

Engeltjeskus

Een ooievaarsbeet die op het voorhoofd en/of op de oogleden aanwezig is, wordt ook ‘engeltjeskus’ genoemd.

Geen andere klachten

Een ooievaarsbeet wordt donkerder wanneer het kind huilt, zich opwindt of de kamertemperatuur verandert en de plekjes kunnen verbleken wanneer erop gedrukt wordt. Een ooievaarsbeet geeft geen bijkomende klachten, zoals jeuk.

Onderzoek en diagnose

De diagnose wordt à vue gesteld. Er is geen aanvullend onderzoek nodig.

Behandeling van een ooievaarsbeet

Geen behandeling nodig

Er is geen behandeling zinvol of nodig. De meeste ooievaarsbeten verdwijnen geheel binnen ongeveer 18 maanden. Plekjes op de achterkant van de nek zijn meestal wat hardnekkiger. De ‘kus van de engel’ is vluchtig en verdwijnt meestal in het eerste levensjaar. De ooievaarsbeet verdwijnt echter niet bij iedereen. Bij een deel van de mensen is het op volwassen leeftijd nog zichtbaar. Dit schoonheidsfoutje wordt vaak later bedekt door haargroei.

Laserbehandeling

Desgewenst kan een ooievaarsbeet op latere leeftijd worden verwijderd met behulp van gepulseerde kleurstoflaser (PDL).

Beïnvloeden natuurlijk beloop

Er zijn geen maatregelen bekend om het natuurlijk beloop te beïnvloeden.

Moet ik met een ooievaarsbeet naar de huisarts?

Je hoeft met een kind met een ooievaarsbeet niet naar de huisarts vanwege een ooievaarsbeet. Het verdwijnt vaak weer spontaan na een aantal maanden tot jaren. Zogenaamde 'engelenkusjes' verdwijnen sneller dan de ooievaarsbeet en het overgrote van de gevallen zijn binnen het eerste jaar weer verdwenen.

Preventie

Preventieve maatregelen kunnen niet voorkomen dat een baby een ooievaarsbeet krijgt.

Complicaties

Er ontstaan geen complicaties. Sommige kinderen ervaren wel cosmetische problemen met de vlek.

Prognose en vooruitzichten

Het blijkt dat bij 10 tot 50 procent van de personen de vlek als volwassene nog zichtbaar is. De ‘kus van de engel’ is vluchtig en verdwijnt bij 95 procent van de gevallen binnen een jaar.

Lees verder

• Geboortevlekken: symptomen, oorzaak en behandeling
• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Wijnvlek: symptomen, oorzaken & behandeling wijnvlek op huid
• Archipelvlek bij een baby: symptomen, oorzaak en behandeling
• Mongolenvlek baby: goedaardige blauwe pigmentvlek rug/billen