Kun je van het AD36-virus dik worden?

Mensen met overgewicht krijgen vaak te horen dat ze daar zelf schuld aan zijn. Maar is dat altijd wel het geval? Een van de mogelijke oorzaken van obesitas zou infectie met het adenovirus 36 (AD36) zijn. In wetenschappelijk onderzoek bij dieren zoals resusaapjes is het verband tussen infectie met dit virus en obesitas al vastgesteld. Maar hoe zit het met mensen?

Wetenschappelijk onderzoek onder infecties bij kinderen

Over de relatie tussen het adenovirus 36 ("AD36" ) en overgewicht bij kinderen is een artikel verschenen in het wetenschappelijke tijdschrift Pediatrics. In dat op 20 september 2010 online gepubliceerde artikel worden de bevindingen weergegeven van een Amerikaans onderzoeksteam van kinderartsen onder leiding van de arts Jeffrey B. Schwimmer, die werkzaam is bij San Diego School of Medicine van de universiteit van Californië.

Op dit moment is AD36 het enige adenovirus dat verband lijkt te houden met zwaarlijvigheid bij de mens. Het onderzoeksteam ontdekte dat van de dikste kinderen 22% in aanraking was geweest met AD36, terwijl dit bij de de andere kinderen slechts 7 procent was. Bovendien bleek dat van de dikke kinderen, vooral de allerdiksten onder hen afweerstoffen tegen het virus in hun bloed hadden.

Het onderzoek werd verricht onder 124 kinderen van tussen de acht en de zestien jaar. Dat is een betrekkelijk kleine groep. Van die groep leden 64 van de 124 kinderen aan obesitas.

De bevindingen wijzen in dezelfde richting als onderzoek onder een aantal dieren naar AD36: er is een sterk verband tussen besmetting met dit adenovirus en overgewicht.

Wat voor soort virus is AD36?

AD36 behoort tot de adenovirussen. Deze virussen komen veel voor. Van sommige typen krijg je keelpijn of word je verkouden, van andere krijg je buikloop, en van weer andere loop je oogontsteking op. AD36 veroorzaakt infecties van de luchtwegen en ooginfecties.

Hoe veroorzaakt AD36 overgewicht bij dieren?

Uit verschillende onderzoeken onder dieren kwam al de dikmakende werking van AD36 naar voren. In elk geval geldt dit voor kippen, ratten en muizen, en resusaapjes.

Bekend is dat het virus de vetcellen van een dier aanzet tot deling. Aangezien vetcellen erop zijn gericht zich te vullen met vet, wekken zij via een complex mechanisme een gevoel van honger. Althans, dat is in wezen de belangrijkste veronderstelling van de oorzaak van obesitas na infectie met AD36.

Wat betekenen de resultaten van dit onderzoek voor de mens?

Uit het onderzoek van dr. Schwimmer komen sterke aanwijzingen naar voren dat een infectie met het adenovirus 36 (AD36) ook bij de mens obesitas veroorzaakt of bevordert. Zwaarlijvigheid bij mensen lijkt dus niet altijd het gevolg te zijn van verkeerde eetgewoonten en/of een onvoldoende actieve leefstijl.

Maar er blijven nog veel vragen. Zo is bijvoorbeeld nog niet duidelijk:

• onder welke omstandigheden AD36 een infectie oplevert;
• waarom het virus niet op alle mensen dezelfde uitwerking heeft;
• of de gewichtstoename het gevolg is van een actieve infectie of een blijvende verandering in het metabolisme van de mens.

Om meer zekerheid te krijgen over deze en andere vragen, is onderzoek onder een grotere populatie en van langere duur nodig.

De arts-onderzoeker Jeffrey Schwimmer hoopt dat, mensen (en vooral de kinderen onder hen) met zwaar overgewicht, voortaan minder vaak ten onrechte moeten aanhoren dat hun teveel aan kilo's aan hun eigen schuld te wijten is.

Hij wijst erop dat het niet zo eenvoudig is om te stellen dat sommige kinderen te veel eten en andere kinderen niet. Hij kent kinderen die allemaal verkeerde dingen in de verkeerde hoeveelheden eten en die toch geen overgewicht ontwikkelen. Wel is het voor hem duidelijk dat sommige kinderen te veel eten en te weinig bewegen. Maar hij heeft ook kinderen gezien die binnen een jaar om onduidelijke redenen veel zwaarder werden. Misschien zijn dit wel de kinderen die door een infectie met AD36 hun obesitas opliepen.

Dr. Schwimmer hoopt dat er meer begrip komt voor mensen met obesitas en dat er meer aandacht komt voor preventie en behandeling. En het spreekt dat er meer onderzoek nodig is naar het verband tussen AD36 en overgewicht.

Andere nog weinig bekende oorzaken van overgewicht

Er zijn steeds meer mensen die het gevoel hebben dat ze altijd maar moeten lijnen, ondanks een verantwoord voedingspatroon en een sportieve of actief leven. Steeds vaker komen uit onderzoek verrassende uitkomsten over de oorzaken van onverklaard overgewicht. Denk bijvoorbeeld aan biologische oorzaken, BPA of antibiotica.

Specials op het gebied van overgewicht

Wil je meer weten over obesitas? Lees dan eens verder over andere weinig bekende oorzaken van overgewicht of over de manier waarop je makkelijk en effectief je overgewicht te lijf kunt gaan.

Lees verder

• Het Bill-Clinton dieet
• Overgewicht door antibiotica
• Slim slanker worden
• Biologische oorzaken van overgewicht
• Afvallen terwijl je tv kijkt of een spannend boek leest