Moe en weinig energie?

Moe en weinig energie? Ben je alsmaar moe en heb je weinig energie? Voel je je slap? Raak je snel buiten adem? Heb je misschien last van een ijzertekort in je bloed? Wat zijn de symptomen? Hoe zit het met heemijzer en non-heemijzer in de voeding? Op welke manieren loop je een ijzergebrek op? Hoe belemmer of bevorder je door bepaalde combinaties van voedingsmiddelen de opname van ijzer in je lichaam? Kunnen voedingssupplementen in de vorm van ijzerpillen (ook wel staalpillen genoemd) je ijzertekort oplossen?

Vermoeid en weinig energiek?

Ben je alsmaar moe en kamp je met een gebrek aan energie, dan roept je omgeving al snel en lang niet altijd terecht dat het psychisch is of dat je ongezond eet. Vermoeidheid en een tekort aan energie kunnen namelijk veel verschillende oorzaken hebben, daarom is het altijd verstandig om voor dit soort symptomen naar je huisarts te gaan.

Misschien ben je snel uitgeput door bloedarmoede wegen een ijzertekort.

Symptomen van een ijzertekort in je bloed

IJzer (Latijn: ferro) is een van de bouwstenen van hemoglobine. Als het hemoglobinegehalte in je bloed te laag is (in geval van een Hb <7,5 mmol/l bij vrouwen (6,8 bij zwangere vrouwen) en <8,5 mmol/l bij mannen) spreken we van bloedarmoede (of anemie). Je kunt al symptomen van een ijzertekort hebben voordat medisch gezien sprake is van bloedarmoede. Overigens, een gebrek aan ijzer in het bloed is slechts een van de vele mogelijke oorzaken en vormen van bloedarmoede.

Bij een ijzertekort heb je last van vermoeidheid en een gebrek aan energie. Ook merk je dat je snel buiten adem raakt. Waarschijnlijk voel je je slap en misschien ben je snel duizelig. Mogelijk ziet je huid bleek. Misschien lijd je aan prikkelbaarheid of neerslachtigheid. Sommige mensen krijgen last van rusteloze benen. Er zijn nog heel wat meer aanwijzingen die op een ijzertekort kunnen duiden.

Overigens, de meeste symptomen van een ijzergebrek kunnen ook wijzen op een gebrek aan thiamine (vitamine B1) of het gevolg zijn van een andere aandoening.

Hoe zit het met de twee soorten ijzer in de voeding?

Tegelijkertijd met je voeding krijg je twee soorten ijzer binnen:
  • heemijzer; dit komt voor in dierlijke voeding, bijvoorbeeld in lever van rund- of lamsvlees; heemijzer wordt gemakkelijker in je lichaam opgenomen dan non-heemijzer;
  • non-heemijzer; dit komt voor in plantaardige voeding; denk bijvoorbeeld aan groene groenten zoals broccoli of sperziebonen, of aan volkorenbrood, (de meeste) vleesvervangers; peulvruchten (zoals linzen), noten en tomaten; non-heemijzer wordt makkelijker in je lichaam opgenomen als je bij al je maaltijden ook voeding met vitamine C gebruikt (denk bijvoorbeeld aan fruit zoals sinaasappel, eventueel in de vorm van vers sinaasappelsap).

Als je bij de maaltijd thee drinkt, wordt de opname van ijzer in het bloed belemmerd. Dat geldt niet voor kruidenthee.
Het is aan te raden dat er enkele uren tijd verstrijken tussen het drinken van koffie en thee en ijzerhoudende voeding.

Hoe loop je een ijzertekort op?

In tegenstelling tot een thiaminetekort, dat je binnen enkele weken kunt oplopen, kan het langere tijd duren voordat je last krijgt van een ijzertekort. Je lichaam legt namelijk een voorraadje ijzer aan in de milt, beenmerg en in de lever. De resorptie van ijzer in de dunne darm wordt aangepast aan je behoefte. Daarom wordt bij een ijzergebrek een veel hoger percentage van het
toegevoerde ijzer in je lichaam opgenomen dan anders het geval zou zijn.

Wie gevarieerd eet en overigens gezond is, heeft weinig kans op een ernstig ijzertekort. Vegetariërs, veganisten, vrouwen met zware menstruaties en mensen die intensief aan sport doen, lopen meer kans op een ijzergebrek.

Een ijzergebrek kan met een eenvoudig bloedonderzoek worden opgespoord. Als niet duidelijk is waar de deficiëntie aan te wijten is, wordt gezocht naar een medische oorzaak. of een darmaandoening de oorzaak kan zijn. Zo kan er sprake zijn van een parasitaire worminfectie of een darmtumor. Bij ouderen kan een ijzeranemie ontstaan door bijvoorbeeld chronische reuma, een of ontstekingen. In dergelijke gevallen heeft een behandeling met ijzerpreparaten geen zin. Sterker nog, dit kan zelfs schadelijk zijn.

Oplossingen voor een tekort aan ijzer

Met een voedingssupplement van ijzerpillen (ook wel staalpillen genoemd) kun je een ijzergebrek bestrijden. Let erop dat je geen supplement kiest waarmee je meer dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden (ADH) van de nutriënten zou slikken. Soms wordt ascorbinezuur (vitamine C) aan ijzertabletten toegevoegd om een betere opname in het bloed te bevorderen.

Sommige ijzerpreparaten worden door gereguleerde afgifte vertraagd in het lichaam opgenomen. Deze 'slow release'-pillen zijn minder effectief, omdat ijzer vrijwel uitsluitend in het eerste deel van de darm wordt geresorbeerd en dus minder effect kunnen hebben op het hemoglobinegehalte van het bloed. Bij deze tabletten met gereguleerde afgifte komt de ijzer pas vrij in de dikke darm, die het ijzer slechts in zeer beperkte mate kan opnemen. Als je deze pillen slikt heb je in de praktijk niet minder last van bijwerkingen als maagpijn, diarree of constipatie dan bij de goedkopere tabletten.

Bedenk in dit verband dat een te hoog ijzergehalte schadelijk voor je lichaam is. In geval van medisch voorgeschreven ijzertabletten kun je erop vertrouwen dat de dosis op jouw persoonlijke situatie is afgestemd en dat je dankzij deze behandeling jij je weer beter kan gaan voelen. Als je steeds maar gauw moe bent en weinig energie hebt, is het altijd verstandig om eerst een arts te raadplegen voordat je voor zelfzorgmiddelen kiest.

Lees verder

© 2012 - 2024 Manon-troppo, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Hardlopen met een ijzertekort. Hoe, wat, tips en adviesOok hardlopers kunnen te maken krijgen met een ijzergebrek. Een ijzertekort heeft directe invloed op de prestaties en he…
IJzertekort: oorzaken, symptomen & behandeling ijzergebrekIJzertekort: oorzaken, symptomen & behandeling ijzergebrekIJzer is een mineraal dat een belangrijke functie heeft in het menselijk lichaam. IJzer zorgt voor een goede weerstand e…
10 oorzaken van vermoeidheid10 oorzaken van vermoeidheidVermoeidheid is een veel voorkomende kwaal en kan erg vervelend zijn. Een vermoeid gevoel kan je belemmeren in je dageli…
Langdurige vermoeidheid: zeven oorzakenLangdurige vermoeidheid: zeven oorzakenZowel lichamelijke als geestelijke inspanning kan voor vermoeidheid zorgen. Net zoals iedereen op deze aardbol ben jij o…

Herfsttijloos en jichtHet lijkt een uit de kluiten gewassen krokus, zijn naam is 'Colchicum autumnale' of 'hertsttijloos'. In de volksmond spr…
Hooikoorts genezen met yoghurtHooikoorts genezen met yoghurtWat heeft yoghurt met hooikoorts te maken? Op het eerste gezicht zou je denken, niets! Toch wordt aan de Universiteit va…
Bronnen en referenties
  • Anemie door ijzergebrek, ijzerpreparaten; Farmacotherapeutisch Kompas; http://www.farmacotherapeutischkompas.nl/Inleidendeteksten/I/inl%20anemie%20door%20ijzergebrek%20ijzerpreparaten.asp?blPrint=True
  • IJzer; Voedingscentrum; http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/ijzer.aspx
  • Bloedarmoede; Wikipedia; http://nl.wikipedia.org/wiki/Bloedarmoede
  • Anemia; Wikipedia; http://en.wikipedia.org/wiki/Anemia
  • Iron deficiency anemia; Wikipedia http://en.wikipedia.org/wiki/Iron-deficiency_anemia
Reactie

Harold, 08-07-2014
Mijn moeder van 75 jaar, lijdt al voor ongeveer een jaar aan zware depressie en is onder behandeling van een psychiater. De laatste maanden moet zij de volgende medicijnen innemen: - maprotiline 2x daags, orap 1/2 per dag, lorazopan 1x per dag en laatst nog ( een week) thiamine 2x en lidiomil 2x per dag er bij. Wij zien geen verbetering aan haar situatie. Zij is er somber, kan niet tegen lawaai en bepaalde reuk. Zij last van pijnen aan haar been en wordt gauw moe. Zij heeft geen zin in niets. Gaarne zouden adviezen van jullie krijgen. Reactie infoteur, 09-07-2014
Beste Harold,
Hartelijk dank voor uw belangstelling voor het bovenstaande artikel.

Bij moeilijke situaties zoals die van uw moeder kan het zinvol zijn hierover met haar huisarts te spreken. Als u voor uw moeder een dubbel consult aanvraagt, heeft de dokter alle tijd om samen met jullie te kijken naar de beschikbare mogelijkheden om uw moeder zo goed mogelijk te helpen.

Manon-troppo (160 artikelen)
Laatste update: 20-01-2013
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 5
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.