10 oorzaken van vermoeidheid

Vermoeidheid is een veel voorkomende kwaal en kan erg vervelend zijn. Een vermoeid gevoel kan je belemmeren in je dagelijkse bezigheden, op je werk, thuis of ergens anders. De oorzaken van vermoeidheid zijn divers. Soms is het een kwestie van te weinig slapen, en raak je je vermoeide gevoel kwijt als je een aantal uren extra slaap krijgt. Maar er kunnen ook andere oorzaken zijn als je vaak moe bent. Het herkennen van de oorzaken is essentieel als je iets wilt doen om je weer fitter te voelen.

1. Te weinig slaap

De meest voor de hand liggende oorzaak - en die erg vaak voorkomt - is dat je te weinig slaapt. Wanneer je niet voldoende uren slaapt per nacht rust je niet voldoende uit en ben je overdag moe. Dit merk je vooral in de ochtend en aan het einde van de dag. Het probleem is dat het niet eenvoudig is om te bepalen hoeveel slaap je nodig hebt. Dat is namelijk voor iedereen verschillend. De remedie is wel eenvoudig: meer uren slapen per nacht zorgen ervoor dat je beter uitrust. Er zijn echter ook andere oorzaken van vermoeidheid mogelijk, waarbij meer slapen niet noodzakelijkerwijs helpt.

2. Vermoeidheid door een allergie

Wanneer je allergisch bent voor honden, katten, stof of pollen (hooikoorts) krijg je vaak last van prikkende of tranende ogen, niezen of jeuk. Maar dat is niet het enige. Vaak reageert het lichaam bij een allergie namelijk net als bij een ziekte. Het wil herstellen en om dat zo snel mogelijk te doen is rust nodig. Dus wekt het lichaam een gevoel van vermoeidheid op. Echter, door meer slapen zal de allergie niet weggaan en ook de vermoeidheid zal blijven bestaan. Het is dus belangrijk om de allergie te bestrijden.

3. Moe door bloedarmoede, ijzertekort

Het lichaam heeft ijzer nodig voor de aanmaak van hemoglobine. Hemoglobine zorgt er vervolgens voor dat er voldoende zuurstof in het bloed terecht komt. Wanneer je een ijzertekort hebt (ook wel bloedarmoede genoemd), krijg je dus minder zuurstof in je bloed, en dat zorgt voor een lusteloos gevoel. Een ijzertekort ontstaat door bloedverlies van een wond, maar ook bijvoorbeeld door menstruatie. Bloedarmoede is te bestrijden door je voedingspatroon aan te passen, door ijzertabletten of (bij ernstig ijzertekort) injecties.

4. Slapeloosheid

Je hebt last van slapeloosheid wanneer je wel wilt slapen, maar het lukt niet. Dat kan komen door angst, een jetlag, een gebrek aan zonlicht (waardoor het bioritme verstoord wordt), sommige medicijnen en slapen overdag. Vaak kom je bij slapeloosheid in cirkels terecht waar je moeilijk uit kunt komen. Ten eerste krijg je wanneer je slapeloos bent de neiging om extra te focussen op het in slaap komen. Hierdoor ontspan je niet goed, en val je juist minder snel in slaap. Daarnaast proberen veel mensen die leiden aan slapeloosheid slaap in te halen door overdag wat bij te slapen. Daardoor kom je 's avonds juist moeilijker in slaap, zodat je uiteindelijk niets opschiet.

5. Depressie

Ook een depressie kan vermoeidheid teweeg brengen. Als je je neerslachtig voelt reageert je lichaam; het wil niet dat je lichamelijk actief wordt en wekt een vermoeid gevoel op. Het wil er daarmee voor zorgen dat je aan jezelf werkt (en je niet teveel met je omgeving bezig houdt). Als de depressie wordt aangepakt verdwijnt daarmee over het algemeen ook de vermoeidheid.

6. Moe door uitdroging

Een hele andere oorzaak van vermoeidheid is uitdroging. Om goed te kunnen functioneren heeft je lichaam vocht nodig. In de nacht verlies je veel vocht door je ademhaling en door zweten. Wanneer je lichaam te weinig vocht ter beschikking heeft ontstaat vermoeidheid. Het is dus aan te raden om goed te drinken voordat je gaat slapen, en te drinken als je wakker wordt. Als je veel zweet in bed, kan het ook verstandig zijn om de oorzaken van het zweten te onderzoeken.

7. Een traag werkende schildklier

Wanneer je last hebt van een traag werkende schildklier, wordt er te weinig van het schildklierhormoon thyroxine. Dit zorgt niet alleen voor vermoeidheid, maar ook voor een toename in het lichaamsgewicht zonder dat je meer gaat eten.

8. Vermoeidheid door een slaapapneu

Bij een slaapapneu gaat je keel open en dicht tijdens de slaap, zodat je ademhaling onregelmatig wordt. Vaak heeft dit tot gevolg dat je te weinig zuurstof in je bloed krijgt. Ook zorgt een slaapapneu er voor dat je - door een gestokte ademhaling of door snurken - vaak wakker wordt 's nachts. Een slaapapneu komt vaak voor bij mensen met overgewicht. Ook roken en alcoholgebruik vergroten de kans op een slaapapneu.

9. Drinken van koffie, eten van suiker

Zowel cafeïne als suiker zorgen dat je bloedsuikerspiegel stijgt. Daardoor krijg je meer energie. Dit effect is helaas maar van tijdelijke aard. Vrij snel na de stijging treedt een daling in, en kom je weer terecht op het energieniveau waarop je zat; soms zelf daaronder. Door deze daling van de bloedsuikerspiegel kun je het idee krijgen dat je opeens heel erg vermoeid wordt. Wat er in werkelijkheid gebeurt, is dat de energiepiek die je gecreëerd hebt door de koffie of de suiker weer aan het afvlakken is.

10. Moe door diabetes

Ook diabetes (of suikerziekte) kan een oorzaak zijn van vermoeidheid. Wanneer je vaak moe bent en je kunt de oorzaak niet achterhalen, dan zou het kunnen zijn dat je diabetes hebt. In Nederland hebben ongeveer een miljoen mensen last van suikerziekte. Een kwart daarvan weet niet dat ze diabetes heeft.

Lees verder

• 10 tips om sneller in slaap te vallen
• Hoeveel slaap heb je nodig?
• Slapen: Beter uitrusten met minder slaap
• Slaappillen: Het gevaar van slaapmiddelen
• 10 redenen om meer te slapen