Klapvoet met hanentred

Er is sprake van een zogenaamde klapvoet als de voorvoet niet goed kan worden opgetild. Daardoor kan bij het lopen de voet niet normaal worden afgewikkeld en klapt hij bij het neerzetten op de grond waar de naam klapvoet van is afgeleid. Een klapvoet wordt ook wel dropvoet genoemd. Bij een klapvoet is er sprake van een verzwakking van de voetheffers. Om te voorkomen dat de klapvoet over de grond sleept wordt de knie extra hoog opgetild waardoor een zogenaamde hanentred optreedt. In veel gevallen is het verstandig de hulp van een fysiotherapeut in te roepen. Wellicht kan door middel van oefeningen de spierkracht versterkt worden. In het uiterste geval kan een operatie noodzakelijk zijn.

Vier spiergroepen

Voeten worden gestuurd door vier spiergroepen.

1. De eerste groep bestaat uit drie krachtige kuitspieren die de voorvoet naar beneden brengen.
2. De tweede groep bestaat eveneens uit drie spieren. Één spier kan de grote teen naar beneden buigen en één spier buigt de vier kleine tenen naar beneden. De derde spier zorgt er voor dat de voet naar binnen kan draaien.
3. Door de derde groep spieren kan de voet naar buiten draaien en tevens zijn deze spieren van belang voor het ondersteunen van het voetgewelf.
4. De vierde groep spieren zijn de voetheffers waarmee de voet en de tenen opgetild kunnen worden.

Slechter functioneren van spieren

Bij een klapvoet functioneren de spieren van groep 3 en vooral van groep 4 in mindere mate. Het is dan moeilijk om de voet naar buiten te draaien en optillen aan de voorkant gaat ook slecht of helemaal niet. Daardoor is het nagenoeg onmogelijk om goed af te zetten omdat daarvoor de spieren moeten worden gebruikt die zorgen dat de voet naar buiten kan draaien. Zonder hulpmiddelen lopen is niet goed mogelijk en tijdens het lopen valt de voet in de zwaaistand naar binnen en naar beneden.

Oorzaken van een klapvoet

Een klapvoet kan ontstaan door langdurig met de benen over elkaar te zitten waardoor de zenuw bij de knie wordt bekneld. Als de klapvoet op die wijze is ontstaan duurt de kwaal meestal maar kort. Maar de zenuw kan ook beschadigd raken door gips of een botbreuk. Een andere mogelijke oorzaak voor het optreden van een klapvoet kan bewegingsarmoede zijn. Die kan onder meer ontstaan bij patiënten die langdurig bedlegerig zijn. Ook kan een verkeerde zithouding de oorzaak zijn van een klapvoet bijvoorbeeld bij mensen in een rolstoel. Nog een oorzaak is een uitpuilende wervel onder in de rug. Andere verschijnselen die een klapvoet kunnen veroorzaken zijn bepaalde erfelijke ziekten of hamertenen en een hoge voetboog.

Soms operatie noodzakelijk

Het lopen met een klapvoet vergt enkele aanpassingen. Het dragen van hoge orthopedische schoenen draagt bij aan de stabiliteit. Door middel van een enkel-voet orthese kan getracht worden te voorkomen om te struikelen en het lopen te verbeteren. Maar soms is het noodzakelijk om een operatie te verrichten waarbij de spieren die nog wel goed functioneren verbonden worden met de pezen van de verlamde spieren.

Fysiotherapie en oefeningen

In veel gevallen zal geadviseerd worden om een fysiotherapeut in te schakelen. Het werk van een fysiotherapeut zal er op gericht zijn dat de cliënt blijft bewegen zodat de spierkracht die er nog is op peil blijft en zwakke spieren indien mogelijk worden versterkt. Een goede oefening is om bij het regelmatig wandelen veel aandacht te besteden aan het afwikkelen van de voet en te proberen de voet zo min mogelijk te laten klappen. Een andere oefening is om op een verloren moment, bijvoorbeeld ’s avonds bij het naar de televisie kijken, de voet op een krukje te leggen en deze afwisselend naar voor en naar achter te drukken. Eveneens, terwijl de voet op het krukje ligt, kunnen draaioefeningen worden gemaakt met de voet waarbij het goed is om de knieën gestrekt te houden.

Lees verder

• Hulp bij klapvoet, voetheffersparese, dropvoet of valvoet
• Met klapvoeten naar de sauna en geen hanentred meer