Wat is het polycysteus-ovariumsyndroom?

Bij een derde van de vrouwen komt verminderde vruchtbaarheid voor. Dit kan door het polycysteus-ovariumsyndroom zijn veroorzaakt. PCOS ontstaat doordat hormonen in het lichaam niet in balans zijn, omdat testosteron de overhand heeft genomen. Daardoor is de eisprong onregelmatig en vindt het soms of geregeld niet plaats. Wat is PCOS, hoe is het luteïniserend hormoon hieraan gerelateerd en wat kun je doen om wel zwanger te raken?

Polycysteus-ovariumsyndroom

• Onregelmatigheden ovulatie en menstruatie
• Luteïniserend hormoon oorzaak van PCOS
• Wat zijn zoal de symptomen?
• Behandeling van polycysteus-ovariumsyndroom
• Veranderde levensstijl
• Wat te doen bij uitblijvend herstel?

Onregelmatigheden ovulatie en menstruatie

Het niet hebben van een regelmatige eisprong en onregelmatig menstrueren kan worden veroorzaakt door het polycysteus-ovariumsyndroom of PCOS. Bij PCOS zijn er meestal cysten – blaasvormige zakjes gevuld met slijmvliesmassa – van beperkte formaat in de eierstokken (ovarium) aanwezig. De oorzaak is een afwijking in de hormonale huishouding van het vrouwelijke lichaam. Daardoor hebben eicellen verminderde kans om te groeien of groeien helemaal niet. Omdat de eisprong onregelmatig is, is er sprake van verminderde vruchtbaarheid waardoor de kans op een succesvolle bevruchting of zwangerschap afneemt. PCOS kan met een hormonale behandeling worden verholpen.

Luteïniserend hormoon oorzaak van PCOS

Ongeveer tien procent van alle vrouwen heeft PCOS alhoewel het syndroom in Afrika relatief zeldzaam is. Een duidelijke oorzaak van de hormonale problemen valt niet te onderstrepen, echter mogelijk is het te wijten aan een ontregelde stofwisseling. Het luteïniserend hormoon van het vrouwelijk geslacht stimuleert de eirijping alsmede de eisprong. Bij een verhoogde concentratie van dit hormoon afgegeven door de hypofyse – het hersenaanhangsel verantwoordelijk voor hormoonproductie – neemt de productie van androgeen in de eierstokken toe. Dit wordt in de steroïde genaamd androsteendion omgezet waardoor het testosteron wordt gevormd. Oftewel er wordt een teveel aan mannelijk hormoon aangemaakt. Een teveel aan insuline in het lichaam versterkt dit proces eveneens.

Wat zijn zoal de symptomen?

Door een verhoogde concentratie van het mannelijk hormoon testosteron worden de mannelijke eigenschappen van het lichaam bij de vrouw versterkt. Dit resulteert in de volgende symptomen:

• de menstruatie is zeer onregelmatig en kan minder dan negen keer per jaar zijn tot geheel uitblijven;
• verminderde vruchtbaarheid of totaal onvruchtbaar omdat de eisprong uitblijft;
• toename van haren daar waar je dat bij de man verwacht;
• dunner wordend haar op het hoofd en haarverlies;
• een vette huid in combinatie met acne en/ of vette roos;
• ontregelde cholesterol gehalte en hoge bloeddruk;
• verkleurde huid van donkerbruin tot zwarte vlekken.

Behandeling van polycysteus-ovariumsyndroom

De verschillende symptomen bij de vrouw kunnen op verschillende manieren worden aangepakt:

• om de eisprong te bevorderen dient de hormonale onbalans te worden hersteld. Een goede manier is de toepassing van de anticonceptiepil omdat dit een samenstelling heeft van oestrogeen en progestageen. Toch dient de juiste anticonceptiepil uitgekozen te worden aangezien het progestageen geen androgeen stimulerende effecten mag hebben. Laat je daartoe door de huisarts informeren;
• een teveel aan lichaamsbeharing op plekken zoals dat gewoonlijk bij mannen voorkomt wordt veroorzaakt door een teveel aan testosteron. Flutamide is een medicijn en werkt tegen het mannelijke hormoon;
• een onregelmatige cyclus van menstruatie kan worden verbeterd door aan de pil te gaan.

Veranderde levensstijl

Om de cyclus van menstruatie en de vruchtbaarheid van de vrouw te verbeteren is het nuttig om een andere gezondere levensstijl aan te meten. Een hoog insulinegehalte in het bloed is ongunstig omdat het testosteronproductie stimuleert. Insuline komt in hoge concentraties in het bloed voor om hoge concentraties van glucose tegen te werken. Glucose komt vrij bij hoge glycemie waarde koolhydraten, zoals je dat veelal vindt in ongezond eten. Door gezond voedsel te eten komt de glucose meer gelijkmatig vrij in het lichaam, waardoor insuline overbodig is geworden. Daarnaast kan het insuline niveau ook met metformine worden verlaagd, omdat de spieren daarbij meer suikers gaan opnemen.

Wat te doen bij uitblijvend herstel?

Indien na voorgaande behandelmethoden nog geen resultaat is behaald, kan worden overwogen om clomifeen te gebruiken. Clomifeen brengt de eisprong namelijk weer opgang. Ook kan een onderhuidse inspuiting van menopur uitkomst bieden, omdat dit medicijn het ovarium oftewel de productie van eicellen stimuleert. Op die manier kan PCOS worden verholpen zodat de vruchtbaarheid van de vrouw toeneemt.

Lees verder

• Hoe wordt prolactinoom (tumor aan de hypofyse) behandeld?
• Beharing op vreemde plekken