Zilverkaars: effectief middel bij klachten van de menopauze

Zilverkaars (Actaea racemosa) is een natuurlijk middel tegen klachten die geassocieerd worden met de menopauze, waaronder opvliegers en overmatig transpireren. De effectiviteit van zilverkaars is in diverse studies wetenschappelijk aangetoond. Tevens is aangetoond dat het middel veilig is en daarmee bijvoorbeeld een doeltreffend alternatief kan zijn voor hormoonvervangingstherapie, wat wel negatieve effecten op de gezondheid kan hebben. Zilverkaars kan worden ingenomen in capsules of als tinctuur.

Zilverkaars

• Wat is zilverkaars?
• Veilig alternatief voor bestaande middelen tegen menopauzale klachten
• Hoe helpt zilverkaars tegen onder meer opvliegers en transpiratie?
• Hoe gebruik je zilverkaars?

Wat is zilverkaars?

Zilverkaars is de naam die ook wel gebruikt wordt voor de Actaea racemosa (Engels: black cohosh), een bloeiende plantensoort uit de familie van de Ranunculaceae. Deze plant, die alleen voorkomt aan de oostkust van de Verenigde Staten en Canada, werd al lang geleden door de indianen ontdekt als heilzame plant. Aan de aftreksels die van de plant gemaakt kunnen worden werden door hen al verschillende rustgevende, ontstekingsremmende en pijnverlichtende werkingen toegeschreven. Tegenwoordig wordt zilverkaars ook in de westerse wereld gebruikt, nadat in de jaren '90 ontdekt werd dat de plant effectief verschillende symptomen die geassocieerd worden met de menopauze kan bestrijden.

Veilig alternatief voor bestaande middelen tegen menopauzale klachten

Terwijl zilverkaars in Nederland wellicht niet zo veel bekendheid geniet, is het in Duitsland door de Commission E (de Duitse Voedsel- en Waren Autoriteit) goedgekeurd als behandeling voor menstruatiepijn en menopauzale klachten zoals opvliegers, hartkloppingen, nervositeit, prikkelbaarheid, slaapproblemen, duizelingen en depressie. Meerdere wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat gebruik van zilverkaars veilig is wanneer men zich houdt aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (Johnson c.s., 2003). De enige bekende bijwerkingen van het gebruik van zilverkaars zijn milde maag-darmklachten. Tijdens de zwangerschap of het geven van borstvoeding wordt gebruik ervan afgeraden.

In de Verenigde Staten nam de populariteit van het middel toe nadat bekend werd dat de voorheen veel gebruikte hormoonvervangingstherapie negatieve effecten op de gezondheid kan hebben zoals een verhoogd risico op borstkanker, hartziekten en herseninfarcten. Onderzoek heeft aangetoond dat zilverkaars niet de proliferatie van kankercellen veroorzaakt (Amato c.s., 2001).

Hoe helpt zilverkaars tegen onder meer opvliegers en transpiratie?

De werkzaamheid van zilverkaars is in diverse klinische studies aangetoond. De bioactiviteit ervan is anno 2019 echter nog niet volledig doorgrond. Van zilverkaars is bekend dat het onder meer de triterpene glycosides acteïne, cimicifugoside en 23–epi–26–deoxyacteïne bevat. Aanvankelijk werd gedacht dat het tevens fyto-oestrogenen bevat maar dit blijkt niet zo te zijn. Wel is gebleken dat zilverkaars het vermogen heeft om pieken in de afgifte van het luteïniserend hormoon (LH) te voorkomen. Dit kan verklaren waarom zilverkaars goed helpt tegen opvliegers en overmatige transpiratie (Düker c.s., 1991).

Klinische studies die een effect op met de menopauze geassocieerde klachten pogen aan te tonen maken vaak gebruik van de Kupperman Menopausal Index Scale, een wetenschappelijke standaard voor het meten van het effect van een middel op menopauzale klachten. Hierbij wordt onder meer gekeken naar de effecten op opvliegers, transpiratie, hoofdpijn, duizelingen, hartkloppingen en oorsuizen. Diverse studies hebben aangetoond dat zilverkaars op deze schaal goed scoort, onder meer in vergelijking met hormoontherapie en het gebruik van een placebo (voor een overzicht zie: Predny c.s., 2006).

Hoe gebruik je zilverkaars?

Wil je zilverkaars gebruiken om de klachten die gepaard gaan met de overgang te verminderen dan kun je hiervoor een supplement gebruiken. Supplementen op basis van zilverkaars zijn verkrijgbaar in de vorm van capsules of tinctuur. Hierbij zijn capsules het eenvoudigst in gebruik omdat je hiermee veel preciezer een dosis kan afmeten dan met druppels. Vaak hoef je maar één pil per dag in te nemen. Volg hierbij altijd de instructies uit de bijsluiter op. Zilverkaars-capsules zijn onder meer verkrijgbaar van de merken Fytoline en Artelle. Tinctuur is verkrijgbaar van het merk Natura Sanat.

Lees verder

• Ben ik in de menopauze of in de overgang? Test het zelf
• Menostril voor een natuurlijke balans tijdens de overgang