Bilpijn: Oorzaken en behandeling van pijnlijke billen

Veel aandoeningen veroorzaken pijn in de billen. De oorzaken van bilpijn variëren van tijdelijke ergernissen, zoals bursitis en het piriformis syndroom tot ziekten met gevolgen op lange termijn, zoals artrose. De milde tot ernstige pijn gaat mogelijk gepaard met andere klachten, zoals incontinentie, spierspasmen, pijnlijke bulten; een huiduitslag, branderig gevoelens, heuppijn, beenpijn en rugpijn. Sommige oorzaken van pijn in de bil of billen zijn met thuisremedies te verhelpen terwijl andere oorzaken een medische behandeling vereisen. Bij aanhoudende of ernstige pijn en/of bijkomende tekenen is het steeds verstandig een arts te raadplegen.

• Artrose en artritis en bilpijn
• Artrose van de heup
• Artrose van de wervelkolom
• Reumatoïde artritis
• Spondylitis ankylopoetica (ziekte van Bechterew)
• Bursitis
• Hernia
• Ischias
• Kneuzingen / blauwe plekken
• Myofasciale pijn
• Pilonidale cyste
• Piriformis-syndroom en pijn aan billen
• Sacro-iliacale gewrichtsproblemen
• Sacro-iliacale gewrichtsdysfunctie / SI-gewrichtspijn
• Sacroiliitis
• Spierpijn en pijnlijke bil
• Ziekte van Paget
• Zwangerschap

Artrose en artritis en bilpijn

Artrose van de heup

De heup is een kogelgewricht. De bal is de bovenkant van de dijbeen en zit in een kom die wordt gevormd door een deel van de bekken. Glad weefsel (kraakbeen) bedekt het botoppervlak en helpt het gewricht te dempen. Artrose treedt op wanneer het beschermende kraakbeen geleidelijk afneemt, wat na verloop van tijd leidt tot gewrichtspijn, gezwollen gewrichten en gewrichtsstijfheid. Het meest voorkomende symptoom van heupartrose is pijn rond het heupgewricht. Naarmate de heupartrose vordert, ontstaat soms een lichte ontsteking. Dat resulteert in een verhoogde gevoeligheid van de omliggende zenuwen, wat pijn met zich meebrengt in en rond de lage rug en billen.

Artrose van de wervelkolom

De botten in de wervelkolom worden gescheiden door sponsachtige wervelschijven, die fungeren als schokdempers. Met het verouderen gaan deze wervelschijven slijten of krimpen, waardoor de ruimte tussen de wervelkolomgewrichten of facetgewrichten verkleint. De facetgewrichten zijn een reeks kleine gewrichten in de lage rug die hetzelfde type kraakbeen bevatten dat zich in de knieën bevindt. Wervelschijfveranderingen leiden tot meer belasting van de gewrichten, waardoor het kraakbeen gaat slijten en de facetgewrichten in de wervels tegen elkaar schuren. Dit leidt tot pijn en stijfheid. Soms straalt deze pijn ook uit naar de billen, vooral bij langdurig staan of zelfs lopen.

Reumatoïde artritis

Bij reumatoïde artritis en andere vormen van ontstekingsartritis valt het immuunsysteem ten onrechte een beschermende bekleding in het gewricht (synovium) aan, en wordt het kraakbeen vernietigd. De aandoening tast de kleinere gewrichten aan (zoals die in de handen en voeten), maar de symptomen verspreiden zich soms naar de heupen. Ontstekingsartritis in de heup leidt tot pijn en stijfheid. De patiënt kampt mogelijk eveneens met een doffe of pijnlijke pijn in de billen die 's ochtends erger is en geleidelijk verbetert met activiteit.

Spondylitis ankylopoetica (ziekte van Bechterew)

Spondylitis ankylopoetica is een vorm van artritis waarbij chronische ontstekingen in de gewrichten in de wervelkolom ontstaan. De neiging om spondylitis ankylopoetica te ontwikkelen is genetisch geërfd. Meestal is de wervel in de onderrug en de SI-gewrichten getroffen. Na verloop van tijd gaan sommige wervels door de ontsteking samensmelten, waardoor de wervelkolom minder flexibel wordt en chronische pijn en ongemak tot stand komen. Vroege symptomen van zijn frequente pijn en stijfheid in de lage rug en billen, die geleidelijk opkomt in de loop van een paar weken of maanden. De behandeling bestaat uit medicijnen, fysiotherapie en lichaamsbeweging.

Bursitis

Oorzaken
Een slijmbeurs is een met vloeistof gevulde zakje in de gewrichten die zorgt voor de bescherming van de gewrichten of posities die druk uitoefenen op de bursae rond een gewricht. Bursitis (slijmbeursontsteking) is een pijnlijke ontsteking van de bursae, meestal veroorzaakt door herhaalde bewegingen. Bursitis is soms ook het resultaat van een bacteriële infectie. Bursitis treft meestal de schouder, elleboog en heup. Bursitis van de heup leidt mogelijk tot bilpijn. Bursae zijn ook in de billen aanwezig (ischiale bursa). Deze raken mogelijk ontstoken hetgeen dan leidt tot ischiale of ischiogluteale bursitis. Dit is mogelijk het gevolg van langdurig zitten op een harde ondergrond, een direct trauma of een letsel aan de hamstringspier of pees door activiteiten zoals hardlopen of fietsen. Ook dit type bursitis leidt mogelijk tot een pijnlijke bil.

Behandeling
Wanneer een bacteriële infectie aan de oorzaak ligt van bursitis, is een behandeling met antibiotica vereist. Artsen raden ook aan om ijs toe te passen en het gewricht te laten rusten.

Hernia

Een hernia (uitstulping van tussenwervelschijf) komt mogelijk overal in de wervelkolom tot stand, maar komt het meest voor in de lage rug. De uitstulping drukt mogelijk op nabijgelegen zenuwen. Risicofactoren voor een hernia zijn de veroudering, overgewicht en activiteiten die de rug overbelasten. Bekende symptomen zijn onder meer rugpijn, beenpijn en darm- en blaasproblemen. De behandeling bestaat uit rust en in sommige gevallen zijn oefeningen of een operatie nodig.

Ischias

Oorzaken
Ischias, veroorzaakt door irritatie van de heupzenuw, straalt meestal uit van de lage rug tot achter de dij tot onder de knie. De aandoening komt meestal tot stand wanneer een hernia, osteofyten (benige botuitsteeksels) op de wervelkolom of vernauwing van de wervelkolom (spinale stenose) een deel van de zenuw samendrukt (zenuwcompressie). Een letsel of het overmatig gebruik van de piriformis-spier, die zich in de billen nabij de bovenkant van het heupgewricht bevindt, draagt mogelijk ook bij aan ischias.

Symptomen
De aandoening leidt tot veroorzaakt een ontsteking, zwakte, pijn en vaak enige gevoelloosheid in het getroffen been. De pijn varieert van milde pijn tot een scherpe, brandende of ondraaglijke pijn. Meestal is slechts één kant van het lichaam aangetast.

Behandeling
Medicijnen om de pijn te verlichten, fysiotherapie en bedrust zijn behandelingen voor ischias.

Kneuzingen / blauwe plekken

Een kneuzing van de billen is het resultaat van bijvoorbeeld een val of een hard bot voorwerp die tegen de billen terechtkomt. Symptomen zijn onder meer pijn in de bil op het moment van de verwonding, duidelijke gevoeligheid bij het drukken op de spieren of het gaan zitten, blauwe plekken, een zwelling, pijn en stijfheid. Rust en het toepassen van ijs verlichten de klachten.

Myofasciale pijn

pijn in de bil. Een triggerpoint is een kleine gelokaliseerde spierknoop. Myofasciale pijn of triggerpoints in de gluteus medius en/of piriformis-spieren resulteren in pijn in de bil of lage rug die zich naar andere gebieden kan verspreiden. Strekoefeningen en het gebied rond de heup masseren zijn enkele behandelingsopties voor het verlichten van de pijnklachten.

Pilonidale cyste

Een pilonidale cyste is een cyste die zich vormt in de buurt van de billenkloof. Vermoedelijk zijn de cysten het resultaat van losse haartjes die in de huid binnendringen. Bekende symptomen omvatten pijn, zwelling, roodheid, warmte en een pusafvoer uit het gebied van de cyste. De behandeling van een pilonidale cyste bestaat uit het insnijden van de cyste en het afvoeren van het pus.

Piriformis-syndroom en pijn aan billen

Oorzaken
De piriformis-spier bevindt zich in de bil nabij de bovenkant van het heupgewricht. Die spier helpt de beweging van het onderlichaam en stabiliseert het heupgewricht. De heupzenuw gaat door de piriformis-spier en langs de achterkant van de benen. Het piriformis-syndroom is een neuromusculaire aandoening die ontstaat bij een drukking van de heupzenuw. Langdurig zitten (vooral met een slechte houding), rennen, traplopen of het uitoefenen van stevige druk op de piriformis-spier, leidt mogelijk tot het samendrukken van de heupzenuw. Dit leidt tot spasmen (krampen) in de piriformis-spier.

Symptomen
Patiënten met het piriformis-syndroom kampen met scherpe, ernstige of uitstralende pijn. Dit gebeurt vanaf de onderrug langs de benen en in de dijen, kuiten of voeten. Naast pijn heeft een patiënt problemen om te gaan zitten, spierspasmen van de piriformis-spier, Pijn in de piriformis-spier tijdens een digitaal rectaal onderzoek (onderzoek van het lagere rectum) en ischias-achtige pijn wanneer de heup wordt verplaatst of gedraaid.

Behandeling
Medicijnen zoals pijnstillers en spierverslappers zijn inzetbaar. Verder is een verwijzing naar een fysiotherapeut nodig. Andere behandelingen bestaan uit:

Sacro-iliacale gewrichtsproblemen

Sacro-iliacale gewrichtsdysfunctie / SI-gewrichtspijn

Sacro-iliacale gewrichtsdisfunctie (SI) is een algemene term om pijn in de SI-gewrichten weer te geven. Bekende oorzaken van SI-gewrichtspijn zijn artrose (reumatische aandoening van het gewrichtskraakbeen), een abnormaal looppatroon en aandoeningen die een SI-gewrichtsontsteking veroorzaken, waaronder jicht (ziekte met pijn aan grote teen en andere gewrichten), reumatoïde artritis en spondylitis ankylopoetica. De behandeling bestaat uit via de mond ingenomen medicatie, cortisoninjecties en chirurgie.

Sacroiliitis

Sacroiliitis is een ontsteking van de SI-gewrichten, die pijn in de billen en ook de onderrug, heupen of lies veroorzaken. Sommige vormen van ontstekingsartritis, zoals spondylitis ankylopoetica (ziekte van Becherew) en artritis psoriatica (aandoening met symptomen aan huid en gewrichten), evenals artrose, een verwonding, een zwangerschap en een infectie leiden mogelijk tot sacroiliitis. De aandoening leidt mogelijk tot pijnlijke billen.

Spierpijn en pijnlijke bil

De billen bestaan uit drie spieren: de gluteus maximus, de gluteus medius en de gluteus minimus. Sommige patiënten overbelasten één van deze of andere overlappende spieren in het gebied, wat spierpijn met zich meebrengt. "De hamstrings hechten zich aan de onderkant van het schaambeen. Een letsel of scheur van de hamstrings veroorzaakt soms diepe bilpijn. Verstuikingen of verrekkingen van de abductorspieren (de zijspieren van de heu) leiden mogelijk ook tot een bil die pijn doet.

Ziekte van Paget

De ziekte van Paget is een chronische botaandoening als gevolg van een onregelmatige afbraak en vorming van botweefsel. Bekende symptomen van de ziekte van Paget zijn onder andere botpijn, hoofdpijn en gehoorverlies, druk op de zenuwen, een grotere hoofdgrootte, heuppijn, bilpijn en schade aan het gewrichtskraakbeen.

Zwangerschap

De baarmoeder ondersteunt een groeiende baby. Hierdoor neemt de baarmoeder in omvang toe, waardoor druk ontstaat op de heupen, de rug en de billen. Bilpijn tijdens de zwangerschap is mogelijk ook het resultaat van aambeien, bekkenpijn, ischias of weeën. Contact met een arts is nodig bij water dat breekt, ernstige pijn, misselijkheid, een verlies van controle over de darmen of blaas, aanhoudende pijn en overvloedig bloedverlies door aambeien. De arts zet vervolgens een passende behandeling in die gestoeld is op de onderliggende oorzaak.

Lees verder

• Piriformis-syndroom: Pijn in bil door druk op heupzenuw
• Sacro-iliacale gewrichtspijn: Pijn in lage rug en billen
• Sacroiliitis: Ontsteking met pijn in lage rug, billen & heup
• Ischias: Aandoening met pijn en zwakte aan been en rug