Sacroiliitis: Ontsteking met pijn in lage rug, billen & heup

Het sacro-iliacale gewricht is een van de grootste gewrichten in het menselijk lichaam. Het verbindt de botten van het ilium (bekken) met het heiligbeen. Dit gewricht speelt een cruciale rol in het ondersteunen van het gewicht van het bovenlichaam, waarbij het heiligbeen de wervelkolom ondersteunt en elk ilium aan de zijkanten het heiligbeen ondersteunt. Het menselijk lichaam beschikt over twee sacro-iliacale gewrichten, één aan de linkerzijde en één aan de rechterzijde. Sacroiliitis verwijst naar de ontsteking van één of beide sacro-iliacale gewrichten (SI). Deze aandoening kan door een breed scala aan factoren worden veroorzaakt, waaronder aandoeningen, infecties en medicatie. De meest voorkomende symptomen van sacroiliitis zijn bilpijn en lage rugpijn. De diagnose kan een uitdaging vormen voor artsen, maar meestal biedt een conservatieve behandeling verlichting van de ontsteking. In sommige gevallen kunnen medische behandelingen noodzakelijk zijn.

• Epidemiologie van sacroiliitis
• Oorzaken van ontsteking van het sacro-iliacale gewricht
• Artritis
• Artritis gerelateerd aan brucellose
• Artritis psoriatica
• Artrose
• Auto-immuunziekten
• Bacteriële infecties
• Fasciitis necroticans
• Hormoonveranderingen
• Hyperparathyreoïdie
• Infecties
• Obesitas
• Osteoporose
• Pyogene sacroiliitis
• Reactieve artritis
• Schildklieraandoeningen
• Spondylitis ankylopoetica
• Spondyloartritis
• Trauma of overbelasting
• Urinewegaandoeningen
• Ziekte van Behçet
• Zwangerschap
• Risicofactoren voor sacroiliitis
• Risicogroepen
• Symptomen: Pijn in de lage rug, billen, heup en dij
• Alarmsymptomen bij sacroiliitis
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van sacroiliitis
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Epidemiologie van sacroiliitis

Sacroiliitis is een ontsteking van het sacro-iliacale gewricht, dat zich bevindt waar de onderrug de bekken en heupen ontmoet. Deze aandoening kan verschillende oorzaken hebben, waaronder auto-immuunziekten, infecties en traumatische letsels. De epidemiologie van sacroiliitis is complex en afhankelijk van verschillende factoren.

Prevalentie
De prevalentie van sacroiliitis varieert sterk afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Bij patiënten met ankyloserende spondylitis, een vorm van ontstekingsreuma, is sacroiliitis een veelvoorkomend verschijnsel, met een prevalentie die kan oplopen tot 80%. Onderzoek heeft aangetoond dat sacroiliitis kan optreden als een primair symptoom of als een secundair effect van andere aandoeningen. In de algemene bevolking is de prevalentie lager, maar schattingen suggereren dat ongeveer 10-25% van de volwassenen enige vorm van sacroiliitis kan ervaren gedurende hun leven. Dit percentage kan variëren afhankelijk van de geselecteerde populatie en de methodologie van het onderzoek.

Leeftijd en geslacht
Sacroiliitis komt vaker voor bij jongere volwassenen, doorgaans tussen de leeftijd van 20 en 40 jaar. Dit kan te maken hebben met het begin van auto-immuunziekten die vaak aan sacroiliitis zijn gerelateerd. Het is ook belangrijk op te merken dat de aandoening vaker voorkomt bij mannen dan bij vrouwen, vooral in het geval van ankyloserende spondylitis. De verhouding kan variëren van 2:1 tot 4:1, afhankelijk van de specifieke populatie die wordt bestudeerd. Bij vrouwen kan de aandoening soms op latere leeftijd optreden, wat de bredere variëteit in symptomen en presentatie kan beïnvloeden.

Rasspecifieke factoren
Er zijn aanwijzingen dat sacroiliitis vaker voorkomt bij bepaalde etnische groepen. Onderzoek heeft aangetoond dat de ziekte vaker voorkomt bij mensen van Europese afkomst, met een hogere prevalentie in deze populatie. Dit kan samenhangen met genetische factoren, zoals de aanwezigheid van het HLA-B27-gen, dat sterk geassocieerd is met spondyloartritis. In tegenstelling daarmee zijn de cijfers in Aziatische en Afrikaanse populaties vaak lager. De impact van culturele en omgevingsfactoren op deze verschillen is nog niet volledig begrepen, maar kan ook een rol spelen.

Geassocieerde aandoeningen
Sacroiliitis is vaak geassocieerd met andere aandoeningen, zoals de eerder genoemde ankyloserende spondylitis, maar ook met psoriatische artritis, enteropathische artritis en andere vormen van spondyloartritis. De aanwezigheid van sacroiliitis kan een indicatie zijn van een systemische aandoening en kan wijzen op de noodzaak voor uitgebreidere evaluatie en behandeling. Het gelijktijdig voorkomen van deze aandoeningen kan de prevalentie van sacroiliitis in specifieke populaties verhogen, wat leidt tot een verhoogde vraag naar diagnostische en behandelingsopties.

Impact op de kwaliteit van leven
De aanwezigheid van sacroiliitis kan aanzienlijke gevolgen hebben voor de kwaliteit van leven van patiënten. Symptomen zoals chronische pijn, verminderde mobiliteit en fysieke beperkingen kunnen leiden tot een aanzienlijke impact op de dagelijkse activiteiten en psychosociaal welzijn. Onderzoek toont aan dat patiënten met sacroiliitis vaak hogere niveaus van angst en depressie rapporteren in vergelijking met de algemene bevolking. Dit kan het functioneren in het dagelijks leven en de werkcapaciteit beïnvloeden, evenals de algemene mentale gezondheid.

Diagnostische uitdagingen
De epidemiologie van sacroiliitis is ook ingewikkeld door de diagnostische uitdagingen die ermee gepaard gaan. De symptomen kunnen variëren van mild tot ernstig en zijn vaak niet-specifiek, wat het moeilijk maakt om sacroiliitis te onderscheiden van andere aandoeningen zoals lumbale rugpijn of heupartrose. Dit kan leiden tot een vertraging in de diagnose en behandeling. Beeldvormende technieken zoals MRI en echografie zijn essentieel voor het vaststellen van sacroiliitis, maar niet alle zorgverleners hebben toegang tot deze geavanceerde diagnostische hulpmiddelen.

Oorzaken van ontsteking van het sacro-iliacale gewricht

Sacroiliitis wordt veroorzaakt door een ontsteking in het sacro-iliacale gewricht, dat zich bevindt op de kruising van het heiligbeen en het bekken. Deze ontsteking kan voortkomen uit verschillende aandoeningen. Hieronder worden de mogelijke oorzaken uitgebreid beschreven.

Artritis

Artritis is een ontsteking van de gewrichten die leidt tot gewrichtspijn, gezwollen gewrichten en gewrichtsstijfheid. Het kan gerelateerd zijn aan verschillende aandoeningen, waaronder inflammatoire darmziekten zoals colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn.

Artritis gerelateerd aan brucellose

Deze vorm van artritis is het gevolg van een bacteriële infectie, vaak met griepachtige symptomen. Brucellose kan leiden tot ontsteking in de gewrichten, inclusief het sacro-iliacale gewricht.

Artritis psoriatica

Deze aandoening, die zowel huid- als gewrichtsymptomen veroorzaakt, is een vorm van artritis die kan leiden tot sacroiliitis. Het gaat vaak gepaard met psoriasis, een chronische huidaandoening.

Artrose

Artrose is een degeneratieve gewrichtsaandoening waarbij het gewrichtskraakbeen slijt. Dit kan leiden tot ontsteking en pijn in het sacro-iliacale gewricht, vooral bij oudere volwassenen.

Auto-immuunziekten

Auto-immuunziekten kunnen leiden tot ontsteking in verschillende delen van het lichaam, inclusief de gewrichten. Bij deze aandoeningen valt het immuunsysteem de eigen lichaamsweefsels aan, wat resulteert in ontsteking en pijn. Voorbeelden van auto-immuunziekten die sacroiliitis kunnen veroorzaken zijn artritis psoriatica en de ziekte van Crohn.

Bacteriële infecties

Bacteriële infecties in het lichaam, zoals die veroorzaakt door chlamydia of andere micro-organismen, kunnen reactieve artritis en daarmee sacroiliitis veroorzaken. Deze infecties leiden tot ontstekingen die zich naar de gewrichten verspreiden.

Fasciitis necroticans

Dit is een zeldzame, maar ernstige infectie van de weke delen, die kan leiden tot de vernietiging van weefsel. In ernstige gevallen kan dit ook het sacro-iliacale gewricht aantasten en ontsteking veroorzaken.

Hormoonveranderingen

Naast zwangerschap kunnen andere hormonale veranderingen, zoals die tijdens de menopauze of door bepaalde medicaties, invloed hebben op de stabiliteit en gezondheid van het sacro-iliacale gewricht. Deze veranderingen kunnen bijdragen aan een verhoogde kans op ontstekingen in het gewricht.

Hyperparathyreoïdie

Deze aandoening, waarbij de bijschildklieren te snel werkende hormonen produceren, kan leiden tot verschillende symptomen en complicaties, waaronder een verhoogd risico op gewrichtsontstekingen.

Infecties

Een infectie in de sacro-iliacale gewrichten of in andere delen van het lichaam, zoals een urineweginfectie, kan ook sacroiliitis veroorzaken. Infecties kunnen leiden tot ontsteking en pijn in het gewricht.

Obesitas

Overgewicht kan extra druk uitoefenen op de gewrichten, inclusief het sacro-iliacale gewricht. Deze verhoogde mechanische belasting kan bijdragen aan slijtage en ontsteking in het gewricht, wat leidt tot sacroiliitis.

Osteoporose

Osteoporose is een aandoening waarbij de botten verzwakken en brozer worden. Dit kan leiden tot een verhoogd risico op fracturen en verwondingen, wat op zijn beurt kan resulteren in ontsteking van het sacro-iliacale gewricht.

Pyogene sacroiliitis

Dit is een zeldzame infectie van het sacro-iliacale gewricht veroorzaakt door de bacterie Staphylococcus aureus. Deze infectie kan leiden tot ernstige pijn en ontsteking in het gewricht.

Reactieve artritis

Dit is een aandoening die kan optreden als reactie op een infectie in een ander deel van het lichaam, vaak in de darmen of urinewegen. Het kan leiden tot ontsteking in de gewrichten, waaronder het sacro-iliacale gewricht.

Schildklieraandoeningen

Schildklieraandoeningen, zoals hyperthyreoïdie of hypothyreoïdie, kunnen invloed hebben op de gewrichtsgezondheid. Deze aandoeningen kunnen leiden tot veranderingen in de stofwisseling en de botstructuur, wat kan bijdragen aan ontsteking in de gewrichten.

Spondylitis ankylopoetica

Ook bekend als de ziekte van Bechterew, is dit een chronische ontsteking van de gewrichten die vaak de wervelkolom en het sacro-iliacale gewricht aantast. Het leidt tot pijn en stijfheid en kan een belangrijke oorzaak zijn van sacroiliitis.

Spondyloartritis

Dit is een groep van aandoeningen die gekarakteriseerd worden door ontsteking van de gewrichten en de wervelkolom. Spondyloartritis omvat aandoeningen zoals de ziekte van Bechterew, die een belangrijke oorzaak van sacroiliitis kan zijn.

Trauma of overbelasting

Regelmatige of acute overbelasting van het sacro-iliacale gewricht door activiteiten zoals intensieve sport of zwaar tillen kan leiden tot ontsteking en pijn in het gewricht. Dit kan zelfs het gevolg zijn van een slechte houding of bewegingstechniek tijdens dagelijkse activiteiten.

Urinewegaandoeningen

Infecties of aandoeningen van de urinewegen, zoals blaasontsteking of nierinfecties, kunnen soms leiden tot ontstekingen die ook het sacro-iliacale gewricht beïnvloeden. Dit kan resulteren in symptomen van sacroiliitis.

Ziekte van Behçet

Dit is een zeldzame aandoening die zweren en uveitis (ontsteking van het uveale gedeelte van het oog) kan veroorzaken. Het kan ook leiden tot gewrichtsontstekingen, waaronder sacroiliitis.

Zwangerschap

Tijdens de zwangerschap kunnen hormonale veranderingen, met name de toename van het hormoon relaxine, zorgen voor ontspanning en uitrekking van het sacro-iliacale gewricht. Het extra gewicht kan ook leiden tot een grotere mechanische belasting van het gewricht, wat kan bijdragen aan sacroiliitis.

Risicofactoren voor sacroiliitis

Sacroiliitis kan worden beïnvloed door verschillende risicofactoren die de kans op de ontwikkeling van deze aandoening vergroten. Hieronder worden deze risicofactoren gedetailleerd beschreven.

Auto-immuunziekten
Mensen met auto-immuunziekten, zoals reumatoïde artritis of spondylitis ankylopoetica, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van sacroiliitis. Bij deze aandoeningen valt het immuunsysteem de eigen weefsels aan, wat leidt tot ontstekingen in de gewrichten.

Familiegeschiedenis
Een familiegeschiedenis van sacroiliitis of gerelateerde aandoeningen, zoals spondyloartritis, kan de kans op het ontwikkelen van sacroiliitis verhogen. Genetische factoren spelen een rol bij de vatbaarheid voor deze aandoeningen.

Geslacht
Sacroiliitis komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen, vooral op jongere leeftijd. Bij vrouwen kan het vaker optreden tijdens of na de zwangerschap, mogelijk door hormonale veranderingen en extra mechanische belasting.

Leeftijd
Sacroiliitis kan op elke leeftijd optreden, maar het komt vaker voor bij jongvolwassenen en mensen van middelbare leeftijd. De symptomen kunnen verergeren naarmate men ouder wordt.

Overgewicht
Obesitas verhoogt de belasting op de gewrichten, inclusief het sacro-iliacale gewricht. Dit verhoogt het risico op slijtage en ontsteking, wat kan leiden tot sacroiliitis.

Sport en fysieke activiteit
Intensieve sportbeoefening of activiteiten die veel belasting van de onderrug en het bekken vereisen, kunnen het risico op sacroiliitis verhogen. Sporters moeten aandacht besteden aan hun techniek en training om blessures te voorkomen.

Trauma of blessures
Een geschiedenis van trauma aan de onderrug of bekken kan het risico op sacroiliitis verhogen. Dit kan het gevolg zijn van een ongeval, val of andere verwondingen die het sacro-iliacale gewricht hebben aangetast.

Urologische aandoeningen
Mensen met een geschiedenis van urologische aandoeningen, zoals urineweginfecties, hebben mogelijk een verhoogd risico op het ontwikkelen van sacroiliitis. Infecties kunnen ontstekingen in het gewricht veroorzaken.

Risicogroepen

Ouderen
Ouderen vormen een risicogroep voor sacroiliitis, voornamelijk als gevolg van degeneratieve veranderingen in de gewrichten en weefsels. Naarmate mensen ouder worden, neemt de kwaliteit van de botten en gewrichten af, wat kan bijdragen aan de ontwikkeling van ontstekingen zoals sacroiliitis. Het is belangrijk dat ouderen regelmatig medische controles ondergaan en hun fysieke activiteit aanpassen om hun gewrichten te ondersteunen en de kans op ontstekingen te verminderen.

Patiënten met ontstekingsaandoeningen
Patiënten die lijden aan ontstekingsaandoeningen, zoals ankyloserende spondylitis of andere vormen van spondyloartritis, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van sacroiliitis. Deze aandoeningen zijn geassocieerd met chronische ontstekingen in de gewrichten, waaronder de sacroiliacale gewrichten. Voor deze patiënten is het cruciaal om hun aandoening te beheren met geschikte therapieën en om regelmatig medische controles te ondergaan om de progressie van de ziekte te volgen.

Patiënten met auto-immuunziekten
Patiënten met auto-immuunziekten, zoals reumatoïde artritis of lupus, hebben ook een verhoogd risico op sacroiliitis. Bij deze aandoeningen valt het immuunsysteem per ongeluk gezonde weefsels aan, wat kan leiden tot ontsteking en pijn in de sacroiliacale gewrichten. Deze patiënten moeten nauwlettend hun symptomen in de gaten houden en hun therapieën aanpassen om ontstekingsreacties te verminderen.

Atleten en fysiek actieve personen
Atleten en fysiek actieve personen kunnen vatbaarder zijn voor sacroiliitis, vooral als gevolg van overbelasting of blessure aan de onderrug en bekkenregio. Intensieve trainingen en onjuiste lichaamshoudingen kunnen de sacroiliacale gewrichten belasten en ontstekingen veroorzaken. Het is essentieel dat deze personen zich bewust zijn van de juiste technieken en hun trainingsprogramma's aanpassen om blessures te voorkomen.

Patiënten met een voorgeschiedenis van rugblessures
Patiënten die eerder rugblessures hebben gehad, kunnen een verhoogd risico op sacroiliitis ervaren. Schade aan de wervelkolom of het bekken kan leiden tot veranderingen in de mechanica van de gewrichten, wat bijdraagt aan de ontwikkeling van ontsteking. Voor deze patiënten is het belangrijk om regelmatig hun ruggezondheid te laten controleren en aangepaste oefeningen en therapieën te volgen om de belasting van de gewrichten te minimaliseren.

Patiënten met een ongezond voedingspatroon
Een ongezond voedingspatroon kan bijdragen aan ontstekingen in het lichaam, inclusief sacroiliitis. Patiënten die een voedingspatroon met veel bewerkte voedingsmiddelen, suikers en verzadigde vetten volgen, hebben mogelijk een hoger risico op chronische ontsteking. Het is belangrijk dat deze patiënten hun voedingspatronen herzien en voedingsaanpassingen maken om ontstekingen te verminderen en hun algehele gezondheid te verbeteren.

Symptomen: Pijn in de lage rug, billen, heup en dij

Patiënten met sacroiliitis ervaren meestal milde tot ernstige lage rugpijn, bilpijn (in één of beide billen), heuppijn (in één of beide heupen) of pijn in de dij (in één of beide dijen). De pijn in het sacro-iliacale gewricht kan variëren van scherp en stekend tot saai en dof. In ernstige gevallen kan de pijn uitstralen naar andere lichaamsdelen, zoals de benen, de lies en de voeten.

Pijnlocaties en aard van de pijn
De pijn is vaak gelokaliseerd in het sacro-iliacale gewricht zelf, dat zich aan de onderkant van de rug bevindt, maar kan ook uitstralen naar de bovenbenen en de onderrug. Patiënten beschrijven de pijn vaak als een doffe, constante druk of als scherpe, stekende aanvallen die soms plotseling optreden. Deze pijn kan de dagelijkse activiteiten aanzienlijk beïnvloeden en leidt vaak tot beperkingen in de mobiliteit.

Symptomen bij beweging
De symptomen kunnen verergeren door specifieke activiteiten en houdingen, zoals:

• Het dragen van meer gewicht op één been
• Hardlopen
• Langdurig wandelen of staan
• Draaibewegingen maken
• Grote stappen zetten
• Omrollen in bed
• Traplopen
• De overgang van zitten naar staan
• Langdurig zitten

Tijdens deze activiteiten kunnen patiënten een toename van pijn en stijfheid ervaren. De pijn kan soms zo ernstig zijn dat het de mogelijkheid om te bewegen of te functioneren in het dagelijks leven beperkt.

Stijfheid en bewegingsbeperking
Naast pijn kunnen patiënten ook last hebben van stijfheid in de onderrug en heupen. Deze stijfheid kan vooral prominent zijn na langere perioden van inactiviteit, zoals 's ochtends na het opstaan of na een lange zit. Patiënten kunnen moeite hebben met het buigen of draaien van hun romp, wat de algehele mobiliteit verder kan beperken. De combinatie van pijn en stijfheid kan leiden tot een gevoel van instabiliteit in het bekken, waardoor het moeilijk kan zijn om bepaalde activiteiten uit te voeren, zoals sporten of zelfs dagelijkse taken.

Gerelateerde symptomen
Sommige patiënten rapporteren ook andere symptomen, zoals:

• Vermoeidheid: Door de constante pijn en het ongemak kunnen patiënten zich vaak uitgeput voelen.
• Slaapproblemen: De pijn kan het moeilijk maken om comfortabel te slapen, wat leidt tot een slechte nachtrust.
• Emotionele impact: De voortdurende pijn en beperkingen kunnen ook leiden tot gevoelens van frustratie, angst of depressie.

Deze bijkomende symptomen kunnen de kwaliteit van leven van patiënten aanzienlijk beïnvloeden en kunnen leiden tot een vicieuze cirkel van pijn en verminderd welzijn.

Alarmsymptomen bij sacroiliitis

Alarmsymptomen zijn signalen die kunnen wijzen op een ernstigere onderliggende aandoening die medische aandacht vereist. Het is cruciaal voor patiënten met sacroiliitis om zich bewust te zijn van deze symptomen, zodat ze tijdig medische hulp kunnen zoeken.

Ongewone pijn
Hoewel pijn een veelvoorkomend symptoom is bij sacroiliitis, moeten patiënten letten op ongewone of extreem intense pijn die niet reageert op standaard pijnbestrijdingsmethoden. Deze pijn kan wijzen op complicaties of een andere aandoening, zoals:

• Aanhoudende scherpe of stekende pijn die niet verbetert met rust of medicatie
• Pijn die verergert in plaats van verbetert over een periode van tijd
• Pijn die gepaard gaat met koorts of zwelling in de gewrichten

Koorts en algemene malaise
De aanwezigheid van koorts kan een teken zijn van een infectie of ontsteking. Patiënten moeten alert zijn op symptomen zoals:

• Hoge koorts (boven de 38°C)
• Rillingen of zweten zonder duidelijke oorzaak
• Een algemeen gevoel van onwelzijn of vermoeidheid

Verlies van functie
Als de sacroiliitis leidt tot een aanzienlijk verlies van functie of mobiliteit, kan dit een waarschuwing zijn voor ernstigere problemen. Symptomen om op te letten zijn:

• Onvermogen om dagelijkse activiteiten uit te voeren, zoals lopen of opstaan zonder hulp
• Significante instabiliteit in het bekken of de onderrug
• Problemen met balans en coördinatie

Verandering in urineren of stoelgang
Alarmsymptomen kunnen ook betrekking hebben op veranderingen in het urineren of de stoelgang, zoals:

• Bloed in de urine of ontlasting
• Onverklaarbare diarree of obstipatie
• Pijn of branderigheid bij het urineren

Uitslag of andere huidproblemen
De aanwezigheid van een uitslag of andere huidproblemen kan duiden op een systemische aandoening, zoals:

• Huiduitslag die samenvalt met de pijn
• Zweren of huidinfecties
• Veranderingen in de huid zoals roodheid of zwelling rond het gewricht

Verlies van gewicht
Onverklaarbaar gewichtsverlies kan een belangrijk alarmsymptoom zijn en kan wijzen op een ernstigere aandoening die verder onderzoek vereist. Symptomen omvatten:

• Verlies van meer dan 5% van het lichaamsgewicht zonder aanwijsbare reden
• Verlies van eetlust of moeite met eten

Diagnose en onderzoeken

De diagnose sacroiliitis kan uitdagend zijn, omdat de symptomen vaak overlappen met die van andere aandoeningen. Een zorgvuldige evaluatie is noodzakelijk om de juiste diagnose te stellen.

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
Tijdens een vraaggesprek vraagt de arts naar het tijdstip, de aard en de duur van de pijn, evenals of de patiënt een voorgeschiedenis heeft van ontstekingsaandoeningen of andere relevante gezondheidsproblemen. Belangrijke punten die tijdens het gesprek aan bod kunnen komen, zijn:

• De intensiteit en locatie van de pijn
• Activiteiten die de pijn verergeren of verlichten
• De aanwezigheid van andere symptomen zoals koorts, koude rillingen, nachtzweten, en gewichtsverlies

Na het vraaggesprek voert de arts een grondig lichamelijk onderzoek uit. Dit omvat:

• Het controleren van bekkenasymmetrie en het meten van de beenlengtes om afwijkingen uit te sluiten
• Een inspectie van de wervelkolom op abnormale krommingen of rotatieafwijkingen
• Druk uitoefenen op verschillende plaatsen van de benen, heupen, wervelkolom en billen om de exacte locatie van de pijn vast te stellen
• Beoordeling van het bewegingsbereik en de kracht, waarbij meestal geen afwijkingen worden gevonden
• Een neurologisch onderzoek om neurologische problemen uit te sluiten

De patiënt kan pijn ervaren tijdens deze onderzoeken, en soms worden speciale provocerende tests uitgevoerd om de pijn te reproduceren.

Diagnostisch onderzoek
Omdat sacro-iliacale gewrichtspijn het gevolg kan zijn van verschillende ontstekingsaandoeningen, kan de arts een uitgebreid bloedonderzoek aanvragen. Dit kan helpen bij het identificeren van ontstekingsmarkers, zoals C-reactief proteïne (CRP) en bezinkingssnelheid (BSE). Beeldvormende onderzoeken zoals een röntgenfoto, CT-scan, MRI-scan en/of een PET-scan kunnen worden uitgevoerd om de anatomie van het gewricht te visualiseren en andere oorzaken van de symptomen uit te sluiten.

Soms wordt een injectie met lokale anesthetica en steroïden in de pijnlijke regio gegeven. Als deze injecties de pijn verlichten, kan dit wijzen op een ontsteking op die specifieke plaats.

Differentiële diagnose
Sacroiliitis kan klinisch sterk lijken op andere aandoeningen, en het is belangrijk om deze uit te sluiten. Mogelijke aandoeningen die in overweging moeten worden genomen zijn:

• Heupfractuur (gebroken heup)
• Heuppeesontsteking
• Sacroiliacale gewrichtsinfectie
• Piriformis-syndroom (pijn in de bil door druk op de heupzenuw)
• Ischias (pijn en zwakte in het been en de rug)
• Spondylitis ankylopoetica (ziekte van Bechterew: blijvende gewrichtsontsteking)
• Trochanterische bursitis (pijn aan de zijkant van de heup)

Het nauwkeurig identificeren van sacroiliitis en het uitsluiten van andere aandoeningen zijn essentieel voor een effectieve behandeling en beheer van de symptomen.

Behandeling van sacroiliitis

Levensstijlveranderingen
Conservatieve maatregelen zijn vaak effectief bij de behandeling van sacroiliitis. Het is belangrijk voor de patiënt om regelmatig te sporten, een gezond gewicht aan te houden en gezond en gevarieerd te eten. Specifieke aanbevelingen voor levensstijlveranderingen zijn:

• Regelmatige fysieke activiteit om de algehele fitheid en flexibiliteit te bevorderen
• Afvallen bij overgewicht om de druk op het SI-gewricht te verminderen
• Het stoppen met roken om de doorbloeding te verbeteren en ontstekingen te verminderen
• Het vermijden van alcohol, wat kan bijdragen aan een betere algehele gezondheid en herstel
• Het beoefenen van ontspanningstechnieken zoals yoga of meditatie om stress te verminderen

Fysiotherapie
Fysiotherapie kan bijzonder nuttig zijn bij pijn die voortkomt uit hypermobiliteit. De behandeling richt zich op het stabiliseren en versterken van de spieren in de lendenen en het bekkengebied. Indien de pijn het gevolg is van immobiliteit, kunnen onder begeleiding van de fysiotherapeut specifieke oefeningen voor het SI-gewricht worden uitgevoerd. Fysiotherapie kan ook helpen bij:

• Verbetering van de flexibiliteit en mobiliteit van de heupen en onderrug
• Educatie over houdingscorrectie en ergonomie om toekomstige blessures te voorkomen
• Het aanleren van technieken voor pijnbeheersing, zoals ademhalingsoefeningen
• Begeleide oefeningen gericht op het versterken van de core-stabiliteit

Medicatie
NSAID's (niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen) zoals ibuprofen en spierverslappers kunnen nuttig zijn tijdens de acute fase van de pijn. Deze medicijnen zijn vaak minder effectief bij chronische klachten. Verdere mogelijkheden zijn:

• Een enkele injectie of een reeks injecties met corticosteroïden kan soms de pijn volledig verlichten
• Sterkere pijnstillers kunnen worden voorgeschreven in combinatie met andere behandelingen
• Patiënten met spondylitis ankylopoetica kunnen TNF-remmers krijgen voorgeschreven om ontstekingen te verminderen

Andere behandelingen
Rust en het aanbrengen van ijs of warmte op het getroffen gewricht kunnen de pijn verlichten die door de ontsteking wordt veroorzaakt. Daarnaast kunnen aanvullende therapieën zoals:

• Massage om spierspanning te verminderen en de bloedsomloop te bevorderen
• Acupunctuur als aanvullende pijnbestrijdingsmethode, waarbij pijnpunten worden gestimuleerd
• Warmte- of koudetherapie om acute pijn te verlichten en ontstekingen te verminderen

Medische behandelingen en chirurgie
Als conservatieve behandelingen niet effectief blijken te zijn, kan radiofrequente ablatie worden overwogen. Deze techniek kan helpen om de pijnsignalen te verstoren en kan een aanzienlijke verlichting bieden. Chirurgie wordt als laatste redmiddel beschouwd en wordt alleen toegepast bij patiënten met chronische pijn die niet reageren op andere behandelingen. Chirurgische opties kunnen onder andere omvatten:

• Decompressie van het SI-gewricht om druk te verlichten
• Sacroiliacale stabilisatie, wat kan helpen bij het verlichten van chronische pijn
• Joint fusion (samenvoeging van gewrichten) voor blijvende stabiliteit

Het doel van de behandeling is om de pijn te verlichten, de functionaliteit te verbeteren en de kwaliteit van leven te verhogen. Bij aanhoudende of verergerende symptomen is het essentieel om opnieuw een arts te raadplegen voor verdere evaluatie en aanpassing van het behandelplan.

Prognose

De meeste patiënten met sacroiliitis hebben een uitstekende prognose. Met tijdige en adequate behandeling ervaren de meeste mensen aanzienlijke verlichting van symptomen en herstel van functionaliteit. Het herstel kan echter enkele weken duren, meestal tussen de twee en vier weken, afhankelijk van de ernst van de aandoening en de reactie op de behandeling.

Recidieven
Recidieven komen voor, vooral als er geen significante veranderingen in levensstijl of behandeling worden doorgevoerd. Studies tonen aan dat de frequentie van recidieven kan oplopen tot 30%, wat de noodzaak benadrukt van blijvende zorg en aandacht voor symptomen. Factoren die bijdragen aan het risico op recidieven zijn onder andere:

• Het niet opvolgen van fysiotherapeutische aanbevelingen
• Het negeren van levensstijlveranderingen zoals gewichtscorrectie en regelmatige lichaamsbeweging
• De aanwezigheid van onderliggende aandoeningen, zoals spondylitis ankylopoetica
• Langdurige stress of overbelasting van het lichaam

Langetermijnuitkomsten
De langetermijnuitkomsten voor patiënten met sacroiliitis zijn over het algemeen positief. Vroegtijdige diagnose en behandeling kunnen de kans op chronische pijn of invaliditeit verminderen. Het handhaven van een actieve levensstijl en het volgen van aanbevolen therapieën kan bijdragen aan een betere kwaliteit van leven. Het is belangrijk voor patiënten om regelmatig controleafspraken te hebben met hun zorgverleners om hun voortgang te evalueren en aanpassingen aan hun behandelplan te bespreken.

Complicaties

Mogelijke lichamelijke complicaties van sacroiliitis omvatten chronische rugpijn, chronische heuppijn en spieratrofie (spierverlies). Deze complicaties kunnen een aanzienlijke invloed hebben op de kwaliteit van leven van de patiënt.

Lichamelijke complicaties

• Chronische rugpijn: Patiënten met sacroiliitis kunnen aanhoudende rugpijn ervaren, die kan verergeren door activiteiten zoals zitten, staan of lopen. Deze chronische pijn kan leiden tot beperkingen in de dagelijkse activiteiten en een verminderde mobiliteit.
• Chronische heuppijn: Heuppijn kan ook een aanhoudende complicatie zijn, die het moeilijk maakt om normale bewegingen uit te voeren, zoals traplopen of hurken. Dit kan op zijn beurt leiden tot een ongunstige houding en verdere belasting van andere gewrichten.
• Spieratrofie: Door het vermijden van beweging als gevolg van pijn kunnen spieren verzwakken en atrofie optreden. Dit kan de stabiliteit van de wervelkolom en de bekkenstructuren verder beïnvloeden, waardoor de symptomen verergeren.

Psychische complicaties
Naast lichamelijke complicaties kan sacroiliitis ook leiden tot psychische problemen. De chronische pijn en de impact op het dagelijks leven kunnen resulteren in:

• Depressie: Chronische pijn is een bekende risicofactor voor het ontwikkelen van depressieve symptomen. Patiënten kunnen gevoelens van hopeloosheid, verdriet en een gebrek aan motivatie ervaren, wat hun herstel en algehele welzijn verder kan beïnvloeden.
• Slapeloosheid: Pijn en ongemak kunnen het moeilijk maken om een goede nachtrust te krijgen, wat leidt tot slapeloosheid. Gebrek aan slaap kan op zijn beurt de pijnperceptie verhogen en de algehele kwaliteit van leven verminderen.

Preventie

Hoewel sacroiliitis niet altijd volledig te voorkomen is, zijn er verschillende strategieën die kunnen helpen om het risico te verkleinen en de symptomen te verminderen. Hieronder volgen enkele aanbevelingen voor preventie:

Regelmatige lichaamsbeweging
Een actieve levensstijl speelt een belangrijke rol in het voorkomen van sacroiliitis. Regelmatige lichaamsbeweging helpt de spieren rondom het sacro-iliacale gewricht te versterken en de flexibiliteit te verbeteren. Activiteiten zoals wandelen, zwemmen en fietsen zijn bijzonder nuttig voor het onderhouden van een gezonde gewrichtsfunctie.

Versterken van de kernspieren
Het versterken van de kernspieren (buik- en rugspieren) ondersteunt de wervelkolom en het bekken, wat kan helpen om druk op het sacro-iliacale gewricht te verminderen. Oefeningen zoals planken, bruggen en buikspieroefeningen dragen bij aan een sterkere kern en betere stabiliteit.

Beheer van het gewicht
Overgewicht kan extra druk uitoefenen op de gewrichten, inclusief het sacro-iliacale gewricht. Het handhaven van een gezond gewicht door middel van een evenwichtig voedingspatroon en regelmatige lichaamsbeweging kan helpen om de belasting op het gewricht te verminderen en het risico op sacroiliitis te verlagen.

Goede houding en ergonomie
Een goede lichaamshouding en ergonomische aanpassingen op de werkplek kunnen bijdragen aan het voorkomen van problemen met het sacro-iliacale gewricht. Zorg ervoor dat je een ergonomische stoel hebt die goede steun biedt aan de onderrug en gebruik een juiste zithouding om onnodige belasting van het bekken te voorkomen.

Vermijden van overbelasting
Voorkom overbelasting van het sacro-iliacale gewricht door zware objecten op een veilige manier te tillen en te dragen. Gebruik technieken zoals het buigen van de knieën in plaats van de rug te buigen bij het tillen van zware voorwerpen om de belasting op het gewricht te minimaliseren.

Vroegtijdige behandeling van infecties en aandoeningen
Het tijdig behandelen van infecties en ontstekingsaandoeningen kan helpen om secundaire sacroiliitis te voorkomen. Raadpleeg een arts bij symptomen van infecties of andere aandoeningen die het risico op sacroiliitis kunnen verhogen, zoals artritis of andere ontstekingsziekten.

Vermijden van risicovolle activiteiten tijdens de zwangerschap
Voor zwangere vrouwen is het belangrijk om activiteiten te vermijden die de belasting op het sacro-iliacale gewricht kunnen verhogen. Gebruik indien nodig ondersteunende hulpmiddelen zoals zwangerschapsbanden en raadpleeg een fysiotherapeut voor oefeningen die de bekkenstabiliteit verbeteren en pijn verlichten.

Lees verder

• Heuppijn: Oorzaken van pijn in heup (pijnlijke heupen)
• Sacro-iliacale gewrichtspijn: Pijn in lage rug en billen
• Lage rugpijn: Oorzaken en behandeling van pijn in onderrug
• Rugpijn: Oorzaken, symptomen & behandeling van pijnlijke rug
• Bilpijn: Oorzaken en behandeling van pijnlijke billen