Sacro-iliacale gewrichtspijn: Pijn in lage rug en billen

Het sacro-iliacale gewricht (SI-gewricht) is de plaats waar het sacrum (heiligbeen) en de iliacale botten samenkomen. Het heiligbeen bevindt zich aan de basis van de wervelkolom. Dit bestaat uit vijf wervels of ruggengraten die met elkaar zijn verbonden. De iliacale botten zijn de twee grote botten waaruit het bekkengebied bestaat. Het heiligbeen zit in het midden van de iliacale botten. Het sacro-iliacale gewricht zorgt voor de verbinding van de wervelkolom en het bekkengebied. Hierdoor is er zeer weinig beweging op dit gewricht. In sommige gevallen ontstaat pijn aan dit gewricht. Heuppijn en lage rugpijn zijn enkele tekenen. Rust, ijs aanbrengen en fysiotherapie zijn enkele behandelvormen van dit type pijn.

• Synoniemen
• Oorzaken en risicofactoren van sacro-iliacale gewrichtspijn
• Symptomen: Pijn in de lage rug en billen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van pijn aan het sacro-iliacale gewricht
• Prognose van pijn tussen heiligbeen en bekkengebied
• Alarmsymptomen

Synoniemen

Andere termen voor sacro-iliacale gewrichtspijn (SI-pijn) zijn:

• sacro-iliacale gewrichtsdisfunctie (SI-gewrichtsdisfunctie)
• sacro-iliacale gewrichtssyndroom (SI-gewrichtssyndroom)
• sacro-iliacale gewrichtsontsteking (SI-gewrichtsontsteking)

Oorzaken en risicofactoren van sacro-iliacale gewrichtspijn

Niet altijd is de arts in staat om SI-pijn op te sporen. Belangrijke aantoonbare oorzaken voor pijn rond het sacro-iliacale gewricht zijn:

• chirurgie aan de lage rug
• activiteiten die herhaalde druk leggen op het gewricht, zoals contactsporten, regelmatig zwaar tillen of arbeidsintensieve klussen
• een geschiedenis van bekkenbreuken of bekkenverwondingen
• een ontsteking van het sacro-iliacale gewricht (sacro-illitis)
• een trauma door te hard landen op de billen
• een verschil in de beenlengte
• een zwangerschap: Het bekken verbreedt om zich voor te bereiden op de geboorte, waarbij de ligamenten worden uitgerekt. Een ligament is sterk, flexibel weefsel dat bot aan bot verbindt.
• het wegslijten van het kraakbeen (kussen) tussen de botten
• leeftijd: jonge vrouwen en vrouwen van middelbare leeftijd zijn vaker getroffen
• spierstijfheid
• verschillende soorten artritis (gewrichtsontsteking) zoals de ziekte van Bechterew

Symptomen: Pijn in de lage rug en billen

De meeste vormen van sacro-iliacale gewrichtspijn zijn chronisch waardoor de pijn langdurig aanwezig is. Enkel bij een trauma is de pijn acuut.

De tekenen van SI-pijn beginnen in de lage rug (lage rugpijn) en de billen (bilpijn) en stralen uit (uitstralingspijn) naar de heup (heuppijn), de liezen (liespijn) of de dij (dijpijn). Meestal is de pijn eenzijdig van aard, maar pijn aan beide kanten is mogelijk. Patiënten ervaren eveneens gevoelloosheid of tintelingen in het been of een gevoel van zwakte in het been. De symptomen verergeren bij het zitten, staan, slapen, lopen of traplopen. Sommige patiënten hebben bovendien problemen met het besturen van een auto. Een verbetering van de pijn treedt op bij het gaan liggen.

Diagnose en onderzoeken

De arts beweegt de benen en heupen in verschillende posities om een diagnose van sacro-iliacale gewrichtspijn te stellen. Mogelijk zijn verdere beeldvormende onderzoeken nodig zoals röntgenfoto's, een CT-scan en/of een bloedonderzoek. De beeldvormende onderzoeken zijn nodig om andere aandoeningen uit te sluiten zoals een infectie, artritis (een gewrichtsontsteking), een vorm van kanker of een fractuur (breuk).

Behandeling van pijn aan het sacro-iliacale gewricht

Chirurgie

Als de pijnklachten niet verminderen met andere maatregelen, zet de arts sporadisch een chirurgische ingreep in om SI-pijn te verminderen.

Fysiotherapie

Fysiotherapie is een belangrijk onderdeel van het genezingsproces. Door diverse oefeningen verlicht de pijn en vergroot de kracht.

IJs

Voorts mag de patiënt ijs aanbrengen op de onderrug. Dit doet hij ongeveer twee à drie keer per dag gedurende ongeveer twintig minuten. Het ijs moet wel steeds gewikkeld zijn in een doek.

Massage

Een massage van de spieren in de lage rug, de billen en de dij verlicht eveneens pijnklachten veroorzaakt door sacro-iliacale gewrichtspijn.

Pijnstillers
Verder mag de patiënt vrij verkrijgbare pijnstillers nemen, zoals ibuprofen (Advil, Motrin), naproxen (Aleve, Naprosyn) of paracetamol (Tylenol). Een patiënt die in het verleden al een inwendige bloeding of maagbloeding gehad heeft of een patiënt die lijdt aan een hoge bloeddruk, een nieraandoening of een hartaandoening, neemt wel steeds eerst contact op met de arts alvorens deze pijnstillers te nemen. Het is verder ook belangrijk om niet meer pijnstilling te nemen dan aanbevolen aantal op de flacon of door de arts. Een chronische aandoening die leidt tot de ontsteking en pijnklachten, behandelt de arts soms met een injectie met corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers). Deze injectie herhaalt de arts na verloop van tijd indien nodig.

Rust

Rust is belangrijk bij pijn aan het sacro-iliacale gewricht. Dit houdt in dat de patiënt de activiteiten tot een minimum beperkt en bewegingen of activiteiten stopzet die de pijn verergeren. De patiënt laat de blessure zoveel mogelijk rusten. Voor ondersteuning tijdens een activiteit, is het mogelijk om een sacro-iliacale riem (bekkenband) of een lendensteun te gebruiken.

Verwarmingskussen

Stijve spieren losmaken en de spierpijn verminderen is mogelijk door het gebruik van een verwarmingskussen op een lage stand.

Prognose van pijn tussen heiligbeen en bekkengebied

De symptomen verbeteren sneller of het letsel geneest beter wanneer de patiënt het behandelplan naleeft: rust nemen, ijs aanbrengen en oefeningen uitvoeren.

Alarmsymptomen

Contact met de arts is nodig wanneer volgende symptomen optreden in combinatie met sacro-iliacale gewrichtspijn:

• een langzamere dan verwachte genezing
• een plotselinge toename van pijn of ongemak
• fecale incontinentie (ontlasting niet kunnen ophouden) of urine-incontinentie
• koorts
• plotselinge gevoelloosheid of tintelingen in de lage rug en heupen
• zwakte of gevoelloosheid in de benen

Lees verder

• Gewrichtspijn: Oorzaken pijnlijke gewrichten (artralgie)
• Bilpijn: Oorzaken en behandeling van pijnlijke billen
• Lage rugpijn: Oorzaken en behandeling van pijn in onderrug
• Rugpijn: Oorzaken, symptomen & behandeling van pijnlijke rug
• Sacroiliitis: Ontsteking met pijn in lage rug, billen & heup