Dementie en kauwen: goed gebit, voedsel en goede beweging

Het geheugen van mensen met dementie ten gevolge van bijvoorbeeld de ziekte van Alzheimer, profiteert van kauwen! Om goed te kunnen kauwen is goede mondzorg nodig en stevig(er) voedsel. Goede mondzorg betekent: een goed passend gebit of gebitsprothese waarmee men zonder pijn kan kauwen, goede gebitszorg (tanden poetsen) en een gezonde mond. Daarnaast is 'goed' voedsel nodig. Voedsel waarop mensen met dementie, van wie vele Alzheimer hebben, kunnen / moeten kauwen. Een goede voedselconsistentie dus: niet te zacht, niet onnodig gemalen, maar stevig en hard. Zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek van de Vrije Universiteit in Amsterdam.

Kauwen goed voor geheugen

Uit het proefschrift van Roxanne Weijenberg blijkt dat er een verband is tussen een betere kauwfunctie en een betere geheugenfunctie bij ouderen met dementie! Weijenberg promoveerde eind 2013 op dit onderwerp.

Onderzoek dementie en kauwen

Weijenberg deed gedurende een half jaar onderzoek naar de samenhang tussen kauwen en de kwaliteit van het geheugen van mensen met een ziekte die hun vermogen om te onthouden aantast.

Opzet van het onderzoek naar kauwbeweging en geheugen

Bij een groep van meer dan 100 mensen met dementie van 85 jaar of ouder in een zorgcentrum werd dit onderzoek uitgevoerd. Er was een controlegroep en een interventiegroep. Inde controlegroep bleef alles bij het oude: deze cliënten kregen het voedsel dat zij altijd al kregen en de mondverzorging die zij altijd al kregen.

Bij de interventiegroep werden beide factoren veranderd. De dementerende ouderen kregen een ander dieet: eten waarop zij meer moesten kauwen. Ook werd de mondzorg veranderd: voortaan werden twee keer per dag de tanden gepoetst onder begeleiding van een gediplomeerde verzorgende.

Controle tijdens het kauw-onderzoek
Het onderzoek duurde een half jaar. Tijdens dat half jaar deed Weijenberg vier controles: kauwen op tweekleurige kauwgum, interviews met dementerenden om het geheugen te testen en vragenlijsten voor de professionele verzorgers. Na 20 seconden te hebben gekauwd, werd de vermenging van de twee kleuren in de kauwgum digitaal gemeten. Ziet u het voor zich? Een groep ouderen met Alzheimer die allemaal kauwgum zitten te kauwen?

Problemen bij de verbetering van mondzorg en een stevigere voedselconsistentie

Het onderzoek maakte duidelijk waar de problemen liggen om mondzorg en voedsel te verbeteren. Bij de verbetering van het eten stuitte het zorgcentrum vooral op organisatorische problemen. Bij de verbetering van de mondzorg op protest van de ouderen die aan het dementeren waren. Zij ondervonden het tanden poetsen door de verzorging als problematisch. Iemand anders die je mond poetst... Problematisch gedrag was het gevolg: ouderen weerden het verzorgen van hun gebit af met bijten, wegduwen en vast ook met mopperen. Conclusie voor de betere gebitszorg voor deze patiënten: zorgkrachten moeten worden getraind en begeleid.

Kauwen is lopen!

Hoogleraar klinische neuropsychologie Erik Scherder gaat zelfs zover dat hij beweert dat kauwen eigenlijk lopen is! Bewegen is goed voor de gezondheid. Beweging is ook goed voor het welzijn van ouderen met dementie. Ander onderzoek wees uit dat bewegen een belangrijke rol speelt in het voorkomen, uitstellen en vertragen van dementie als gevolg van bijvoorbeeld Alzheimer of vasculaire dementie. Kauwen is bewegen. Kauwen verhoogt zelfs de hartslag. En dus is kauwen een 'soort van lopen'. Een beweging die goed is voor de persoon met bijvoorbeeld vasculaire dementie. Goed voor een beter geheugen. Dus pak nu een appel en zet uw tanden erin!

Lees verder

• Dementie voorkomen, uitstellen, vertragen door bewegen: tips
• Alzheimer en Cafeïne: preventief en genezend koffie drinken?
• Rollator kiezen en kopen: waar let u op? Tips!
• Competenties om voor dementerenden maatwerk te leveren