Afvallen en ketose

Er zijn veel manieren om gewicht te verliezen, niet alleen met ontelbare diëten maar ook met talloze eetschema’s. Eén van de mogelijkheden om af te vallen is door middel van ketose: een stofwisselingsproces dat met name bij koolhydraatarme diëten wordt gebruikt. Maar wat is ketose nu precies? Welke symptomen heeft iemand in ketogene toestand en wat is het effect ervan op ons lichaam? Hoe kunt u trouwens zelf in ketogene toestand raken?

Ketose, wat is dat?

Ketose ontstaat door een grote hoeveelheid ketonen in het bloed. Ketonen zijn een afvalproduct dat ontstaat bij langdurige vetverbranding in het menselijk lichaam. Als gevolg daarvan komt een grote hoeveelheid ketonen in de bloedbaan terecht. Uiteindelijk raakt het lichaam dan in ketogene toestand. Ketose heeft dus betrekking op het stofwisselingsproces oftewel het metabool proces van ons lichaam. Het is dus geen aandoening of ziekte.

Hoe raakt iemand in ketogene toestand?

Door langere tijd geen of in sterk mindere mate koolhydraten te eten kan iemand in ketogene toestand geraken. Daarbij is het van belang dat met name de eerste twee weken minder dan 60 gram koolhydraten per dag gegeten wordt. Omdat het lichaam normaliter veel koolhydraten binnenkrijgt, is dit de primaire energiebron voor ons lichaam. Door de aanwezigheid van deze energiebron voor langere tijd te beperken moet het lichaam op zoek naar een andere energiebron: vetten. Binnen drie dagen gaat het lichaam de cellen dan ook zodanig inrichten dat vetten als primaire energiebron worden gebruikt.

Symptomen

In eerste instantie zal iemand in ketogene toestand merken dat zijn of haar adem sterker gaat ruiken, ook kan de smaak in de mond veranderen. Meestal wordt dit na de eerste paar dagen alweer minder. Wanneer iemand al enkele dagen of weken in ketogene toestand is kunnen de volgende symptomen optreden: meer energie, betere concentratie, stabielere suikerspiegel en het verliezen van lichaamsvet, in eerste instantie met name rond de buikstreek. Ook bestaan er zogenaamde ‘ketosesticks’: dit zijn kleine strookjes waarmee door middel van urine aangetoond kan worden óf en in welke mate iemand in ketogene toestand is doordat de strookjes de ketonen in de urine meten.

Gevolgen van ketose

Het gevolg van ketose is dat de persoon in ketogene toestand het eigen lichaamsvet als energiebron gaat gebruiken. In principe is dit een uiterst natuurlijk proces van het lichaam: in het verre verleden immers waren aardappelen, rijst, brood en pasta niet in de huidige overvloed aanwezig. Een ander gevolg van ketose is dat het de balans in de cellen herstelt wat betreft de gevoeligheid voor insuline. Insuline is één van de hormonen ie vetopslag in ons lichaam bevordert. Door ketose worden cellen gevoeliger voor insuline, waardoor het lichaam minder van dit hormoon hoeft aan te maken. Daardoor neemt dus ook de vetopslag in ons lichaam af, waardoor het beruchte jojo-effect bij koolhydraatarme diëten vaak aanzienlijk minder is.

Zijn er gevaren bij ketose?

Kortgezegd: ja. Door het verbranden van vetten ontstaan er zuren. Wanneer vetten als primaire energiebron worden gebruikt ontstaan er dus aanzienlijk meer zuren dan bij het verbruik van koolhydraten. Hierdoor verzuurt het lichaam, wat met name nadelig is voor de nieren en de hartvaten. In extreme gevallen kan dit leiden tot ketoacidose, een aandoening door een lage pH-waarde van het bloed. Door afwisselend te eten en voldoende te drinken kan deze verzuring tegen worden gegaan. Het langdurig verkeren (langer dan zes maanden) in ketogene toestand wordt echter door veel artsen afgeraden.

Lees verder

• Een koolhydraatarm dieet
• Vijf tips om gemakkelijk af te vallen
• De negatieve gevolgen van een dieet
• Hoeveel koolhydraten kan je per dag eten om af te vallen?
• Een gezonde, koolhydraatarme salade