Metabool syndroom: Gezonde en ongezonde voeding

Sommige patiënten lopen een verhoogd risico op hartaandoeningen, diabetes mellitus (suikerziekte) of een beroerte. Dit risico is bijzonder hoog bij patiënten die lijden aan het metabool syndroom. Dit syndroom is een cluster van aandoeningen die samen voorkomen en omvatten: verhoogde bloeddruk, een hoge bloedsuikerspiegel, overtollig buikvet, en abnormale cholesterol- of triglyceridenniveaus. Door een gezonde voeding kunnen patiënten met één of meer kenmerken van het metabool syndroom aanzienlijke verbeteringen ervaren. Voedingsaanpassingen, een gezonde levensstijl met meer beweging en stoppen met roken kunnen de ontwikkeling van deze gezondheidsproblemen vertragen of zelfs voorkomen. Het opstellen van een voedingsplan voor het metabool syndroom kan uitdagend zijn. Een arts of voedingsdeskundige kan waardevolle adviezen geven en aanvullende leefstijladviezen bieden.

• Amandelen
• Avocado's
• Broccoli
• Hazelnoten
• Kalium
• Omega-3-vetzuren
• Spinazie
• Tarwekiemolie
• Vezelrijk voedsel
• Zonnebloemzaden
• Te vermijden voedingsmiddelen voor het metabool syndroom
• Kunstmatige zoetstoffen
• Natrium (zout)
• Suiker
• Transvetten
• Verwerkte koolhydraten

Amandelen

Amandelen zijn een uitstekende bron van vitamine E, met bijna veertig procent van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid per portie. Ze kunnen worden gebruikt als alternatief voor broodkruimels bij het bereiden van kip of vis. Hak de amandelen fijn en voeg ze toe aan gerechten om zowel smaak als voedingswaarde te verhogen.

Avocado's

Avocado’s hebben gunstige effecten op lipidenprofielen door significante veranderingen in cholesterol, triglyceriden en fosfolipiden. Zowel de schil, het zaad, als het vruchtvlees van de avocado dragen bij aan het verminderen van de symptomen van het metabool syndroom, wat de kans op complicaties kan verminderen.

Broccoli

Broccoli is een belangrijk onderdeel van een hartgezonde voeding. Het kan de smaak van gerechten verhogen wanneer het wordt bedekt met een beetje verse pesto. Broccoli is rijk aan vezels en antioxidanten, wat bijdraagt aan een gezond hart.

Hazelnoten

Voor degenen die geen fan zijn van amandelen, zijn hazelnoten een uitstekend alternatief. Ze bevatten veel vitamine E. Rooster hazelnoten en meng ze met geroosterde wortelgroenten voor een heerlijke en hartgezonde combinatie.

Kalium

Kaliumrijk voedsel speelt een cruciale rol in het handhaven van een gezonde bloeddruk. Dit mineraal helpt de bloeddrukstijgende effecten van natrium te neutraliseren. Aanbevolen kaliumrijke voedingsmiddelen zijn onder andere:

• aardappelen met schil
• ananas
• bananen
• cantaloupe
• champignons
• haverzemelen
• linzen
• tomaten
• yoghurt
• zwarte bonen

Omega-3-vetzuren

Omega-3-vetzuren helpen het HDL-cholesterol (goede cholesterol) te verhogen en dragen bij aan het behoud van een gezond hart en bloedvaten. Deze vetzuren zijn te vinden in:

• amandelen
• avocado's
• chiazaad
• forel
• lijnzaad
• makreel
• marinebonen
• olijfolie
• pijnboompitten
• pompoenpitten
• sardines
• tonijn
• walnoten
• zalm

Spinazie

Slechts één kopje gestoomde spinazie levert ongeveer twintig procent van de aanbevolen dagelijkse inname van vitamine E. Spinazie kan zowel gekookt als rauw worden gegeten en is een uitstekende bron van voedingsstoffen die de gezondheid bevorderen.

Tarwekiemolie

Tarwekiemolie, verkregen uit de kiem van tarwe, is een rijke bron van vitamine E en andere voedingsstoffen. Het wordt vaak gebruikt in salades en smoothies om de voedingswaarde te verhogen.

Vezelrijk voedsel

Het verhogen van de vezelinname kan het risico op hartaandoeningen en beroertes verminderen. Vezels helpen ook de niveaus van lipoproteïnen met lage dichtheid (LDL), oftewel ‘slechte cholesterol’, te verlagen en dragen bij aan een stabiele bloedsuikerspiegel. Aanbevolen dagelijkse vezelinname is minimaal 25 gram voor vrouwen en 38 gram voor mannen.

Aanbevolen vezelrijke voedingsmiddelen zijn onder andere:

• bruine rijst
• couscous
• gedroogd fruit
• gedroogde bonen
• gerst
• haver
• kaneelpoeder
• linzen
• quinoa
• vers en bevroren fruit
• verse en diepgevroren groenten
• volkoren brood en pasta
• zemelen

Zonnebloemzaden

Een handvol zonnebloempitten bevat bijna veertig procent van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine E. De neutrale smaak maakt ze een ideale toevoeging aan (dip)sauzen. Het weken van de zaadjes enkele uren voordat je ze mengt kan de textuur verbeteren.

Te vermijden voedingsmiddelen voor het metabool syndroom

Patiënten met een verhoogd risico op een beroerte, diabetes mellitus of hartziekten door het metabool syndroom moeten bepaalde voedingsmiddelen vermijden:

Kunstmatige zoetstoffen

Grote hoeveelheden kunstmatige zoetstoffen kunnen de bloedsuikerspiegels verhogen en het risico op diabetes mellitus vergroten. Voorbeelden zijn aspartaam, sucralose en sacharine.

Natrium (zout)

Overmatige zoutconsumptie kan leiden tot een verhoogde bloeddruk. Mensen hebben minder dan ¼ theelepel zout per dag nodig. Zout komt voor in veel voedingsmiddelen, niet alleen in chips, maar ook in ingeblikte groenten, sauzen, ketchup, mosterd, vlees, cakemengsels en pudding.

Suiker

Suikerhoudende voedingsmiddelen bevatten eenvoudige, geraffineerde koolhydraten die bijdragen aan gewichtstoename en een verhoogd risico op diabetes mellitus type 2 en hartziekten. Suiker kan onder verschillende namen worden aangeduid, zoals sucrose, glucose, dextrose, fructose, laevulose en maltose.

Transvetten

Transvetten, vaak aangetroffen in bewerkte voedingsmiddelen, kunnen het cholesterolgehalte verhogen en het risico op hartaandoeningen, beroertes en diabetes mellitus type 2 verhogen. Voedingsmiddelen zoals gefrituurd voedsel, crackers, verpakte koekjes, popcorn met kunstmatige boter, chips, bevroren pizza, taarten, cakemixen, diepvriesdiners en niet-zuivelcrèmes bevatten vaak transvetten.

Verwerkte koolhydraten

Verwerkte koolhydraten, zoals graanstroop, snoep, wit brood, witte rijst, witte bloem, cakes, koekjes, donuts, gebak, crackers, vruchtensappen, frisdranken en andere suikerhoudende dranken, kunnen bijdragen aan het risico op suikerziekte en hartziekten. Het vermijden van deze producten kan helpen om de gezondheid te verbeteren.

Lees verder

• Metabool syndroom: Symptomen met kans op o.a. diabetes
• Hazelnoten: Voordelen voor de gezondheid