Metabool syndroom: Symptomen met kans op o.a. diabetes

Metabool syndroom: Symptomen met kans op o.a. diabetes Het metabool syndroom is geen ziekte op zich, maar wel een groep van risicofactoren (hoge bloeddruk, hoge bloedsuikerspiegel, ongezond cholesterolgehalte en buikvet). Deze risicofactoren apart zijn ongezond, maar wanneer deze in combinatie optreden, leiden ze tot ernstige problemen. Deze risicofactoren verdubbelen het risico op hart- en vaataandoeningen, wat leidt tot hartaanvallen en beroertes. Een patiënt met het metabool syndroom heeft vijf keer meer kans op het ontwikkelen van diabetes mellitus (suikerziekte). Veel patiënten lijden ongemerkt aan deze symptomen. Een patiënt met het metabool syndroom moet dringend veranderingen in de levensstijl doorvoeren (zoals gewicht verliezen en stoppen met roken) om ernstige gezondheidscomplicaties te voorkomen.

Synoniemen van metabool syndroom

Andere termen die artsen gebruiken voor het definiëren van het metabool syndroom zijn:
  • dysmetabolisch syndroom
  • syndroom X

Soms wordt de aandoening ook in één woord geschreven: metaboolsyndroom.

Epidemiologie

Ongeveer 20%-30% van de bevolking in geïndustrialiseerde landen lijdt aan het metabool syndroom. Het metabool syndroom is aanwezig bij ongeveer 5% van de mensen met een normaal lichaamsgewicht, bij 22% van de patiënten met overgewicht en bij 60% van de patiënten die zwaarlijvig zijn.

Oorzaken en risicofactoren

Wetenschappers weten niet zeker waarom het metabool syndroom zich ontwikkelt anno oktober 2020. Wel zijn diverse risicofactoren bekend.

Andere ziekten

Het risico op het ontwikkelen van het metabool syndroom is hoger als een patiënt ooit hart- en vaatziekten, niet-alcoholische leververvetting (opbouw van vet in de lever) of het polycysteus ovariumsyndroom heeft gehad.

Diabetes mellitus

Een patiënt heeft meer kans op het krijgen van het metabool syndroom als ze lijdt aan zwangerschapsdiabetes of als een patiënt een familiegeschiedenis heeft van diabetes mellitus type 2.

Geslacht

Het metabool syndroom komt vooral veel voor bij Aziatische en Afrikaans-Caribische mensen.

Hormonale disbalans

Hormonen spelen een rol bij de totstandkoming van het metabool syndroom. Het polycystisch ovariumsyndroom, een aandoening tast de vruchtbaarheid van een vrouw aan. Deze aandoening is gerelateerd aan een hormonale onbalans en het metabool syndroom. Ook vrouwen in de postmenopauze zijn vaker aangetast.

Insulineresistentie

Insuline is een hormoon dat het lichaam helpt om glucose te gebruiken als energie. Bij patiënten met insulineresistentie werkt de insuline niet zo goed, dus het lichaam blijft steeds meer insuline maken om het stijgende niveau van glucose aan te kunnen. Uiteindelijk leidt dit tot diabetes mellitus (suikerziekte). Insulineresistentie is nauw verbonden met overtollig gewicht in de buik.

Leeftijd

Het metabool syndroom komt vaker tot stand naarmate mensen verouderen.

Overgewicht is een grote risicofactor voor het metabool syndroom / Bron: Tobyotter, Flickr (CC BY-2.0)Overgewicht is een grote risicofactor voor het metabool syndroom / Bron: Tobyotter, Flickr (CC BY-2.0)

Obesitas

Experts zeggen dat het metabool syndroom steeds vaker optreedt als gevolg van obesitas. Bovendien vergroot het risico bij het hebben van extra buikvet (abdominale obesitas).

Ongezonde levensstijl

Het eten van een voeding die rijk is aan ongezond bewerkte voedingsmiddelen en buitensporig veel koolhydraten draagt bij aan de totstandkoming van het metabool syndroom. Verder is inactiviteit ook een grote risicofactor. Hierbij beoefent een patiënt niet genoeg lichaamsbeweging (sedentaire levensstijl).

Roken

Ook roken is geassocieerd met het metabool syndroom.

Symptomen

De symptomen die bij het metabool syndroom tot uiting komen zijn:
  • bloedglucose: hoge nuchtere glucosespiegel: 100 mg / dL of hoger; tekenen van suikerziekte zijn een verhoogde dorst en vaak plassen, vermoeidheid en wazig zien
  • een erfelijke neiging tot insulineresistentie
  • een hoge bloeddruk: een bloeddruk hebben van 130/85 mm Hg of meer of een geneesmiddel voor de behandeling van een hoge bloeddruk gebruiken
  • fysiek inactief zijn (sedentaire levensstijl)
  • grote tailleomvang: voor mannen: 94 cm of groter, voor dames: 80 cm of groter
  • slechte cholesterolwaarden: hoge triglyceriden: 150 mg / dL of hoger, lage goede cholesterol (HDL) (voor mannen: minder dan 40 mg / dL, voor vrouwen: minder dan 50 mg / dL) of een cholesterolgeneesmiddel gebruiken

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen van het metabool syndroom kunnen onder andere verhoogde buikomvang, hoge bloeddruk, verhoogde bloedsuikerspiegels, en hoge cholesterol- of triglycerideniveaus omvatten. Het hebben van meerdere van deze symptomen tegelijkertijd kan wijzen op het metabool syndroom.

Diagnose en onderzoeken

Ten minste drie van de risicofactoren moeten aanwezig zijn opdat de arts de diagnose van het metabool syndroom kan stellen. De arts voert hiervoor een lichamelijk onderzoek en een bloedonderzoek uit.

Een gezonde voeding eten is essentieel / Bron: Jill111, PixabayEen gezonde voeding eten is essentieel / Bron: Jill111, Pixabay

Behandeling

Een patiënt die net gediagnosticeerd is met het metabool syndroom, is misschien erg angstig. Deze groep van risicofactoren is echter een belangrijk alarmsignaal. De patiënt moet dit ernstig nemen en maatregelen treffen om de gezondheid te verbeteren. Door eenvoudig enkele veranderingen in de levensstijl door te voeren, is het mogelijk om in de toekomst een ernstige ziekte te voorkomen.

De patiënt kan het metabool syndroom voorkomen of omkeren door de volgende veranderingen in levensstijl aan te brengen:

Prognose

De prognose voor mensen met het metabool syndroom kan worden verbeterd door effectieve behandeling en veranderingen in levensstijl. Het risico op hart- en vaatziekten en diabetes kan aanzienlijk worden verminderd door gewichtsverlies, verbeterde voeding, en fysieke activiteit.

Complicaties

Volgende complicaties komen snel tot uiting bij patiënten met het metabool syndroom:
  • een verhoogd risico op dementie bij het verouderen en een cognitieve achteruitgang bij ouderen
  • een verhoogd risico op het ontwikkelen van bloedstolsels, zoals een diep veneuze trombose (pijn en zwelling aan het been of bekkengebied)
  • het obstructief slaapapneusyndroom
  • het polycysteus ovariumsyndroom
  • hoge niveaus van triglyceriden en lage niveaus van HDL ('goede' cholesterol) in het bloed, wat mogelijk leidt tot atherosclerose (slagaderverkalking: de slagaders raken verstopt door vetstoffen zoals cholesterol)
  • leververvetting resulterend in een leverontsteking en levercirrose
  • microalbuminurie: het lekken van eiwit in de urine, wat een subtiele maar duidelijke indicatie is van nierbeschadiging
  • snel een ontsteking ontwikkelen (irritatie en zwelling van lichaamsweefsel), waardoor bijvoorbeeld patiënten kampen met chronische rugpijn en rugklachten bij het ontwaken

Preventie

Preventie van het metabool syndroom omvat het handhaven van een gezond gewicht, een evenwichtige voeding, regelmatige lichaamsbeweging, en het vermijden van risicofactoren zoals roken. Regelmatige medische controles en screenings kunnen helpen bij het vroegtijdig opsporen en beheren van risicofactoren.

Lees verder

© 2018 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Overgewicht en metabool syndroomOvergewicht en metabool syndroomHet metabool syndroom is een begrip dat je steeds meer hoort. Dit komt vooral door de toename van mensen met overgewicht…
Metabool syndroom: symptomen, oorzaak en behandelingMetabool syndroom: symptomen, oorzaak en behandelingWat is het metabool syndroom, wat zijn de criteria en symptomen en hoe wordt het metabool syndroom behandeld? Een syndro…
De geneeskracht van omega 7De geneeskracht van omega 7De meeste mensen kennen omega 3 en 6. Een beperkte groep mensen is op de hoogte van het bestaan van omega 9. Maar er is…
Aangeboren lipodystrofieAangeboren lipodystrofie is een complexe aandoening waarbij onderhuids vetweefsel verdwijnt en diverse lichaamssystemen…

Neonatale herpes: Herpesinfectie bij pasgeboren babyNeonatale herpes: Herpesinfectie bij pasgeboren babyNeonatale herpes is een herpesinfectie bij een pasgeboren baby. Deze aandoening is het gevolg van het herpes simplex-vir…
Pijn linkerbovenbuik, onder de ribben: pijn links bovenbuikPijn linkerbovenbuik, onder de ribben: pijn links bovenbuikBuikpijn is een van de meest voorkomende klachten waarvoor mensen naar de huisarts gaan. Dat geldt ook voor pijn in de l…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Cocoparisienne, Pixabay
  • Geraadpleegd op 4 oktober 2018:
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Diagnosis, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/metabolic-syndrome/diagnosis-treatment/drc-20351921
  • Metabolic syndrome, https://www.webmd.com/heart-disease/guide/metabolic-syndrome#1
  • Metabolic syndrome, https://www.your.md/condition/metabolic-syndrome/#chapter-introduction
  • Metabool syndroom, https://www.diabetesfonds.nl/over-diabetes/diabetes-in-het-algemeen/metabool-syndroom
  • Overview, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/metabolic-syndrome/symptoms-causes/syc-20351916
  • What Is Metabolic Syndrome?, https://www.webmd.com/heart/metabolic-syndrome/metabolic-syndrome-what-is-it#1
  • Afbeelding bron 1: Tobyotter, Flickr (CC BY-2.0)
  • Afbeelding bron 2: Jill111, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 11-09-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 11
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.