Hoofdpijn na ruggenprik: oorzaak en behandeling

Na een lumbale punctie komt het weleens voor dat patiënten last krijgen van ernstige hoofdpijn. Deze hoofdpijn wordt meestal erger bij omhoog komen en zakt weer wanneer men plat gaat liggen. De oorzaak van deze hoofdpijn is het lekken van hersenvocht uit het gaatje dat is gemaakt om dit vocht voor onderzoek af te tappen. De hoofdpijn gaat vaak met bedrust en veel drinken weer over. In sommige gevallen wordt gekozen voor een epidurale bloedpatch.

Hoofdpijn na een ruggenprik

• Lumbaalpunctie als diagnostisch onderzoek
• Hoofdpijn na een lumbale punctie
• Medicijngebruik en ruggenprik
• Eventuele behandeling: epidurale bloedpatch

Lumbaalpunctie als diagnostisch onderzoek

Veel mensen denken bij een ruggenprik aan een verdoving die wordt toegediend tijdens een bevalling of voor bijvoorbeeld een knieoperatie onder plaatselijk verdoving. Een lumbale punctie of lumbaalpunctie is echter een type ruggenprik die wordt gebruikt voor diagnostisch onderzoek en waarbij hersenvocht of liquor cerebrospinalis uit het lichaam wordt gehaald. Dit hersenvocht bevindt zich ook in het ruggenmerg. Dit vocht wordt bereikt door met een 10 tot 15 cm lange holle naald tussen de lendenwervels door in de liquorruimte te prikken. Het vocht druppelt dan uit de naald en wordt opgevangen in een buisje. Om het prikken makkelijker te maken ligt de patiënt met gebolde rug op de zij.

De reden voor het doen van een lumbale punctie is meestal het vermoeden van een ziekte welke de samenstelling van de liquor verandert. Er kan bijvoorbeeld gekeken worden naar de hoeveelheid chloride, glucose, glutamine, lactaat of eiwitten, afhankelijk van welke aandoening men vermoedt. Dit kan dan bijvoorbeeld gaan om de volgende aandoeningen:

• Hersenvliesontsteking
• Multiple Sclerose (MS)
• Syfilis
• Polio
• Ziekte van Lyme
• Ziekte van De Vivo
• Syndroom van Guillain-Barré
• Syndroom van Reye
• Subarachnoïdale bloeding
• Medulloblastoom
• Pseudotumor cerebri (PTC)
• Leukemie
• Andere vormen van kanker

Hoofdpijn na een lumbale punctie

Wie een ruggenprik heeft ondergaan wordt in het ziekenhuis altijd goed gemonitord. Meestal wordt na het onderzoek ook nog bloed afgenomen uit de arm. Dit om de samenstelling van bloed en hersenvocht te kunnen vergelijken en abnormaliteiten uit te sluiten. Van een ruggenprik is wel bekend dat deze kan leiden tot hoofdpijn. Dit komt bij ongeveer één op de vier patiënten voor en wordt ook wel postpunctionele hoofdpijn genoemd. De reden hiervan is meestal een lekkage van hersenvocht uit het gaatje in de vochtzak. Dit type hoofdpijn kenmerkt zich doordat het verergert bij overeind komen en weer minder wordt wanneer je plat gaat liggen. Patiënten moeten daarom na het onderzoek enige tijd plat blijven liggen, soms wel enkele uren.

Sommige mensen zijn erg gevoelig voor het optreden van hoofdpijn. Deze hoofdpijn kan dan ook tot wel twee weken na de lumbale punctie aanhouden. Rust is hiertegen vaak het beste medicijn. Ook moet goed gedronken worden en kunnen cafeïnerijke dranken helpen.

Medicijngebruik en ruggenprik

Wanneer je een ruggenprik moet ondergaan dan heb je eerst een intakegesprek waarin je gevraagd wordt naar je medicijngebruik. Vooral het gebruik van bloedverdunners is voor dit onderzoek een risico. Gebruik je fraxiparine, marcoumar, fenprocoumon, dalteparine, acenocoumarol, dabigatran, pradaxa, sintrommitis of sintrom dan zul je rondom het onderzoek waarschijnlijk tijdelijk moeten stoppen met het gebruik hiervan. Het tijdelijk stoppen met medicijnen kan ook tot klachten leiden. Een arts kan duidelijkheid scheppen wanneer je vermoedt dat de oorzaak van hoofdpijn hier ligt.

Eventuele behandeling: epidurale bloedpatch

In sommige gevallen wordt ervoor gekozen een epidurale bloedpatch te gebruiken. Daarbij wordt een minieme hoeveelheid (eigen) bloed geïnjecteerd in de vliezen rondom het hersenvocht dat langs het ruggenmerg stroomt. Dit bloed wordt eerst afgenomen uit de arm waarna het zonder verdere toevoegingen langzaam in de epidurale ruimte gespoten wordt, via dezelfde opening als waar de holle naald voor de punctie in is gegaan. Door de stolling van het bloed kan het verder lekken van vocht worden gestopt. Deze behandeling kan leiden tot tijdelijke stijfheid van de rug maar het stopt de hoofdpijn meestal vrijwel direct. Soms moet de behandeling nog eens herhaald worden.

Lees verder

• Arteriitis temporalis: hoofdpijn die blindheid veroorzaakt
• Pijnstillers, welke te gebruiken?
• Bijwerkingen van naproxen / naproxennatrium
• Waarom codeïne bij sommige mensen niet werkt
• Moeite met uitademen en hoesten bij uitademen