Oxycodon: morfineachtige pijnstiller voor ernstige pijn

Pijn kan in verschillende soorten optreden. Veel pijnsoorten kunnen gelukkig met betrekkelijk onschuldige middeltjes worden verminderd. Maar pijn kan ook zo hevig zijn dat naar sterkere medicijnen moet worden gegrepen om afdoende te bestrijden. En dan nog bestaan er chronische pijnen die nauwelijks te verminderen zijn. Het medicijn oxycodon kan de strijd tegen hevige pijn echter dikwijls aan maar wordt niet zomaar voorgeschreven door een arts.

Pijnsoorten

Pijnsoorten die veelvuldig voorkomen zijn onder meer:

• Buikpijn
• Gewrichtspijn
• Hoofdpijn
• Maagpijn
• Oorpijn
• Operatiepijn
• Pijn n.a.v. kanker
• Rugpijn
• Schouderpijn

In veel gevallen is die pijn te verminderen met preparaten als paracetamol of aspirine. In die gevallen is de pijn meestal ook maar van korte duur.

Drie categorieën pijnstillers

Medicijnen om pijn te bestrijden worden ingedeeld in drie categorieën waarvoor ooit een pijnbestrijdingsschema is ontworpen. Een pijnbestrijdingsschema bestaat uit een stapsgewijze opsomming en beschrijving van steeds sterkere medicijnen. De WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) heeft in 1990 de zogenaamde “analgesic ladder” opgesteld die aanvankelijk bedoeld was voor de pijnbestrijding bij kanker maar momenteel in alle medische disciplines wordt toegepast. Die trapsgewijze opsomming bevat drie categorieën.

Eerste categorie

Een veelgebruikte pijnstiller van de eerste categorie is paracetamol. Het geneesmiddel is zonder doktersrecept verkrijgbaar en kan langdurig worden gebruikt mits de aanbevolen hoeveelheid niet wordt overschreden. Paracetamol is geschikt voor veel soorten pijn die niet al te hevig zijn. Tot deze categorie behoren ook ontstekingsremmende (anti-inflammatoire) geneesmiddelen zoals aspirine en ibuprofen. In de regel dient ibuprofen niet langdurig te worden gebruikt in verband met mogelijke bijwerkingen.

Tweede categorie

Tot de tweede categorie behoren medicijnen die alleen op doktersrecept verkregen kunnen worden. Het zijn iets zwaardere medicijnen als tramadol en dihydrocodeïne en codeïne dat verslavend kan werken.

Derde categorie

De derde categorie pijnstillers bevat medicijnen die een zeer sterke werking hebben zoals het morfineachtige oxycodon. Patiënten die oxycodon gebruiken worden meestal goed in de gaten gehouden door de arts om de reactie op het medicijn te volgen.

Morfineachtige oxycodon met geen of minder sterke pijnsignalen

Oxycodon heeft als morfineachtige pijnstiller een sterke pijnstillende werking. Bij pijn, bijvoorbeeld door het plotseling aanraken van een hittebron, wordt een signaal aan de hersenen doorgegeven dat ons in staat stelt om snel terug te trekken. Dat signaal is in dat geval een zeer nuttig signaal. Maar niet alle pijnsignalen zijn nuttig omdat dikwijls niet gereageerd hoeft te worden op de pijn. Oxycodon zorgt er voor dat pijnsignalen niet of minder sterk de hersenen bereiken waardoor de pijn minder wordt ervaren.

Mogelijke bijwerkingen

Maar helaas kunnen bij het gebruik van oxycodon bijwerkingen optreden zoals bij veel geneesmiddelen. De belangrijkste en meest voorkomende bijwerkingen zijn:

Slaperigheid, sufheid en verminderd reactievermogen

Door die bijwerkingen is het goed om extra alert te zijn bijvoorbeeld bij het autorijden of dit zelfs geheel te vermijden. Ook is voorzichtigheid geboden bij andere activiteiten waar oplettendheid bij nodig is. Overigens kan de ontspanning die optreedt bij het gebruik van het medicijn ook verward worden met slaperigheid en sufheid.

Verstopping (obstipatie)

Om dit te voorkomen is het goed om vezelrijk voedsel te eten en veel te drinken. Als dit onvoldoende werkt kan een laxeermiddel worden gebruikt.

Darmklachten en maagklachten

Deze kunnen misselijkheid en braakneigingen tot gevolg hebben maar verdwijnen meestal na enige gewenning aan het geneesmiddel.

Duizeligheid

Deze klacht kan optreden bij het opstaan maar komt meestal na enkele dagen gebruik niet meer voor.

Jeuk en galbulten

Bij overgevoeligheid is het mogelijk dat deze klachten zich voordoen.

Overige mogelijke bijwerkingen

Naast deze bijwerkingen kunnen ook andere bijwerkingen optreden zoals een droge mond, ontgaan van andere pijnen bijvoorbeeld als waarschuwing voor een verwonding, transpireren en psychische bijwerkingen. Maar bij de meeste patiënten blijven die geheel uit. Nog minder voorkomend zijn bijwerkingen als moeilijker ademhalen en seksuele stoornissen. In alle gevallen geldt dat als de bijwerkingen zorgen baren het goed is om een arts te raadplegen.

Lees verder

• Bijsluiters bij medicijnen of geneesmiddelen
• Bijwerkingen van medicijnen melden bij Lareb
• Ontwikkelen van geneesmiddelen of medicijnen
• Over medicijnen of geneesmiddelen of medicamenten