Etoricoxib – een krachtige pijnstiller bij artrose

Etoricoxib behoort tot de groep selectieve NSAID’s en is een COX-2-remmer. Het middel heeft een pijnstillende, koortsverlagende en ontstekingsremmende werking. Het wordt in hoofdzaak voorgeschreven bij reumatoïde aandoeningen, gewrichtspijn door artrose maar bijvoorbeeld ook bij de ziekte van Bechterew. Etoricoxib is een krachtige en snelwerkende pijnstiller, maar heeft nogal wat wisselwerkingen met andere medicijnen. Ook de bijwerkingen zijn niet gering. Veel voorkomende neveneffecten zijn maagklachten, obstipatie of juist diarree, hartkloppingen, oedeem, duizeligheid en klachten die lijken op hooikoorts. Bij gebruik van etoricoxib is het raadzaam ook een maagzuurremmer te slikken.

Inhoud

• Wat is etoricoxib
• COX-2-remmers
• Bij welke klachten en aandoeningen wordt etoricoxib voorgeschreven
• De werking van etoricoxib
• Gebruik geen etoricoxib bij de volgende aandoeningen
• Contra-indicaties
• Gewenning
• Gevaren van etoricoxib
• Bijwerkingen
• Wisselwerking met andere medicijnen
• Zwangerschap
• Andere adviezen omtrent etoricoxib

Wat is etoricoxib

Etoricoxib is op de markt gebracht onder verschillende merknamen, waaronder Arcoxia, Taubix en Algix. Het middel is alleen op recept verkrijgbaar. Het is een relatief zware pijnstiller, een NSAID, en behoort specifiek tot de COX-2-remmers. NSAID’s (non-steroidal anti-inflammatory drugs) zijn zogeheten prostaglandinesynthetaseremmers. Pijnstillers die tot dezelfde groep behoren zijn onder andere diclofenac, ibuprofen en naproxen.

COX-2-remmers

De term 'COX' – onderverdeeld in de isovormen COX-1 en COX-2 – is de afkorting van een enzym (cyclo-oxygenase) dat een proces in gang zet waar prostaglandinen uit voortkomen, ofwel hormoonachtige stoffen die een rol spelen bij veel fysiologische processen, zoals vaatverwijding, koorts en pijn. Cyclo-oxygenaseremmers doorbreken die cyclus, zoals de naam al zegt, en zijn aldus ook ontstekingsremmend. Veel niet-selectieve NSAID's veroorzaken maagklachten, zoals maagpijn en een onnodig hoge maagzuurproductie, aangezien ze ook COX-1 remmen. Het laatstgenoemde enzym beschermt immers het maagslijmvlies en zorgt ervoor dat de maag fysiologisch goed functioneert. Inmiddels zijn er selectieve COX-2-remmers op de markt gebracht die minder maag-darmklachten horen te veroorzaken, aangezien ze niet ingrijpen op COX-1. Voorbeelden van deze selectieve COX-2-remmers zijn onder andere firocoxib, celecoxib en ook etoricoxib.

Bij welke klachten en aandoeningen wordt etoricoxib voorgeschreven

Etoricoxib is een pijnstiller die bedoeld is voor mensen met reumatische aandoeningen, zoals reumatoïde artritis, maar het middel is ook effectief bij artrose (slijtage van de gewrichten) en andere gewrichtspijnen, de ziekte van Bechterew, jicht en rugpijn (wervelaandoeningen). Het middel vermindert zwelling, pijn en stijfheid in de gewrichten. De uitwerking van etoricoxib heeft een zeer positief effect op de fysieke beperkingen die deze klachten vaak met zich meebrengen. Overigens wordt het middel soms ook voorgeschreven bij erge menstruatiepijn.

De werking van etoricoxib

Etoricoxib vermindert de gewrichtsklachten. Het is bovendien snelwerkend en de pijnstilling houdt ongeveer een etmaal aan. Ontstekingsklachten als gevolg van overbelasting en gewrichtsaandoeningen, de zogeheten steriele ontstekingen, zullen na een aantal dagen of weken sterk verminderen. Een middagje winkelen, een uitgelopen visite, lang zitten op 'foute' stoelen en andere activiteiten die bijvoorbeeld door artrosepatiënten als 'fysiek zwaar' worden beschouwd, zullen dan als minder belastend worden ervaren. In dat opzicht heeft het gebruik van deze NSAID vooral ook bij ouderen een sociaal en geestelijk positief aspect dat niet onderschat mag worden. Wel schuilt daarin het gevaar dat NSAID’s, waaronder etoricoxib en bijvoorbeeld de niet-selectieve diclofenac, preventief geslikt gaan worden en er een onwenselijke gewenning ontstaat.

Zelfzorgmedicijnen
Overigens verdraagt etoricoxib zich slecht met alcohol en heeft het middel veel wisselwerkingen met andere medicijnen. In die zin is het belangrijk dat de huisarts of specialist op de hoogte is van de andere medicijnen die de patiënt slikt. In veel gevallen betreft het zelfzorgmedicijnen, gelet op het feit dat bijvoorbeeld ibuprofen, dicofenac en naproxen vrij verkrijgbaar zijn bij de drogist.

Gebruik geen etoricoxib bij de volgende aandoeningen

Het is belangrijk dat men etoricoxib niet neemt indien men allergisch is voor stoffen die in het middel zitten. Of als men allergisch is voor andere NSAID’s, maar bijvoorbeeld ook voor aspirine (acetylsalicicylzuur) dat eveneens tot de groep NSAID's wordt gerekend. Lees inzake deze allergieën de bijsluiter goed door; de ingrediënten zijn erin opgesomd. De behandeling met etoricoxib dient zo kort mogelijk te zijn, onder andere door een vergroot risico op cardiovasculaire problemen.

Contra-indicaties

Onder andere de volgende aandoeningen, klachten en omstandigheden vormen een contra-indicatie bij het voorschrijven van etoricoxib:

• hartproblemen, waaronder angina pectoris (hartkramp) en decompensatie cordis (hartfalen). Dat geldt ook voor een doorgemaakt hartinfarct of coronaire ingrepen. Kortom, ook bij een voorgeschiedenis van cardiovasculaire problemen is etoricoxib gecontra-indiceerd en/of dienen extra controles te worden uitgevoerd;
• slechte perifere bloedcirculatie in de benen;
• doorgemaakte beroerte of TIA;
• hoge bloeddruk die niet medicinaal gestabiliseerd is;
• indien men ooit hoge bloeddruk heeft gehad. Bij het voorschrijven van etoricoxib zal de arts de bloeddruk altijd tussentijds controleren;
• lever- en nierinsufficiëntie;
• ziekte van Crohn of andere aandoeningen die gepaard gaan met darmontstekingen, waaronder colitis ulcerosa;
• maagaandoeningen, zoals een maagzweer, of wanneer men ooit een maagbloeding heeft gehad;
• tijdens de zwangerschap;
• borstvoeding;
• infecties.
• op oudere leeftijd (> 60 jaar) dienen extra tussentijdse controles te worden uitgevoerd;
• diabetes en een te hoge cholesterolspiegel in het bloed. In het verlengde daarvan vormt roken eveneens een risicofactor.

Gewenning

Het gebruik van etoricoxib kan veel sociale voordelen hebben, vooral bij ouderen, aangezien de pijnklachten 'verdwijnen', de gewrichten soepeler aanvoelen en men sociaal dus zogezegd beter uit de voeten kan. Als gevolg daarvan is preventief gebruik van etoricoxib aanlokkelijk, zoals veel mensen vaak ertoe neigen om paracetamol te slikken om hoofdpijn vóór te zijn. Etoricoxib is echter een zware pijnstiller. Het is dan ook zaak te minderen zodra de pijnklachten nalaten. Dit om gewenning te voorkomen. Bij het voorschrijven van etoricoxib zal de huisarts en/of specialist daar expliciet op wijzen. Vaak verminderen de ontstekingsverschijnselen na een aantal dagen of weken. Het is belangrijk om de dosering aan te passen zodra de pijn draaglijk wordt.

Tijdsduur
Ook bij artrose is het zaak om de tijdsduur goed in de gaten te houden. De algemene regel is twee tot drie weken, waarna men met het middel moet stoppen. Op advies van de arts kan bij het verergeren van de pijn de dosis later weer verhoogd worden. Bij alle klachten en aandoeningen waarvoor etoricoxib geschikt is, geldt de algemene regel dat het middel zo kort mogelijk of intermitterend gebruikt dient te worden om gewenning te voorkomen. Stop met het middel zodra de pijn te verdragen is.

Gevaren van etoricoxib

De bijwerkingen van etoricoxib zijn helaas niet gering, de lijst is lang, hoewel uiteraard beslist niet alle mogelijke bijwerkingen manifest worden. Wel is het zaak om ze altijd in het achterhoofd te houden en te melden als er neveneffecten zijn, ook als ze niet in de bijsluiter staan maar mogelijk toch te wijten zijn aan het gebruik van deze NSAID. Gebruik etoricoxib niet langer dan noodzakelijk, hoewel dat natuurlijk een relatief begrip is en individueel bepaald. Volg altijd het advies van de arts inzake de dosering.

Bijwerkingen

Hieronder volgt een greep uit de lange lijst met bijwerkingen. Sommige neveneffecten komen regelmatig voor bij patiënten, andere zijn zeldzamer maar niet minder storend of ernstig:

• maag-darmklachten, waaronder obstipatie of juist diarree, winderigheid, maar ook zuurbranden, maagpijn en misselijkheid, een opgeblazen gevoel en bloedspoortjes bij de ontlasting;
• verhoogde bloeddruk met klachten als duizeligheid, visusstoornissen en enkeloedeem;
• vermoeidheid;
• nierinsufficiëntie, zoals weinig urineproductie;
• milde huiduitslag, maar ook ernstige huidreacties, waaronder blaarvorming;
• gele verkleuring van de urine, huid en ogen. Dit kan duiden op leverinsufficiënties als gevolg van etoricoxib;
• leukopenie, ofwel een verlaging van het het aantal witte bloedcellen, waardoor men meer risico loopt op infecties;
• hartproblemen, zoals een snelle pols (sinusritme);
• angina pectoris. Deze klachten ontstaan bij inspanning, zoals een drukkend gevoel op de borst;
• oedeem;
• hooikoortsachtige verschijnselen, lijkend op griep;
• duizeligheid;
• oorsuizen;
• angststoornissen;
• prikkelhoest;
• spierzwakte in de armen en benen;
• slapeloosheid;
• droge mond;
• veranderd bloedbeeld;
• spierpijn of -kramp.

Wisselwerking met andere medicijnen

Etoricoxib heeft veel wisselwerkingen met andere medicijnen. Bij gelijktijdig gebruik ervan kan het de werking van etoricoxib beïnvloeden, maar ook die van andere geneesmiddelen versterken of juist verminderen. Het is dus belangrijk dat de huisarts of specialist altijd op de hoogte is van de andere medicijnen die men slikt, wat ook geldt voor de zelfzorgmiddelen. Etoricoxib heeft een wisselwerking met onder andere de volgende medicijnen:

• sommige antibiotica;
• diuretica (plastabletten);
• aspirine (acetylsalycilzuur) en andere NSAID’s, zoals diclofenac en ibuprofen. Het gelijktijdig gebruik van aspirine mag alleen na advies van de arts. Het betreft dan overigens vooral de hoge doses;
• anticonceptie (verhoogd risico op bijwerkingen);
• digoxine (o.a. bij hartfalen) en andere hartglycosiden;
• lithium, bij bipolaire stoornissen (manisch-depressiviteit);
• medicijnen tegen hoge bloeddruk, waaronder de ACE-remmers;
• anticoagulantia hebben vaak effect op de maag, zeker in combinatie met etoricoxib. Een maagbeschermer slikken is dus van belang;
• bètablokkers, waaronder metoprolol.

Zwangerschap

Het wordt afgeraden om etoricoxib te gebruiken tijdens de zwangerschap of als men zwanger wil worden. Ook bij het geven van borstvoeding is het advies negatief.

Andere adviezen omtrent etoricoxib

Slik etoricoxib in combinatie met een maagbeschermer. Algemeen bekend is dat alcohol het maagslijmvlies irriteert, wat ook geldt voor scherpe kruiden, waaronder peper. Bij gelegenheid een alcoholisch drankje kan overigens geen kwaad. Het komt voor dat de bijwerkingen duizeligheid en andere visusstoornissen ook op u van toepassing zijn. Het spreekt vanzelf dat het dan niet raadzaam is om achter het stuur te gaan zitten, om machines te bedienen of gereedschap te gebruiken.

Vergeten dosis
Etoricoxib wordt bij chronische pijnklachten (30-60-90 mg/dag) en acute pijn (>100 mg/dag) voorgeschreven. Neem een vergeten dosis in als er minder dan 7-8 uur uur tussen zitten. Sla de dosis anders over. Neem etoricoxib consequent in, met name in de periode dat het medicijn moet aanslaan. Neem etoricoxib in tijdens de maaltijd en niet op de nuchtere maag. U verkleint daarmee het risico op (ernstige) maagirritaties.

Lees verder

• Pas op met diclofenac
• Ibuprofen gevaarlijk in combinatie met andere medicijnen
• Indocid (indometacine) – een zware pijnstiller
• Oxycodon bij chronische, postoperatieve en oncologische pijn
• De 10 belangrijkste punten voor veilig medicijngebruik