Jeukende bultjes na het scheren: Oorzaken en behandelingen

Een tijdelijk glad uiterlijk van de huid verkrijgen mensen door het lichaamshaar te scheren. Het verwijderen van het lichaamshaar verloopt snel en eenvoudig met een scheermes. Wanneer mensen zich echter onjuist scheren, een bot scheermes gebruiken of een gevoelig huidgebied scheren, leidt dit af en toe tot scheerbrand of folliculitis. Mensen kampen dan bijvoorbeeld met jeukende en pijnlijke rode bultjes. Dankzij enkele tips is het mogelijk om de huidirritatie zo veel mogelijk te voorkomen. Hiervoor gebruiken mensen bijvoorbeeld het beste een goed mes, hanteren ze de juiste scheertechnieken en scheren ze niet te vaak. Het is tot slot belangrijk om de huid altijd eerst te laten genezen bij de aanwezigheid van huidirritatie en dan pas opnieuw te scheren, alsook om niet te krabben aan de jeukende huid.

• Epidemiologie
• Oorzaken
• Folliculitis en jeukende, pijnlijke bultjes na het scheren
• Scheerbrand en scheerbultjes op de huid
• Risicofactoren
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van specifieke scheergebieden
• Benen
• Gezicht
• Schaamhaar
• Testikels en scrotum (balzak)
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Epidemiologie

Jeukende bultjes na het scheren zijn een veelvoorkomend probleem en kunnen optreden bij zowel mannen als vrouwen. Ze zijn vaak het gevolg van irritatie door het scheermes of ingegroeide haren.

Oorzaken

De belangrijkste oorzaken van jeukende bultjes na het scheren zijn huidirritatie door scheermessen, ingegroeide haren, en bacteriële infecties. Het gebruik van een bot of vuile scheermes kan de kans op jeuk en ontsteking vergroten.

Folliculitis en jeukende, pijnlijke bultjes na het scheren

Folliculitis wijst op een huidaandoening waarbij haarzakjes onder de huid geïnfecteerd worden door bacteriën (vaak Staphylococcus aureus), schimmels en zelden ook virussen. Mensen ervaren door de ontsteking van de haarzakjes vaak rode vlekken die doen denken aan acne (huidaandoening met ontsteking van talgklieren), en een jeukende, pijnlijke huid. Scheren in de tegenovergestelde richting van de manier waarop de haren groeien, verhoogt het risico op het krijgen van folliculitis. Sommige mensen zijn daarnaast gevoeliger voor de aandoening.

Scheerbrand en scheerbultjes op de huid

Scheerbrand duidt op huidirritatie die direct na het scheren tot stand komt. Dit is het gevolg van onjuiste scheertechnieken. De huid is dan niet noodzakelijk geïnfecteerd, maar droog scheren (geen gebruik van crèmes of gels) veroorzaakt bijvoorbeeld deze vorm van huidirritatie. Mensen krijgen hierdoor rode, jeukende bultjes op de huid. Ook scheerbultjes komen ook na het scheren tot uiting, maar dan als gevolg van ingegroeide haartjes.

Risicofactoren

Risicofactoren voor jeukende bultjes na het scheren omvatten het gebruik van een bot scheermes, scheren zonder voldoende hydratatie, en het hebben van een gevoelige huid. Ook het scheren tegen de haargroeirichting kan irritatie veroorzaken.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen kunnen ernstige roodheid, zwelling, en pijn bij de bultjes zijn. Als de symptomen aanhouden of verergeren, kan dit wijzen op een infectie of andere complicaties die medische aandacht vereisen.

Diagnose en onderzoeken

Diagnose wordt meestal gesteld door klinisch onderzoek van de huid en beoordeling van de symptomen. In sommige gevallen kunnen aanvullend onderzoek en bacteriële culturen nodig zijn om infecties uit te sluiten.

Behandeling van specifieke scheergebieden

Mensen ervaren doorgaans vaker huidirritatie aan zeer gevoelige gebieden, zoals de schaamstreek en het gezicht. Af en toe ontstaan ook symptomen aan de benen en borst.

Benen

De huid op de benen is in tegenstelling tot de schaamstreek niet zo gevoelig. Maar scheerbrand komt mogelijk tot stand wanneer mensen:

• een oud scheermes gebruiken
• scheerproducten gebruiken die agressieve chemicaliën bevatten
• te snel of te vaak scheren
• tegen de richting van het haar of te dicht bij de huid scheren

Enkele behandelingen voor scheerbrand op de benen omvatten:

• de benen niet scheren totdat de huid genezen is
• een kalmerende vochtinbrengende crème (met aloë vera of sheaboter) gebruiken
• onmiddellijk na het scheren een koel kompres toepassen om de huidirritatie en ontstekingen te verminderen
• op de huid toegepaste zalven, zoals hydrocortisoncrème en antibiotica gebruiken bij de diagnose van folliculitis

Gezicht

De gezichtsharen van mannen groeien vaak in een lage hoek dicht bij de huid, waardoor sneller ingegroeide haren en huidirritatie ontstaan. Bij pseudofolliculitis barbae (scheerirritatie met rode bultjes) krult het baardhaar terug naar binnen en dringt dit de huid binnen, waardoor een ontsteking ontstaat. Meestal is het gezicht of de nek aangetast maar soms zijn ook andere gebieden getroffen. Krullend haar is een risicofactor voor de aandoening.

Volgende tips helpen bij het scheren van het gezichtshaar:

• de huid en het haar met water verzachten
• een vochtinbrengende crème en zonnebrandmiddel aanbrengen
• het gezicht na het scheren spoelen met koud water
• het scheermes na elke wrijfbeurt spoelen
• in de richting scheren waarin het haar groeit
• scheerschuim aanbrengen en twee à drie minuten op de huid laten zitten

Verder moeten mensen hun scheermes op een droge plaats bewaren. Als mensen namelijk een scheermes op een nat oppervlak achterlaten, zoals in de douche of naast de gootsteen, groeien mogelijk bacteriën op de messen. Dit verhoogt de kans op het binnendringen van bacteriën in de huid wat leidt tot huidirritatie.

Schaamhaar

De erg gevoelige huid rond de schaamstreek moet heel voorzichtig geschoren worden. In de liesstreek is vooral bij warm weer sneller overmatig vocht en wrijving aanwezig, wat mogelijk resulteert in huidirritatie. In dit gebied is het groeiende haar dikker, krulleriger en grover dan de meeste andere lichaamsharen. De haartjes gaan dan sneller naar binnen groeien. Verder groeit het schaamhaar snel, waardoor mensen dit vaker gaan scheren. Te vaak scheren leidt echter ook sneller tot huidirritatie.

Enkele tips voorkomen huidirritatie bij het scheren van schaamhaar:

• voorzichtig een schaar of een tondeuse gebruiken om zoveel mogelijk haar weg te knippen alvorens het haar te gaan scheren
• het gebied in warm water weken om de huid en het haar te verzachten.
• een kalmerende scheerschuim of gel toepassen
• de huid voorzichtig met één hand vasthouden
• langzaam scheren in dezelfde richting als het haar groeit; het schaamhaar groeit naar de richting van de geslachtsdelen.
• het gebied achteraf afspoelen met warm water en droogdeppen met een schone handdoek.
• een geurvrije vochtinbrengende crème aanbrengen om irritatie te voorkomen.

Een elektrisch scheerapparaat is mogelijk nuttig voor mensen met een gevoelige huid, want het mes is hierbij verder van de huid verwijderd dan bij traditionele scheermesjes.

Testikels en scrotum (balzak)

Op het scrotum is minder haar aanwezig dan in de schaamstreek, maar door de delicate huid ontstaat sneller irritatie. Sommige mannen verkiezen een scheerapparaat. De werkwijze voor het scheren van de balzak is gelijkaardig aan het schaamhaar. Mannen moeten steeds:

• de huid zo strak mogelijk houden zonder pijn te veroorzaken
• geen bot scheermes gebruiken
• in dezelfde richting van de haargroei scheren
• lichte druk uitoefenen om te voorkomen dat de huid wordt gesneden

Prognose

De prognose is meestal goed met de juiste behandeling en het aanpassen van scheergewoonten. De meeste mensen ervaren verlichting van symptomen met verbeterde scheertechnieken en huidverzorging.

Complicaties

Complicaties kunnen infecties, blijvende huidveranderingen, en in ernstige gevallen, huidzweren omvatten. Het is belangrijk om goede scheerpraktijken te handhaven om complicaties te voorkomen.

Preventie

Preventie van jeukende bultjes na het scheren omvat het gebruik van een scherp scheermes, het hydrateren van de huid voorafgaand aan het scheren, en het vermijden van scheren tegen de haargroeirichting. Regelmatig exfoliëren kan ook helpen om ingegroeide haren te voorkomen.

Lees verder

• Pseudofolliculitis barbae: Scheerirritatie met rode bultjes
• Aardbeibenen: Zwarte vlekjes (stoppels) op benen na scheren