Bedplassen, hoe worden kinderen ’s nachts droog?
Bedplassen is gewoon gedurende de leeftijd dat kinderen zindelijk leren te worden. De meeste kinderen worden (overdag) zindelijk tussen hun tweede en vijfde jaar. Een groot deel van de kinderen is tussen het derde en zesde levensjaar zowel overdag en 's nachts droog. Dat geldt niet voor alle kinderen. Erfelijke aanleg en omgevingsfactoren of (soms ook) aangeboren afwijkingen, kunnen de oorzaak zijn van langdurig bedplassen.Bedplassen is normaal bij jonge kinderen tot vijf jaar. U begint het 'droog' worden te trainen als een kind nog erg klein is, in de peuterleeftijd. Als kinderen al langere tijd achter elkaar ’s nachts een droge luier hebben gehad, kunt u de luier weglaten zonder er te veel nadruk op te leggen. Het is niet vreemd als een kind ineens weer een nacht in bed plast. Een ander slaapritme, spanningen, of niet helemaal fit zijn, kunnen al een of meerdere nachtjes bedplassen veroorzaken. Zodra de reden om te bedplassen weg is, neemt het kind het oude ritme van ’s nachts droog blijven vanzelf weer op. Word niet boos als een kind in bed heeft geplast, daardoor kan het juist een terugkerend probleem worden.
Bedplassen, een probleem?
Kinderen die bedplassen vinden bedplassen zelf verschrikkelijk vervelend. Als het oudere kinderen betreft is er vaak ook veel schaamte, maar ook angst om te bedplassen. Logeren en schoolkamp en dergelijke worden mogelijk vermeden, waardoor het bedplassen ook sociale gevolgen heeft. Kinderen willen er zelf ook het liefste vanaf komen. Dat is helaas niet altijd even gemakkelijk gezegd als gedaan. Voor de omgeving is het bedplassen ook vervelend. Natte lakens, doorweekte matrassen, meer wasgoed, ’s nachts uit de slaap gehaald worden omdat het toch weer fout gegaan is… Toch is het belangrijk dat u van bedplassen geen groter probleem maakt dan het is, dan gaat het ‘t snelste over. Voer geen druk uit op het kind en verwijt hem of haar het bedplassen niet. Bedplassen wordt niet expres gedaan. Bedplassen kan variëren van een paar nachten achter elkaar, een paar weken tot een paar maanden of jaren. Het komt voor dat grote kinderen nog in bed plassen, of zelfs jong volwassenen, maar naarmate mensen ouder worden, wordt de kans steeds groter dat het bedplassen voorbij gaat. Er is sprake van bedplassen als een kind ouder dan 5 jaar minimaal tweemaal per maand in bed plast.Oorzaken van bedplassen
Aan het bedplassen kunnen verschillende oorzaken ten grondslag liggen. Medische oorzaken moeten eerst uitgesloten of vastgesteld worden, voordat u er vanuit gaat dat het door middel van training uiteindelijk moet overgaan. Als een van de ouders vroeger een bedplasser was, is er een grotere kans dat kinderen ook bedplassers zijn. Als beide ouders bedplassers zijn geweest, is de kans dat de kinderen gaan bedplassen nog een stuk groter. Aanleg speelt dus vaak een rol. Voor alle ouders en kinderen geldt: wanhoop niet, en maak er geen probleem van, dan gaat het een keer over.Als bedplassen een medische oorzaak heeft
Als bedplassen niet over gaat is het belangrijk dat er eerst door een arts wordt bekeken of er sprake is van een blaasontsteking, blaassteen(tje) of wellicht een andere medische aandoening. In veel gevallen is dit niet het geval en dan is er sprake van bedplassen zonder medische oorzaak. Bedplassen zonder aandoening is in principe mentaal te noemen. Er is bijvoorbeeld zo veel angst om weer in bed te plassen dat het juist gebeurt. Als u slaapt heeft u in principe minder controle over de blaas en dan is het ongelukje snel gebeurd. De blaas moet getraind worden om de urine op te houden. Voor bedplassen is er één gouden regel die voor alle ouders geldt: ‘Als u er geen probleem van maakt, dan wordt het geen probleem.’ Andersom geldt dat als u er wel een probleem van maakt, dan wordt het waarschijnlijk ook een probleem.’ Het is niet altijd gemakkelijk om er geen probleem van te maken, maar toch is het belangrijk dat u zich niet fixeert op het bedplassen en er geen discussiepunt van maakt. Hou in gedachten dat een kind bed plast als het slaapt. Een kind plast dus nooit expres in bed.Medische oorzaken van bedplassen of signalen daarvan
- Blaasontsteking of irritatie van de blaas of geslachtsdelen.
- Obstipatie kan bedplassen veroorzaken.
- De urineproductie kan ‘s nachts te hoog zijn.
- De blaas kan te klein zijn.
- Andere aandoeningen, zoals te nauwe voorhuid bij een jongetje, afwijkende stand van de urinebuis, et cetera.
- Pijn bij plassen.
- Pijnklachten in de buik.
- Heeft ooit blaasontsteking (urineweginfectie) gehad.
- Heeft ooit bloed bij de urine gehad.
- Heeft altijd veel dorst.
Bij bovenstaande verschijnselen kan het bedplassen een medische oorzaak hebben.
Niet medische oorzaken van bedplassen
- Angst om in bed te plassen.
- Angst om te falen, angst voor straf of om de ouders teleur te stellen, enzovoorts.
- Positieve spanning, bijvoorbeeld voor een verjaardag of iets anders.
- Negatieve spanning, bijvoorbeeld angst voor straf of spanning om te gaan logeren.
- Er kan aangeleerd zijn om vaak te plassen, dus de blaas is dan niet voldoende getraind om veel urine op te houden.
Niet doen bij bedplassen
- Straffen.
- Er vaak over praten.
- Er grapjes over maken.
- Het kind vragen om ermee op te houden (het kind wil er zelf ook graag vanaf en doet het niet expres).
- Boos worden.
- Klagen dat het voor u zo zwaar is.
- Het kind beledigen door het een baby of een pissebed te noemen of zoiets dergelijks.
- Verbieden om regelmatig te drinken.
- Het kind ‘s nachts uitgebreid in bad stoppen. (Bedplassen moet niet beloond worden met leuke dingen zoals een lekker warm bad.) Als het kind oud genoeg is, laat het zich dan zelf wassen en zelf het bed verschonen.
- Neem het kind niet bij u in bed omdat het bed van het kind nou eenmaal nat is, want ook dat kan als een beloning voor het bedplassen worden uitgelegd en belonen houdt het bedplassen in stand. Zorg dus dat bedplassen niet verbonden kan worden aan iets gezelligs zoals bij mamma mogen slapen, een lekker warm badje, enzovoorts.
- Doe een kind, ouder dan 6 jaar, ’s nachts geen luiers meer om.
- Vertel niet aan anderen, vriendjes en vriendinnetjes van het bedplassen in de hoop dat het dan wel over zal gaan uit schaamte. Schaamte of vernederingen geven stress en daarom wordt ook het bedplassen, juist erger.
Aangeraden bij bedplassen
- Voor het slapen gaan even laten plassen.
- Om 12 uur ’s nachts wekken om eenmaal te plassen (niet vaker dan eenmaal per nacht wekken).
- Er geen probleem van maken.
- Zorg dat het bed snel en gemakkelijk verschoond kan worden als het fout is gegaan.
- U kunt halve lakens gebruiken om verschonen te versnellen en het wasgoed te verminderen.
- Als het kind oud genoeg is, laat het u dan helpen om het bed te verschonen zodat het zelf ondervindt dat het toch wel een stuk handiger is om op tijd wakker te leren worden. Ga er praktisch mee om en niet bestraffend. Als het kind oud genoeg is om het bed zelf te verschonen, leer het dan om het bed zelf te verschonen en verwacht ook dat de natte lakens netjes in de wasmand gegooid worden. Dit is om de motivatie om het bedplassen af te leren, te vergroten. Het is nou eenmaal niet leuk om ’s nachts een bed te moeten verschonen. Het kind moet (zodra dat kan) ook leren om zelf verantwoordelijkheid te dragen voor het bedplassen, dus zelf het bed verschonen en dergelijke, hoort daarbij.
- Noem het bedplassen ‘een ongelukje’ en maak er verder geen drama van.
- Hou in gedachten dat bedplassen in de slaap gebeurt en dat bedplassen dus geen vrije keuze van het kind is. Het kind kan wel getraind worden om wakker te worden, maar dat kost tijd. Vaak spelen erfelijke factoren een rol. Geef het de tijd.
- Laat het kind voordat het gaat slapen nog even plassen, waarbij de blaas geheel wordt leeg geplast. Spreek af dat u hem/haar over een paar uurtjes wakker zal maken om nog even een plas te doen. Een paar uur later kunt u hem/haar nog even wakker maken om nog even te gaan plassen. Als het bed dan al nat is, kunt u de volgende avond/nacht een kwartier eerder opnemen. Is het dan weer al nat, vervroeg het de volgende avond/nacht dan nogmaals een kwartiertje. Hou uiteindelijk het tijdstip aan waarop het kind droog blijkt. Loop mee naar de wc, en breng het na het plassen weer terug naar bed. NIet vaker dan eenmaal per avond/nacht opnemen om te plassen.
Plaswekker, Minrin, en training om bedplassen te voorkomen
- Plaswekker.
- Medicatie (Bijvoorbeeld Minrin).
- Blaastraining.
