De geneeskracht van wijnruit

Ruit of wijnruit is een bitter kruid wat zeer goed in de moestuin past. De blauwachtig groene plant woekert lekker door, dus je moet er af en toe van knippen om het klein te houden. De ruitstruik kan makkelijk anderhalve meter hoog worden. In het voorjaar kun je het snoeien tot op het hout waarna hij weer volop nieuwe uitlopers krijgt. Het is een zeer gezond, bitter smakend kruid. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Bestuiving bij de ruit
• Waar komt de wijnruit vandaan?
• Geneeskrachtige toepassingen van wijnruit
• Armband van wijnruit tegen epilepsie
• Wijnruit om katten uit de tuin te weren
• Wijnruit naast salie
• Ruikend genezen door wijnruit
• Wijnruit, vroeger populair bij mooie meisjes
• Modern gebruik door kruidengeneeskundigen
• Eettips wijnruit

Bestuiving bij de ruit

Ruit heeft een grappige manier van bestuiven. Het bloemetje heeft 8 meeldraden maar er staat er maar één tegelijk overeind. Onderaan de stamper zitten kleine honingbakjes. Een insect komt langs, wrijft over de meeldraad om de honing op te nemen. Als al het stuifmeel is meegenomen buigt de meeldraad zich waardoor automatisch de volgende meeldraad omhoog komt te staan. Dit proces herhaalt zich totdat alle meeldraden aan de beurt zijn geweest.

Waar komt de wijnruit vandaan?

Wijnruit komt volgens Europese geleerden oorspronkelijk uit Oost en Zuid-Europa. Dat verklaart niet waarom de Maya´s en de Azteken ruit ook kenden. Tegenwoordig is het in heel Europa en Noord-Afrika, en op beide Amerika´s te vinden. Het is door kloosterlingen van de Rooms Katholieke kerk de Alpen over gebracht. De wijnruit kan anderhalve meter hoog worden en krijgt gele bloemetjes. Wijnruit is van oudsher gebruikt in de keuken en als medicinaal kruid. Hippocrates, de grondlegger van de moderne geneeskunde uit het oude Griekenland, beschouwde ruit als belangrijk geneeskruid tegen slangengif. In Mediterrane streken zag men wezels eten van de ruitplant voordat ze een gevecht aangingen met een slang. Wijnruit helpt ook tegen de beten van schorpioenen, giftige spinnen en kwallen.

Geneeskrachtige toepassingen van wijnruit

Wijnruit werd vroeger op wijn of azijn getrokken om zelf mondspoeling te maken. Het was daarnaast een middel tegen koorts en verkoudheid. Hiervoor moest je het uiteraard wel opdrinken. Ruitblaadjes werden versnipperd op brood of door de sla gegeten. Op deze manier gegeten was het een middel om de maag tot rust te brengen.

Armband van wijnruit tegen epilepsie

In Nederland in de Middeleeuwen werd van een takje ruit een armbandje gevlochten. Wanneer je dit om je pols deed dan was je gevrijwaard van epilepsie-aanvallen. Deze aanvallen werden vroeger gewijd aan betoveringen door heksen. In Italië maakte men een amulet van wijnruit zodat heksen je nooit zouden aanvallen. Er werden magische toepassingen aan ruit toegedicht. In Duitsland kon men zich na een ritueel met een slangenkop, een ei en wat takjes ruit onzichtbaar worden. In Frankrijk wist men dat wijnruit verborgen schatten kon aanwijzen.

Wijnruit om katten uit de tuin te weren

Wijnruit is niet geliefd bij honden en katten. Wanneer je katten uit de tuin wilt houden kun je wijnruit in de tuin plaatsen. Honden lopen ook met een grote boog om wijnruit hen. Ze weten van nature dat ze wijnruit niet goed kunnen verdragen. Aan de andere kant kun je blaadjes van wijnruit in de manden van honden en katten strooien om vlooien tegen te gaan.

Wijnruit naast salie

Wijnruit kan niet naast elke plant groeien. Wijnruit naast kolen zorgt ervoor dat beide gewassen verpieteren. Ook wijnruit naast monnikskap gaat niet goed werken. Wijnruit wordt in Italië naast salie geplant. Die gaan wel goed samen. Van salie is bekend dat padden er graag onder wonen. Heksen kunnen zich in een pad veranderen. Doordat wijnruit naast salie is geplant konden heksen op die plek geen kwaad doen.

Ruikend genezen door wijnruit

In de Middeleeuwen was wijnruit beroemd om zijn genezende werking als je eraan rook. De sterke geur zit verwerkt in de naamgeving in het Latijn; Ruta graveolens. Ruta betekent losmaken, gravo betekent zeer en olens betekent geur. Het is inderdaad een zeer geurrijke plant. Het innemen van wijnruit in grote hoeveelheden kan hallucinaties oproepen. Dit kruid werd door de oude Romeinen vaak door wijn gedaan. In de Grappa alla Ruta zit nog steeds wijnruit. In die zin lijkt het gebruik enigszins op absinth, een hallucinerend kruid wat ook bereid wordt tot sterke drank. Alcohol wekt ook hallucinaties en lucide dromen op.

Wijnruit, vroeger populair bij mooie meisjes

In Frankrijk werd ruit ook Herbes-a-la-belle-fille genoemd, wat zoiets betekent als mooie-meisjekruid. Het kruid stond in Frankrijk in botanische tuinen als enige kruid omringd door een groot hek. Dat kwam omdat men wist dat ruit eten leidde tot abortus. Daarom was dit kruid zo populair bij jonge meisjes dat het door een hek moest worden beschermd. De Romeinen maakten olie van de ruit wat ze gebruikten om menstruaties op te wekken en abortussen te veroorzaken.

Modern gebruik door kruidengeneeskundigen

Wijnruit wordt door moderne kruidengeneeskundigen tegenwoordig vooral gebruikt door ziekten die met het bloed te maken hebben zoals aambeien en aderverkalking. Het werkt bloeddrukverlagend. Daarnaast verdrijft het ook wormen uit de ingewanden, helpt het de ogen om beter te zien en vermindert het reumatische pijnen. Ruit wordt ingezet om ademhalingsproblemen te verhelpen.

Eettips wijnruit

Buiten de medicinale toepassingen is wijnruit een keukenkruid. Het is in Ethiopië een belangrijk toekruid; zowel de blaadjes als de zaadjes worden er gegeten. In Italië worden de blaadjes gebruikt om een omelet mee te kruiden. De zaadjes kunnen worden verwerkt in een ontbijtpap. In Friuli–Venezia Giulia, een streek in het Noordoosten van Italië worden jonge ruittakjes in een beslag gedoopt en vervolgens gefrituurd. Vervolgens worden ze met zout en peper bestrooid. Dat is een hele specifieke toepassing. Ruit kun je gebruiken om aardappels mee te kruiden. Gebruik van ruit niet teveel want het smaakt sterk. Net als bieslook kun je het verse kruid over een salade, soep of warme maaltijd doen als het wordt opgediend.

Lees verder

• De geneeskracht van rozemarijn
• Salie, smaakvol geneeskruid
• Tijm, een kruid met geneeskracht
• De geneeskracht van basilicum
• De geneeskracht van kaneel