De geneeskracht van spelt

Het gebruik van spelt is minstens 7000 jaar oud. Spelt komt oorspronkelijk uit het gebied dat zich uitstrekt van Zuid-Oost Europa tot Iran. Spelt is een zeer gezond graan. Sommige mensen met een graanallergie hebben geen problemen met spelt. Speltbrood is de laatste jaren steeds vaker te koop bij bakkers, vooral biologische bakkers. Speltmeel is verkrijgbaar in biologische winkels. Je kunt dit meel gebruiken in plaats van bloem.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Vitaminen spelt

Er zit veel niacine(vitamine B3) in spelt. Een ons spelt bevat 13% van de Aanbevolen Dagelijkse
Hoeveelheid (ADH) aan niacine. Van thiamine (B!) zit er 7% van de ADH in spelt. Voor vitamine B6 of pyridoxine geldt dat er 5% van de ADH in zit. Foliumzuur of B11 is vertegenwoordigd met 3% van de ADH. Overige vitaminen hebben een lager percentage dan 3%.

Ongepelde speltkorrels / Bron: Rasbak, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Mineralen spelt

Meestal zitten er hogere percentages voor vitaminen dan voor mineralen in een voedingsstof. Bij spelt is dit andersom. Op het gebied van mineralen heeft spelt juist veel hogere percentages. Er zit maar liefst 54% van de ADH aan het supergezonde mineraal mangaan in spelt. Van fosfor zit 15% van de ADH in een ons spelt. Overige mineralen met hoge voedingswaarden zijn: magnesium(13%), koper(10%), ijzer(9%), zink(8%), seleen(6%) en kalium(4%).

Spelt helpt tegen hart- en vaatziekten

Het voorkomen van hart- en vaatziekten heeft voor een deel te maken met voeding. Een onderzoek door de Harvard universiteit toont aan dat spelt goed is tegen ziektes die te maken hebben met het hart. Wanneer iemand hele granen consumeert in plaats van wit brood, is de kans dat men overlijdt aan een hartziekte met 29% verkleind, zo concluderen de onderzoekers. Er deden ruim 21.000 mensen aan dit onderzoek mee. Spelt verkleint de kans op atherosclerose; dat is het aankoeken van de bloedvatwanden met geöxydeerde cholesterol. Doordat cholesterolafzettingen wordt tegen gegaan is de kans op het krijgen van een hartinfarct of beroerte verkleind. Het consumeren van hele graanproducten is door diverse wetenschappelijk onderzoekers als oorzaak aangewezen dat hartziekten minder vaak voorkomen. Het eten van vezels is één van de oorzaken dat speltbrood gezond is. Verder zitten er veel lignanen in graansoorten. Deze lignanen zorgen voor antibacteriële en antivirale eigenschappen. Dat maakt spelt extra gezond en te prefereren boven ander bruin brood.

Speltbrood / Bron: Silar, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Spelt goed tegen galstenen

Het wetenschappelijke medische tijdschrift American Journal of Gastroenterology heeft een onderzoek gepubliceerd wat als conclusie heeft dat vezelrijke voeding het krijgen van galstenen voorkomt. De reden hiervoor is dat er minder galzuur wordt aangemaakt. Een andere reden is dat het voedsel sneller zich door de ingewanden verplaatst. Vezels zitten uiteraard niet alleen in graanproducten maar ook veel in peulvruchten en groenten zoals komkommer, tomaten en pompoenen en fruit zoals peren, appels en kersen.

Spelt op het land / Bron: B?hringer friedrich, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.5)

Astma bij kinderen

Het eten van hele granen werkt zeer goed voor kinderen met astma. Wanneer kinderen dagelijks hele granen eten, verkleint de kans op het krijgen van astma met 50%, blijkt uit een internationaal onderzoek gepubliceerd in Thorax. Een onderzoek wat gedaan is in Nederland van de universiteiten van Utrecht en Groningen onderzochten 598 kinderen tussen de 8 en 13 jaar. De onderzoekers zagen geen link tussen de consumptie van melkproducten, fruit en groente. Dat is op zich vreemd omdat andere onderzoeken wel een verband zagen in de vitamine C en E-inname en astma. De Nederlandse onderzoekers toonden aan dat er een relatie bestaat tussen astma en het eten van granen en vis. Hoe minder granen en vis kinderen aten hoe meer kans er is dat astma ontwikkelt bij het kind. Er is een 20% grotere kans op astma als men weinig vis en hele granen eet. Dat heeft vooral te maken met het vitamine E-gehalte uit granen en omega 3 vetzuren uit vis.

Diabetes en spelt

Spelt bevat bijzonder veel magnesium en vezels. Van vezels is bij de meeste mensen wel bekend dat het de kans op diabetes type 2 verkleint. Magnesium reguleert vele processen in het lichaam, waaronder de processen in enzymen. Het reguleert ook enzymen die te maken hebben met de totstandkoming van glucose. Dat is de reden dat spelt een effectief preventiemiddel is tegen het krijgen van diabetes.

Eettips spelt

Speltbloem kan gebruikt worden in plaats van gewone bloem. Maak eens volle granen pannenkoeken met speltmeel. Hele speltkorrels kunnen ook gebruikt worden in plaats van rijst. Ze worden op dezelfde manier gekookt als zilvervliesrijst. Bij de biologische bakkers Zoals Iambe-bakkers is speltbrood of zijn speltkoekjes te koop.