De helende werking van kurkuma

Kurkuma of geelwortel is een specerij met een mild bittere smaak. Het wordt vaak gebruikt in de Oosterse en vooral de Indische keuken. Kurkumapoeder is onmisbaar in een currygerecht en het is het hoofdbestanddeel van currypoeder. Het merendeel van de kurkuma wordt in India gekweekt. In India en de rest van Azië wordt kurkuma gebruikt om wondjes te verzorgen en als insectenwerend middel. Het zou ook gebruikt kunnen worden tegen ziekten zoals hart- en vaatziekten, infecties, artritis, diabetes, menstruatiepijn, kanker en hersenaandoeningen zoals de ziekte van Parkinson en Alzheimer.

Wat is kurkuma

Kurkuma of geelwortel is de wortel van de kurkumaplant en wordt ook wel de Indische saffraan genoemd. Kurkuma vervangt saffraan als goedkoper alternatief om rijst geel te kleuren. Het hoofdbestanddeel is curcumine, een ontstekingsremmende stof die de hersens beschermt tegen beschadiging door cyanide, lood en cadmium. Curcumine bindt zich aan deze stoffen om ze uit het lichaam te verwijderen. Tevens is het een sterke antioxidant en antibacteriële stof en kan daarom gebruikt worden om wondjes te ontsmetten.

Hart- en vaatziekten

Curcumine versterkt het endotheel, dit is een bedekkend laagje endotheelcellen aan de binnenkant van het hart en de bloedvaten. De bloeddruk wordt geregeld en bloedklonters worden voorkomen. Curcumine voorkomt het samenplakken van bloedplaatjes tot bloedklonters. Tevens wordt de hoeveelheid LDL-cholesterol (of de slechte cholesterol) in het bloed verlaagd.

Infecties en artritis

Kurkuma werkt ontstekingsremmend en kan daardoor helpen bij artritis of ontstekingen van de gewrichten. Bij artritis produceert het immuunsysteem eiwitten die de gewrichten aangevallen en zo chronische ontstekingen veroorzaken. Tumor Necrose Factor (TNF) is het belangrijkste ontstekingseiwit bij artritis. Curcumine blokkeert de werking van TNF en zorgt voor een verlichting van de symptomen van artritis.

Diabetes

Kurkuma verlaagt het glucosegehalte in het bloed en vermindert de insulineresistentie. Een Amerikaans-Thais onderzoek uit 2012 volgde 240 mensen met een verhoogde kans op diabetes. Gedurende negen maanden kregen ze capsules met curcumine of een placebo. 16,4% van de groep die het placebo innam had na 9 maanden diabetes ontwikkeld, in de groep die curcumine innam, had niemand diabetes ontwikkeld.

Menstruatiepijn

Kurkuma vermindert spiersamentrekkingen door het blokkeren van prostaglandinen, stoffen die spiersamentrekkingen veroorzaken. Tevens regelt curcumine de hormoonbalans van de hormonen oestrogeen en progesteron. Tijdens de menstruele cyclus kunnen deze hormonen uit evenwicht raken en zorgen voor hevige bloedingen, het innemen van kurkuma kan helpen de bloedingen onder controle te houden en menstruatiepijn te verzachten.

Kanker

Curcumine remt uitzaaiingen, gaat de vorming van bloedvaten in tumoren tegen, remt de aanmaak van groeifactoren, vermindert de celdeling en doodt de kankercellen. Tevens is het een sterke antioxidant, het valt de vrije radicalen in het lichaam aan. Deze vrije radicalen kunnen heel wat schade aanrichten door celmembranen en DNA te beschadigen en kunnen zelfs gezonde cellen doden. Kurkuma kan op meerdere manieren helpen kanker te voorkomen en tumoren te verkleinen, waardoor ze beter te behandelen zijn. Michal Heger van de afdeling Experimentele Chirurgie aan het Academisch Medisch Centrum (AMC) doet sinds 2012 onderzoek naar de werking van kurkuma tegen kanker. Omdat kanker het gevolg is van een falend immuunsysteem dat normaal gezien de kankercellen meteen aanvalt en ervoor zorgt dat ze niet kunnen vermenigvuldigen, ontdekte hij dat kurkuma het immuunsysteem kan ondersteunen.

Alzheimer

Curcumine verhoogt de hoeveelheid van een hormoon dat neuronen of hersencellen helpt te vermenigvuldigen en nieuwe connecties te maken. Dit heeft een gunstig effect op het geheugen en zou ook bij Alzheimer kunnen helpen. Alzheimer wordt veroorzaakt door het eiwitfragment bèta-amyloïd, dat ontstekingen veroorzaakt en klonters vormt tussen de hersencellen. Curcumine helpt deze klonters af te breken en voorkomt de vorming ervan. Een studie door UCLA uit 2004 toonde aan dat bij muizen het gehalte aan bèta-amyloïd met 40% daalde na toediening van curcumine.

Hoe innemen

Omdat curcumine niet bestand is tegen licht en verhitting heeft het weinig effect om kurkuma in grote hoeveelheden toe te voegen aan je eten. Als we kurkuma eten, wordt een groot deel afgebroken in de darm en de lever. De opname in de darm zou verbeterd worden door het toevoegen van zwarte peper. Een hoeveelheid van 6 tot 10 gram kurkumapoeder per dag innemen, samen met wat zwarte peper, zou een gunstig effect hebben op de gezondheid. Ook kan curcumine ingenomen worden via capsules. Voor de behandeling van tumoren worden heel kleine vetbolletjes, liposomen die curcumine bevatten, ingespoten. Deze liposomen brengen het lichtgevoelige product rechtstreeks naar de tumoren.

Bijwerkingen

Kurkuma wordt over het algemeen goed verdragen, er kan wel een allergische reactie optreden bij contact met de huid. Hoge dosissen kurkuma kunnen brandend maagzuur, misselijkheid, diarree en een groter risico op bloedingen veroorzaken. Een normale dosis is maximaal acht gram per dag. Kurkuma kan ook de werking van andere medicatie beïnvloeden, zoals bloedverdunnende medicatie en ontstekingsremmende medicatie omdat het de opname van deze medicatie in de darm kan verstoren. Raadpleeg dus altijd een arts indien je al medicatie inneemt.

Lees verder

• De helende werking van gember
• De helende werking van kardemom
• De helende werking van druivenpitten
• De helende werking van nootmuskaat
• De helende werking van chilipeper