Extra vitamines slikken kent voorstanders en tegenstanders

Vitamines zijn gezond. Daar zal iedereen het over eens zijn. Maar over hoeveel vitamines dagelijks geslikt moeten worden bestaan verschillende meningen en met name over de noodzaak of er vitamines aan het dagelijkse voedsel moeten worden toegevoegd. Gezaghebbende instanties (niet alleen in Nederland) geven soms aan dat het voor de meeste mensen niet nodig is om extra vitamines te slikken. Slechts voor bepaalde groeperingen of in een beperkt aantal situaties is het zinvol de dagelijkse maaltijden aan te vullen met vitamines.

Visie van Voedingscentrum

Veel gezonde mensen hebben het idee dat het toch goed is om de dagelijkse maaltijden aan te vullen met vitaminepillen. Vooral als de letter r in de naam van de maand voorkomt dus gedurende de maanden september tot en met maart. Deskundigen van het Voedingscentrum vinden dat niet nodig omdat het lichaam in de zomer evenveel voedingsstoffen gebruikt als in de winter. Er is normaal gesproken ook geen verschil in de inname van vitamine in de zomer of winter. De tijd dat er ‘s winters geen vers en gezond voedsel beschikbaar was is al lang voorbij. Ook is de kwaliteit van het voedsel in blikken, potten of diepvriesverpakkingen sterk verbeterd. Bij afwisselende maaltijden met voldoende groenten en fruit zijn aanvullende vitamines volgens het Voedingscentrum niet meer noodzakelijk.

Voor wie wel extra vitamines

Voorkomen van verkoudheid door het slikken van vitamines vindt het Voedingscentrum eveneens overbodig omdat je ook als je veel vitamines binnenkrijgt verkouden kunt worden. Alleen voor sommige bevolkingsgroepen is het verstandig om vitamines te slikken zoals:

• Jonge kinderen: De smaakontwikkeling bij jonge kinderen is dikwijls nog niet zo ver dat ze alles mee-eten waardoor het kan zijn dat ze bepaalde vitamines niet of onvoldoende binnenkrijgen.
• Vrouwen: Vrouwen die zwanger zijn of borstvoering geven omdat gedurende de periode van zwangerschap en het geven van borstvoeding een verhoogde behoefte aan vitamines bestaat.
• Ouderen: In veel gevallen eten ouderen minder of letten onvoldoende op gezonde voeding waardoor aanvulling van vitamine te verkiezen valt.
• Ziekte: Soms is er bij ziekte en langdurig medicijngebruik een verhoogde behoefte aan bepaalde vitamines en mineralen.
• Donker: Mensen met een donkere huidskleur kunnen baat hebben bij vitamine D. Ook voor anderen is het goed om op te letten hoeveel vitamine D in het voedsel zit. Vitamine D wordt door de invloed van zonlicht in de huid aangemaakt wat in de winter minder gebeurt dan in de zomer.

Klachten bij slikken teveel vitamines

Door teveel aan vitamines kunnen darmklachten ontstaan. Het gezegde: “Baat het niet dan schaadt het niet” is dus niet altijd van toepassing op het slikken van vitamines. Bij vitamines worden twee soorten onderscheiden. De ene soort is oplosbaar in water en de andere soort in vet. Een overmaat van vitamines die oplosbaar zijn in water zullen geen nadelige gevolgen hebben omdat ze met de urine uit ons lichaam verdwijnen. Bij vitamines die oplosbaar zijn in vet kunnen bij een overdosering wel problemen ontstaan. In vet oplosbare vitamines zijn vitamines A, D, E en K.

Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid

Naast het idee dat extra vitamines eigenlijk in de meeste gevallen niet nodig zijn bestaat er wél een norm voor tevéél vitamines per dag. Op de potjes van vitamines staat in de regel aangegeven hoeveel de maximale dosis per dag mag zijn met de afkorting ADH (Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid). Door dat maximum aan te houden is de kans op vitaminevergiftiging zeer gering. Mensen die toch voor supplementen kiezen doen er goed aan niet meer dan honderd procent van de dagelijks aanbevolen stoffen te nemen.

Kort koken niet stoven

Bij het nagaan hoe hoog het vitaminegehalte van bepaalde voedingsmiddelen is speelt uiteraard een rol hoeveel van die producten op het menu staan. Zo bevatten zwarte bessen drie maal zoveel vitamine C als sinaasappelen. Maar de hoeveelheid zwarte bessen die per jaar gegeten wordt valt meestal in het niet bij het aantal sinaasappelen. Ook speelt de wijze van bereiding van de voedingsmiddelen een rol bij het werkelijke gehalte van vitamines. Indien bij het koken veel water wordt gebruikt (dat later wordt afgegoten) verdwijnen veel vitamines. Ook is de kooktijd voor sommige vitamines belangrijk en verdwijnen vitamines naargelang de kookduur langer wordt. Bij het stoven van groenten gaan nog meer vitamines verloren.

Voorstanders en tegenstanders extra vitamines

Naast de visie van het Voedingscentrum dat extra vitamines in de regel niet nodig zijn bestaan er ook wereldwijd tegenstanders van het slikken van extra vitamines. Zo verschijnt in het gerenommeerde blad JAMA (Journal of the American Medical Association) wel eens een artikel van onderzoekers dat voedingssupplementen (waartoe vitamines horen) niet heilzaam zouden zijn. Anderen doen dat weer af als onzin en betichten de schrijvers ervan dat zij uitgaan van slechts een gedeelte van de uitslagen van bepaalde wetenschappelijke onderzoeken. Zij vinden het daarbij niet duidelijk wat het doel is van een dergelijke publicatie en zijn bang dat juist degenen die veel voordeel hebben van een uitgebalanceerd gebruik van vitamines, daar wel eens mee zouden kunnen stoppen, na het lezen van een dergelijke publicatie.

Moeilijk om te kiezen

Omdat er zowel voorstanders als tegenstanders zijn voor het slikken van extra vitamines is het moeilijk om een eigen keuze te maken maar zullen velen toch de neiging hebben op het gezag van anderen (die hen het meest aanspreken) af te gaan.

Lees verder

• Natuurlijke of synthetische voedingssupplementen
• Voedingssupplementen voor iedereen?