Bacteriën in rauwkost

Door koken en verwarmen worden bacteriën en andere ziekteverwekkers vaak gedood. Dat valt weg bij het eten van rauwkost. Bij het eten van rauwkost is het risico op infectie met gevaarlijke kiemen daarom over het algemeen erg groot. En dat effect kan nog worden versterkt door veelvuldig gebruik van medicijnen tegenwoordig. Maagzuur immers, is een desinfecterende substantie. Het kan bijna alle bacteriën in voedsel doden. Gevaarlijk wordt het echter als geneesmiddelen worden gebruikt. Die remmen de productie van maagzuur en ontnemen de maag deze vitale functie. Bovendien bevindt zich in menige koelkast zóveel vuil dat alleen de siliconenvoegen in de badkamer nóg viezer zijn. Dat verhoogt het risico dat ziekmakende schimmels en bacteriën via verontreinigd voedsel op ons bord belanden.

Voedselinfectie na roken grootste gezondheidsrisico

Vegetariërs en andere liefhebbers van rauwkost, kenden in de zomer van 2011 een ware tragedie. De gevaarlijke EHEC bacterie was niet afkomstig uit de Spaanse of Nederlandse agrarische sector, maar van een biologische boerderij op de idyllische Lüneburger Heide. Terwijl voor klanten van biologische winkels een wereld instortte, waren experts niet erg verrast door de panieksituatie. Voedselinfectie met bacteriën, virussen en parasieten is in de geïndustrialiseerde wereld ná roken het op één na grootste risico voor de gezondheid.

Als consumenten schrikken we het meest van pesticiden of dioxines in ons eitje bij het ontbijt. Maar ziekmakende bacteriën die geen halt houden voor de deur van biologische teelt van rauwe voedingsmiddelen, treffen ons veel massaler. Iedereen is bang voor chemicaliën maar die komen gelukkig steeds minder voor. Micro-organismen daarentegen kunnen zich vermenigvuldigen en zich aan veranderde omstandigheden aanpassen (resistente bacteriën). Daarvoor zouden we dus veel meer schrik moeten hebben.

Besmetting met de EHEC-bacterie

Welk drama ziektekiemen kunnen veroorzaken, heeft de EHEC-besmetting aangetoond. De balans tot dusver: ongeveer 4000 patiënten, bijna 50 doden en een grote onzekerheid. Komkommers, sla, spruiten, ál die vreselijk gezonde groenten werden opeens met de grootste argwaan bekeken.

Dat er steeds meer infecties voortkomen uit plantaardige voedingsmiddelen, is volgens voedseldeskundigen voor een aanzienlijk deel mede te wijten aan de rauwkost-hype. In allerlei campagnes worden mensen aangemoedigd om meer fruit en groenten te eten, en dát bij voorkeur rauw. Dat eist thans zijn slachtoffers.

Afgezien van het feit dat de gezondheidswaarde van rauwe plantenvoeding tot op de dag van vandaag niet écht bewezen is, wordt het tijd om eens over de risico’s ervan te spreken. Iedereen die voetbalt, weet dat hij daardoor meer risico loopt om een been te breken. Min of meer vergelijkbaar is het ook met rauwkost. Wie veel rauwe groenten en fruit eet, heeft daardoor een hoger risico op infectie. Alleen weten mensen dat niet als niemand hen dat vertelt.

Nieuwe risico’s in de voedselketen

Dierlijke producten, vlees in het bijzonder, zijn daarentegen veiliger geworden. Dat heeft voor een groot deel te maken met betere mogelijkheden om levende beesten te monitoren. Zieke varkens bijvoorbeeld kan men vrij snel identificeren en isoleren. Maar probeert u maar eens een veld radijzen te monitoren. Of dáárop een EHEC-veroorzaker voorkomt, kan moeilijk worden herkend.

Ziektekiemen bevinden zich namelijk overal. En het zoeken daarnaar zou niet erg zinvol zijn, want bacteriën op verse natuurlijke voedingsmiddelen is een normaal verschijnsel. En hoewel die over het algemeen niet zo agressief zijn als EHEC, hoort de slogan "Onbewerkt, er bestaat niets gezonders” eigenlijk in de prullenbak. In plaats daarvan zou men juist met rauw voedsel op zijn hoede moeten zijn, vooral als dat afkomstig is uit armere delen van de wereld. Als er een tekort is aan schoon water en kunstmest, wordt al snel met rioolwater besproeid. En in het ergste geval is dat afkomstig van een nabijgelegen ziekenhuis.

En volgens hetzelfde devies als waarmee men in die landen op reis is, zou men ook met vruchten uit die contreien moeten omgaan: kook ze, schil ze, of laat ze liggen!

Gebrek aan hygiëne

Maar niet alleen boeren en andere telers treft schuld. Een op de twee voedselinfecties wordt door consumenten zelf veroorzaakt omdat simpele hygiëne-regels worden overtreden. In veel huishoudens bevinden zich in de koelkast meer bacteriën dan op de wc-bril, als dus een veelgehoorde kwinkslag onder warendeskundigen.

Een andere besmettingsbron zijn de eigen handen. Dikwijls ongewassen, brengen ze allerlei soorten micro-organismen over op ons bord. Dát alleen al is de reden waarom er zo veel voedselinfecties worden veroorzaakt door fecale bacteriën, terwijl er een afdoend middel tegen bestaat: handen wassen vóór het eten en na gebruik van het toilet, gedurende 30 seconden en met zeep! Helaas is die beschaafde gewoonte uit de mode geraakt, zoals een Brits onderzoek heeft aangetoond. Twee derde van alle mannen en een derde van alle vrouwen komt met ongewassen handen van het toilet.

Meer weten over bacteriën in rauwkost?

Wilt u meer weten over voedselbesmetting door bacteriën dan is de website van Gezondheidsplein.nl een aanrader. Die site heeft zich in de afgelopen jaren immers gemanifesteerd als een vindplek van begrijpbare en betrouwbare medische informatie in de meest ruime zin.