Hoe oud moet een kind zijn om een beugel te dragen?

Wat is de ideale leeftijd voor een kind met een scheef gebit om met een beugel te beginnen? Wat is verstandig als je standafwijkingen aan tanden en/of kiezen ziet als je zoon of dochter pas zes of zeven jaar is? En hoe zit het met de periode waarin een kind tussen de negen en de vijftien jaar oud is? Wat is eigenlijk het nut van een orthodontische beugel? Welke gebitsproblemen of andere gezondheidsproblemen kan je kind later als volwassene oplopen als het geen beugel zou krijgen?

Wat is de ideale leeftijd om met een beugel te beginnen?

Het is een hardnekkige mythe dat een kind eerst zijn hele melkgebit moet hebben gewisseld voordat aan een beugelbehandeling kan worden begonnen. Integendeel, in een aantal gevallen geldt dat hoe vroeger je je kind aan een behandeling laat beginnen, des te sneller en gemakkelijker de afwijking kan worden gecorrigeerd.

• Als jouw kind zes of zeven jaar is
  
• Als je kind tussen de 9 en 15 jaar oud is
  

Als jouw kind zes of zeven jaar is

Als je kind zo’n zes of zeven jaar is en je twijfelt of hij of zij op korte of wat langere termijn aan een beugel moet, doe je er goed aan hierover met je tandarts te spreken.

Deze kan, als de voortanden van het boven- en het ondergebit aan het wisselen zijn, vaak al inschatten of je kind een orthodontische beugel nodig heeft. De tandarts kan dan al zien of er in beginsel voldoende ruimte is voor het blijvend gebit. Daarnaast kan hij zien of de bovenkaak en onderkaak goed op elkaar passen en er dus geen sprake is van malloclusie (het slecht op elkaar passen van het boven- en ondergebit).

Het kind hoeft meestal dus niet uitgewisseld te zijn voordat het aan een beugel kan beginnen. Vaak is het zelfs zo dat hoe langer je wacht, des te groter het orthodontische probleem wordt.

In twijfelgevallen zal de tandarts je al met je kind doorsturen naar een orthodontist, bijvoorbeeld om te onderzoeken wanneer het kind het beste aan een beugel kan beginnen.

Ook al hoeft je kind op dat moment nog niet aan de beugel, het is van belang om ruim van tevoren met een dergelijke behandeling rekening te houden, bijvoorbeeld in verband met je keuze van een aanvullende zorgverzekering, eventuele wachttijden voor vergoeding en de mate van dekking van een beugelbehandeling.

Voor sommige afwijkingen geldt dat zo snel mogelijk met de behandeling moet worden begonnen. In andere gevallen is het soms zinvol om nog enkele jaren te wachten.

Als je kind tussen de 9 en 15 jaar oud is

Volgens de orthodontisten hangt de ideale leeftijd van een kind om met een beugel te beginnen, vooral af van de soort afwijking van het gebit van het kind. Meestal ligt die leeftijd ergens tussen de 9 of 10 jaar en de 14 of 15 jaar. Dan is het kind nog aan het wisselen en kan er nog gebruik worden gemaakt van de ruimte die tijdens het wisselen van het melkgebit is vrijgekomen. Ook zijn de boven- en onderkaak dan nog in de groei, wat betekent dat de kaakgroei zo nodig met behulp van een speciale beugel worden gestuurd.

Volgens sommige orthodontisten ligt de ideale leeftijd voor een kind om een beugel te dragen tussen de 10 en de 13 jaar. Hoe jonger het kind, hoe groter de kans dat de beugel als 'cool' wordt beschouwd. Als het kind in groep 7 of 8 van de basisschool zit, is het gebit al redelijk op orde tegen de tijd dat het naar de middelbare school gaat.

Pubers zijn vaak intensiever bezig met hun uiterlijk en hebben soms een hekel aan een beugel. Sommige tieners proberen zelfs om zich aan de behandeling te onttrekken.

Bedenk dat de dekking van een aanvullende zorgverzekering voor speciale tandheelkundige hulp meestal niet langer duurt dan het 18e of 22e jaar. Bij de planning van een behandeling wil je er dus waarschijnlijk rekening mee houden dat het kind klaar is met de behandeling voordat de vergoeding ervan niet meer door de verzekering wordt gedekt.

Wat zijn de oorzaken van scheve tanden?

Scheve tanden kunnen in de familie zitten. Het kan dus erfelijk zijn dat de tanden van je kind de neiging hebben om scheef te gaan staan. Een andere oorzaak is bijvoorbeeld hardnekkig duimzuigen. Een dergelijke gewoonte moet worden afgeleerd alvorens het dragen van een beugel zinvol wordt. Ook tandvleesproblemen of het vroegtijdig wisselen van een of meer melktanden kan leiden tot een scheef gebit.

Wat is het nut van een beugel?

Sommige kinderen schamen zich voor hun scheve tanden en kiezen, ook al kunnen ze daar zelf weinig of niets aan doen. Deze kinderen hebben soms moeite om hun mond open te doen om iets te zeggen, laat staan dat ze hun tanden durven bloot te lachen. Een beugelbehandeling kan in dit opzicht in positieve zin veel voor het zelfvertrouwen van een dergelijk kind betekenen.

Overigens is het meestal niet alleen om cosmetische redenen dat een kind een beugel wordt geadviseerd. Veel belangrijker dan het kunnen tonen van een stralende lach, is de mondgezondheid en daarmee ook de algemene gezondheid van het kind. Een slechte mondgezondheid kan bijvoorbeeld bij volwassenen tot hartproblemen leiden.

• Gebitsproblemen
  
• Cardiovasculaire risico’s
  

Gebitsproblemen

Een kind met een ongelijk gebit loopt meer risico's op gaatjes in tanden en kiezen dan een kind met rechte tanden. Dit komt omdat scheve of over elkaar liggende elementen moeilijk schoon te houden zijn.

Bovendien slijt bij een ongelijk gebit het ene element sterker dan het andere. Scheve tanden kunnen leiden tot extra druk op een deel van het gebit, het tandvlees en op de kaken, met alle nadelige gevolgen van dien. Denk bijvoorbeeld aan beschadiging van het email van de tand of kies en zelfs aan tandverlies, al dan niet door tandvleesproblemen.

Een kind met scheve tanden kan problemen hebben met het goed kauwen van voedsel. Slecht gekauwd voedsel kan problemen opleveren voor het maagdarmstelsel.

Cardiovasculaire risico’s

Uit statistieken blijkt dat mensen die als kinderen een beugel hebben gedragen, een kleiner risico lopen op een hartaandoening op volwassen leeftijd. Mogelijk houdt dit verband met het feit dat kinderen met beugels een uitstekende mondhygiëne aanleren en er dus veel minder kans is dat schadelijke mondbacteriën via de bloedbaan het ontstaan van hart- en vaatziekten bevorderen.

Wanneer is er geen beugel nodig?

Als alle tanden en kiezen normaal recht staan en er slechts sprake is van een spleet tussen de voortanden, is het de vraag of een beugelbehandeling wel de moeite waard is. Een dergelijk spleetje kan vaak ook op een relatief simpele wijze door de tandarts worden opgelost.

Lees verder

• Orthodontische beugel voor volwassenen: tot welke leeftijd?
• Tanden opnieuw scheef na dragen orthodontische beugel