De geneeskracht van klein springzaad

Klein springzaad kun je tegenkomen in heel Azië, Midden en West-Europa en zelfs de oostkust van Canada en Noord-Amerika. In Nederland komt het geregeld voor in bossen. Het is een plantje dat 20 tot 60 centimeter hoog kan worden en het heeft gele bloemetjes die bloeien van juni tot oktober. Klein springzaad vind je vaak op plekken waar van oorsprong weinig planten groeien zoals in het dichtbegroeid bos. Dit plantje, wat lid is van de balsemienfamilie, houdt van een vochtige bodem. Klein springzaad is in Aziatische landen een geneeskruid. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Verspreiding klein springzaad
• Naamgeving klein springzaad
• Eetbaarheid van de zaden en de bladeren
• Inhoudsstoffen klein springzaad
• Klein springzaad tegen jeuk aan je hoofd
• Uitwendig gebruik klein springzaad
• Wratten en eczeem
• Contra-indicatie wegens calciumoxalaat

Verspreiding klein springzaad

Klein springzaad komt oorspronkelijk niet in Europa voor. De plant groeit van origine alleen in Turkmenistan, Afghanistan, Kazachstan en Mongolië. Rond 1830 werd het plantje voor het eerst in Europa gesignaleerd. Dat gebeurde rond Dresden. Veertig jaar later werd het plantje aangetroffen rond Praag, wat niet erg ver van Dresden af ligt. Sindsdien heeft klein springzaad zichzelf verder verspreid, elk plantje kan enkele meters ver zijn zaad uitspreiden waardoor het zich langzaam maar zeker door heel Europa heeft verplaatst. Daarnaast helpt de mens een handje aan zijn verspreiding door bomen om te zagen en te vervoeren. De zaadjes schuilen in de bast en als de boom op een andere plek in Europa is aangekomen kan daar een haard van klein springzaad ontstaan. Klein springzaad kan groeien op bosgrond waar niet veel licht voorkomt; hierdoor is het geen bedreiging voor andere planten want veel bosgronden zijn van oorsprong kaal of slechts bemost door gebrek aan licht.

Naamgeving klein springzaad

De Latijnse, wetenschappelijke naam van deze plant is Impatiens parviflora. In het Engels heet deze plant Small Balsam of Small-flowered Touch-me-not. In het Duits heet de plant kleinblütiges Springkraut. Springkraut betekent springkruid. De plant krijgt de naam ´spring´ omdat bij het aanraken van de zaadlobben deze openspringen zodat de zaden zich ver verwijderen van de moederplant. In het Fries wordt de plant Lyts springsied genoemd. De Latijnse naam impatiens betekent letterlijk ´ongeduldig´ wat slaat op het plotseling openspringen van de zaadlobben bij een lichte aanraking. Parviflora betekent ´met kleine bloemen´.

Eetbaarheid van de zaden en de bladeren

De jonge bladeren van klein springzaad kunnen worden gekookt. De oudere bladeren zijn overigens ook te eten maar mensen die wilde planten plukken eten vaak liever de jonge loten aangezien deze minder zijn aangevreten door insecten. De zaden kunnen eveneens worden gegeten. Het verzamelen van de zaden dient heel voorzichtig te gebeuren. Als je het zaadhoudende plantdeel omvat, springt het open; daarom wordt het springzaad genoemd.

Inhoudsstoffen klein springzaad

Van klein springzaad is nog niet volledig in kaart gebracht welke stoffen erin zitten. In mei 2014 werd een Slowaaks onderzoek gepubliceerd wat enkele sacchariden had ontdekt in de bladeren van klein springzaad. In klein springzaad zitten vooral polyfenolen en polysacchariden. Het bevat onder andere koffiezuur, ferulazuur, kaempferol, quercetine en quercetinederivaten en polysacchariden zoals arabinogalactaan; Glucuronoxylaan, pectine, methylglucuronoxylaan en rhamnogalacturonaan.

Klein springzaad tegen jeuk aan je hoofd

De zaden van klein springzaad worden gebruikt in een oplossing om de hoofdhuid mee te wassen. Sommige mensen hebben last van een extreem jeukende hoofdhuid en dat kan met klein springzaad worden opgelost. Overigens is tegen een jeukende hoofdhuid het ook goed om een paar druppeltjes etherische olie van citroenmelisse te gebruiken; dat stopt een jeukende hoofdhuid en roos.

Uitwendig gebruik klein springzaad

De Indianen gebruiken oranje springzaad als medicijn. Hierin zitten veel van dezelfde stoffen als in klein springzaad. Oranje springzaad lijkt sterk op klein springzaad. Hij heeft niet alleen oranje bloemen maar komt ook voor met gele bloemen. In Noord Amerika wordt klein springzaad gebruikt bij bijensteken, insectenbeten, brandnetelprikken en aanrakingen met poison ivy, een giftige klimplant. Deze laatste plant kan roodhuid van de huid veroorzaken en klein springzaad voorkomt deze rode huiduitslag.

Wratten en eczeem

Klein springzaadsap heeft een schimmeldodende werking. Wratten worden aangestipt met klein springzaad zodat ze weer verdwijnen. Hetzelfde gebeurt met ringworm, een soort eczeem die vaak op de tenen zit en een ronde vorm aanneemt. Je kunt hiervoor de bladeren kneusen zodat het sap beschikbaar wordt. Als je een juicer hebt zou je het sap van de bladeren kunnen bewaren in een flesje in de jiskast en hiermee een week lang de huidplekken aanstippen.

Contra-indicatie wegens calciumoxalaat

In klein springzaad zit calciumoxalaat. Deze stof verdwijnt door het koken en drogen. Verse bladeren van klein springzaad kunnen in principe worden gegeten maar mensen met artritis en andere reuma-achtige verschijnselen zoals jicht en artrose kunnen er beter voorzichtig mee zijn. Ook mensen die last hebben van nierstenen zullen het gebruik van de bladeren van klein springzaad moeten beperken.