Te dik kind: overgewicht kinderen behandeling en preventie

Te dik kind: overgewicht kinderen behandeling en preventie Een te dik kind: het komt steeds vaker voor. Overgewicht hij kinderen is een wereldwijd groeiend probleem. In de afgelopen twee decennia is het aantal jonge kinderen met overgewicht of obesitas is met ongeveer 60% toegenomen, zo meldt de WHO in een uitgebracht rapport in 2010. Overgewicht en obesitas bij kinderen vormen een serieus probleem voor hun gezondheid. Overgewicht en obesitas veroorzaakt of verergert op termijn een groot aantal gezondheidsproblemen. De bevindingen bevestigen de noodzaak van effectieve interventies en programma's om dit groeiende probleem het hoofd te bieden.

Te dik kind: aantal neemt wereldwijd toe

Flinke toename

Het aantal jonge kinderen met overgewicht of obesitas is met ongeveer 60% toegenomen in de afgelopen 20 jaar, aldus de Wereldgezondheidsorganisatie (Engels: World Health Organization, afgekort WHO) in een nieuw rapport.(¹) Overgewicht en obesitas bij kinderen vormen een serieus probleem voor hun gezondheid. Kinderen met overgewicht hebben twee- tot tienmaal zoveel kans op als volwassene overgewicht te krijgen in vergelijking met leeftijdsgenootjes met een normaal gewicht. Dat risico ligt hoger bij kinderen en adolescenten met obesitas.(²)

Alarmerend

Volgens de WHO hadden in 1990 4,2% van de kinderen onder de 5 jaar overgewicht of obesitas. Dat cijfer is alarmerend gestegen tot 6,7% in 2010. De verwachting van de onderzoekers is dat dit verder zal stijgen naar maar liefst 9,1% in 2020. Het probleem is erger in de ontwikkelde landen dan in ontwikkelingslanden. De WHO schat dat 43 miljoen kinderen wereldwijd te kampen hebben met overgewicht of obesitas, en dat 81% van hen in ontwikkelingslanden woont. Dit aantal zal het volgende decennium naar verwachting stijgen tot ongeveer 60 miljoen. Deze bevindingen bevestigen de noodzaak van effectieve interventies en programma's, zowel gericht op behandeling als preventie en voorlichting, teneinde dit groeiende gezondheidsprobleem het hoofd te bieden. Het onderzoek is gepubliceerd in het novembernummer van het American Journal of Clinical Nutrition.

Veel dikke kinderen in Egypte en Libië

Het geschatte percentage kinderen met overgewicht of obesitas is in Azië lager dan in Afrika, maar in absolute aantallen heeft Azië het hoogste aantal kinderen met overgewicht en obesitas. Noord-Afrika heeft met 17% de hoogste prevalentie van overgewicht / obesitas kinderen. Dit is vooral te wijten doordat er in Egypte en Libië veel dikke kinderen rondlopen. De prevalentie in Egypte in 2008 is 20,5%, en in Libië in 2007 zelfs 22,4%.

De risico's van overgewicht en obesitas

Overgewicht en obesitas veroorzaken of verergeren op termijn een groot aantal gezondheidsproblemen. Zwaarlijvigheid wordt in het bijzonder geassocieerd met de ontwikkeling van type 2 diabetes, coronaire hartziekten (waarbij de kransslagaderen vernauwd zijn door afzetting van vetstoffen uit het bloed), een toename van verschillende kankers, het Obstructieve Slaap Apneu Syndroom (OSAS) en gewrichtklachten van zowel de kleine als grote gewrichten. Overgewicht en obesitas zorgen voor een afname van de levensverwachting. Daarnaast zorgt de aandoening voor een significante toename van de kosten van de gezondheidszorg. Bovendien zijn mensen met obesitas minder (goed) inzetbaar in het arbeidsproces en vertonen zij meer arbeidsverzuim.

Beschermende factoren en risicofactoren voor overgewicht en obesitas

Overgewicht komt tot stand door een disbalans tussen energie-inname enerzijds en verbruik van energie door voornamelijk lichamelijke inspanning anderzijds. Een energierijke voeding met relatief veel verzadigd vet en suiker in combinatie met te weinig beweging (te weinig sport, lichamelijke activiteit, te veel zittende activiteiten zoals tv kijken en achter de computer zitten), leidt op den duur tot overgewicht.

Borstvoeding lijkt tegen het optreden van overgewicht/obesitas op latere leeftijd te beschermen.(³) Risicofactoren zijn onder andere:
  • een lage opleidingsgraad van de ouders;
  • wonen in verstedelijkte gebieden;
  • het overslaan van het ontbijt;
  • obese ouders.

Behandeling, preventie en voorlichting te dik kind

Multidisciplinair samenwerkingsverband

Overgewicht en obesitas vormen een ernstige bedreiging voor de volksgezondheid die niet onderschat moet worden. Vroegtijdige signalering en behandeling is geboden om de verdere stijging van het aantal gevallen tegen te gaan. Ouders met een te dik kind worden bij voorkeur in een zo vroeg mogelijk stadium verwezen naar een multidisciplinair samenwerkingsverband, waar zij voedingsadviezen, beweegadviezen en zo nodig opvoedingsondersteuning krijgen.

Vijf pijlers

Preventie en voorlichting is gestoeld op vijf pijlers:
  1. het promoten van borstvoeding;
  2. het belang duidelijk maken van ontbijten;
  3. het meer laten buitenspelen van kinderen;
  4. minder frisdrank en vruchtensap voor kinderen; en
  5. minder televisiekijken en computeren.

Ouders herkennen overgewicht kind niet

ook al is een kind duidelijk stevig, voor ouders is het moeilijk dat te herkennen. Minder dan de helft (38%) van de ouders herkent overgewicht bij hun eigen kroost. Vooral bij jonge kinderen (2 tot 6 jaar) is de herkenning slecht, concludeerden Rotterdamse onderzoekers. Of overgewicht bij andere kinderen wel herkend wordt, is niet duidelijk.[4]

Kind te dik door slaaptekort

Kinderen kunnen overwicht ontwikkelen doordat ze te weinig slapen. Dat zegt neuroloog Hans Hamburger van het WaakSlaapCentrum in het Slotervaartziekenhuis. "Als je structureel te weinig slaapt, raakt de stofwisseling verstoord," zegt Hamburger. "De afgifte van insuline werkt niet goed, en de maag en het vetweefsel produceren stofjes die hongerig maken. Kinderen die 's avonds lang gamen en dus te kort slapen, kunnen in hun lagereschooltijd dikker worden. De kans is groot dat ze dat nooit meer kwijtraken."[5]

Meer kinderen levensbedreigend te dik

Het aantal kinderen met morbide obesitas, een levensbedreigende vorm van overgewicht, is de laatste 30 jaar toegenomen. In Nederland zijn er 18.500 kinderen in de leeftijd van 2 tot 18 jaar met morbide obesitas. Dit komt naar voren uit onderzoek van TNO in samenwerking met VUmc en het LUMC.[6]

Noten:
  1. Onis, de et al.: Global prevalence and trends of overweight and obesity among preschool children; Am J Clin Nutr.2010; 0: ajcn.2010.29786v1-ajcn.29786
  2. Singh, A.S., Mulder, C., Twisk, J.W., Mechelen, W. van, Chin a Paw, M.J.M.: Tracking of childhood overweight into adulthood - A systematic review of the literature. Obes Rev 2008;9:474-88
  3. Armstrong, J., Reilly J.J.: Breastfeeding and lowering the risk of childhood obesity. Lancet 2002;359:2003-4
  4. Marloes Rietmeijer-Mentink, Winifred D. Paulis, Marienke van Middelkoop, Patrick J.E. Bindels, Johannes C. van der Wouden. Difference between parental perception and actual weight status of children: a systematic review. 1 oktober 2012. DOI: 10.1111/j.1740-8709.2012.00462.x
  5. www.parool.nl, Kind te dik door slaaptekort, 13 maart 2014
  6. Algemeen Dagblad, 16 april 2004

Lees verder

© 2010 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Reken je BMI uitReken je BMI uitVeel mensen hebben we het idee dat ze te zwaar zijn maar weten eigenlijk niet wat de 'norm' is. Ben je gewoon aan de zwa…
Overgewicht bij kinderenSteeds meer kinderen krijgen last van overgewicht. Hier zijn verschillende oorzaken voor, maar gelukkig zijn er ook oplo…
Zware kinderen later meer kans op obesitasZware kinderen later meer kans op obesitasIn de kindertijd wordt de basis gelegd voor obesitas, blijkt uit onderzoek. Wie als kleuter een dikkerdje is, maakt grot…
Kinderen met overgewicht minder gezondKinderen met overgewicht minder gezondDat het aantal te dikke kinderen toeneemt, is geen nieuws. Wat wel nieuws is, is dat kinderen met overgewicht minder gez…

Help! Mijn peuter houdt niet van tandenpoetsenZodra de eerste tandjes doorkomen, moeten ze gepoetst worden. Het gebit blijft schoon en sterk en de kans op gaatjes is…
Kinderen en geneesmiddelenKinderen kunnen onverwacht reageren op geneesmiddelen die meestal bij volwassenen worden getest. Jonge organen zijn wisp…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Robert Lawton, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.5)
  • Armstrong, J., Reilly J.J.: Breastfeeding and lowering the risk of childhood obesity. Lancet 2002;359:2003-4
  • Binsbergen, J.J. van, C.A.M. van Wayenburg, Langens, F.: 'Te dik/overgewicht' in 'Kleine kwalen bij kinderen', J.A.H. Eekhof, A. Knuistingh Neven, W. Opstelten (red.), Elsevier Gezondheidszorg, 2e druk, 2009, 247-253
  • Marloes Rietmeijer-Mentink, Winifred D. Paulis, Marienke van Middelkoop, Patrick J.E. Bindels, Johannes C. van der Wouden. Difference between parental perception and actual weight status of children: a systematic review. 1 oktober 2012. DOI: 10.1111/j.1740-8709.2012.00462.x
  • Onis, de et al.: Global prevalence and trends of overweight and obesity among preschool children; Am J Clin Nutr.2010; 0: ajcn.2010.29786v1-ajcn.29786
  • Singh, A.S., Mulder, C., Twisk, J.W., Mechelen, W. van, Chin a Paw, M.J.M.: Tracking of childhood overweight into adulthood - A systematic review of the literature. Obes Rev 2008;9:474-88.
  • www.parool.nl, Kind te dik door slaaptekort, 13 maart 2014
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 10-04-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Kinderen
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.