Hoog burn-out risico als starter

Als starter op de arbeidsmarkt heb je een hoger risico op overspanning en burn-out dan iemand die al langer aan de slag is. Hoe jonger je begint met werken, hoe meer risico je de eerste jaren loopt. Waar vroeger jongeren onder de vijfendertig jaar nog het meest weerbaar waren tegen overspanning en burn-out, is het aantal twintigers met burn-out de laatste jaren juist fors gestegen. Dit heeft met een aantal factoren te maken. In dit artikel vind je tips specifiek gericht op starters: waarop moeten zij letten om niet vroegtijdig leeg te lopen?

Waarom hebben starters meer kans op een burn-out?

Wanneer je aan je nieuwe baan begint heb je nog niet zoveel ervaring, je ervaart waarschijnlijk een grote drang om je te bewijzen. Niet zo gek, in een maatschappij waar je carrière een groot deel van je identiteit bepaalt. Daarnaast hebben studenten die vroeg afsturen en daarna direct aan het werk gaan sneller persoonlijkheidskenmerken die bijdragen aan het ontwikkelen van een burn-out: perfectionisme en een flinke dosis zelfdiscipline. Je duikt enthousiast in je nieuwe baan en zegt ‘ja’ tegen alles wat er van je gevraagd wordt. Hierdoor klim je wellicht snel op, maar heb je ook de kans dat je eigenlijk taken op je neemt waar je nog niet aan toe bent. Het duurt een aantal jaar voordat je de fijne kneepjes van jouw vak onder de knie hebt. Je mag fouten maken. Veel perfectionistische jongeren hebben het idee dat ze vanaf dag één alles goed moeten doen. Zij zullen hier wellicht ook het talent voor hebben, maar alsnog teveel van hun reserves vragen om aan alle verwachtingen te kunnen voldoen. Daarnaast hebben (vooral jonge) starters meestal een druk sociaal leven, te vergelijken met het sociale leven tijdens hun studententijd. Een deel van hun vrienden studeert nog en het is dus verleidelijk om met het oude patroon van borrels door de week en flink feesten in het weekend door te gaan. Dit terwijl je naast een fulltime baan voldoende tijd dient te nemen in de avonden en in het weekend om te herstellen.

Onderliggende oorzaken

Hoe komt het dat starters zich zo graag willen bewijzen? Volgens Gerrit Breeuwsma, universitair docent ontwikkelingspsychologie aan de Rijksunversiteit Groningen, komt dit deels door de opvoeding. Jongeren zijn groot gebracht met het idee dat zij alles kunnen bereiken, als zij hier maar hun best voor doen. Echter blijkt dit voor de twintiger van nu lastiger dan gedacht. Omdat jongeren wel alle kansen hebben gehad van hun ouders, hebben zij het gevoel dat ze de belofte van een succesvolle carrière moeten waar maken. Hierdoor voelen zij zich snel schuldig als zij falen of geen succes behalen. Daarnaast wordt er door het slechte economische tij nog eens extra druk gelegd op prestatie: voor jou tien anderen. Door de krapte op de arbeidsmarkt is het voor jongeren erg lastig om ergens binnen te komen en vaste contracten worden bijna niet meer uitgegeven. Dit vergroot de druk om te presteren. Dit zijn een aantal oorzaken waardoor burn-out bij jongeren vaker voorkomt.

Waar kunnen starters op letten om burn-out te voorkomen?

Besef je dat je als starter fouten mag maken en niet alles meteen hoeft te kunnen. Jouw collega’s met een stuk meer ervaring zijn ook ooit zo begonnen. Probeer je niet te bewijzen maar blijf bij jezelf en doe alles in jouw eigen tempo. Rome is ook niet in een dag gebouwd. Je ontwikkeling komt met de jaren en hoeft zich niet in een aantal maanden te voltrekken. Let op dat wanneer je begint aan een fulltime baan, je als starter hier je leven op aanpast. Zorg voor meer ritme en structuur. Neem voldoende tijd om uit te rusten, te slapen en te sporten. Dit zit waarschijnlijk nog niet in je systeem en kost wat moeite. Echter is het echt belangrijk om een stapje terug te doen om jezelf in balans te houden. Ook al feesten je studerende vrienden nog net zo hard door.

Lees verder

• Jong en burn-out: communicatie naar je omgeving
• Omgaan met burn-out als jongere
• Signaleren van burn-out als jongere
• Waarom raken steeds meer jongeren burn-out?