Op tijd naar bed gaan: hoe doe je dat?

Op tijd naar bed gaan is voor veel mensen moeilijk. De dagen zijn vaak behoorlijk vol gepland en de late avond is dan het enige moment dat je voor jezelf hebt. Naar bed gaan wordt dan vaak nog even uitgesteld. Daarnaast is het voor veel mensen de vraag of ze ook daadwerkelijk kunnen slapen als ze vroeg naar bed gaan. Toch is op tijd slapen vaak de enige manier om aan meer uren slaap te komen. En meer slaap is beter voor je gezondheid, je geluksgevoel en je productiviteit. Het is daarom zeker de moeite waard om je bedtijd te heroverwegen.

Te weinig slaap

Als je 's nachts te weinig slaapt, ben je overdag veel sneller vermoeid. En dat niet alleen; meer slapen is beter voor je gezondheid, je geluksgevoel en je productiviteit. Hoeveel slaap je nodig hebt, verschilt van persoon tot persoon, maar voor de meerderheid van de mensen geldt dat ze gebaat zijn bij meer slaap.

Te weinig slapen heeft vaak te maken met laat naar bed gaan. Als je daar last van hebt ben je niet de enige. Veel mensen worstelen met vermoeidheid overdag, maar krijgen het 's avonds toch niet voor elkaar om op tijd in hun bed te liggen. Gelukkig is daar vaak wel iets aan te doen.

Hoe laat ga je naar bed?

Veel mensen die te laat naar bed gaan, hebben eigenlijk geen vaste bedtijd. Vaak zien ze wel hoe laat ze in hun bed belanden. Als jij ook op die manier met je bedtijd omgaat, is het aan te raden om hier eens goed over na te denken.

Ieder mens heeft een bepaalde hoeveelheid slaap nodig. Voor de meeste volwassenen is dat tussen de 7 en 8 uur. Als jij 's ochtends rond een bepaalde tijd je bed uit moet, vanwege je werk, studie of andere verplichtingen, dan kun je uitrekenen hoe laat je ongeveer naar bed zou moeten gaan. Als je uitgaat van 8 uur slaap per nacht, en je moet op een werkdag om 7 uur opstaan, dan is 23:00 uur een logische tijd om te gaan slapen.

Op tijd naar bed of andere prioriteiten

Hoe je met deze bedtijd om gaat is natuurlijk aan jou. Het tijdstip waarop je naar bed gaat kun je namelijk ook af laten hangen van de waarde die jij hecht aan de activiteiten die je onderneemt in de (late) avond, of van de bedtijd van je partner. Ook de mogelijkheid om dutjes overdag te doen kun je laten meewegen in hoe laat je naar bed gaat. Maar het is in ieder geval verstandig om een bepaalde bedtijd als uitgangspunt te nemen.

Slaperig worden door een afname van prikkels

Juist in de avond nemen we vaak veel prikkels tot ons; vooral met hulp van beeldschermen. Door al die prikkels blijven we ons brein gedurende de avond stimuleren. Daardoor blijft slaperigheid uit. Daarnaast houdt licht van beeldschermen ons wakker. Licht is voor onze hersenen een teken dat het middag is, en dus nog geen tijd om te gaan slapen.

Om op tijd in bed te belanden is het daarom aan te raden om op tijd te stoppen met activiteiten die veel prikkels geven. En daarnaast om in de uren vóór het slapen gaan zoveel mogelijk beeldschermen te vermijden.

Minstens zo belangrijk als op tijd naar bed gaan: zorg voor een regelmatig slaapritme

Je lichaam functioneert het beste in patronen van terugkerende gebeurtenissen en handelingen. Wanneer je elke avond rond dezelfde tijd naar bed gaat, gaat je lichaam zich daarop instellen, en rond deze bedtijd zelf signalen afgeven dat het tijd is om te gaan slapen.

Bijkomend voordeel is dat je je ook op andere manieren op deze tijd gaat instellen. Je went jezelf bijvoorbeeld aan om een late talkshow niet meer te kijken, terwijl je dat eerder altijd af liet hangen van de gasten. Als er nu interessante gasten zijn, kijk je het programma via ´uitzending gemist´. Het kan ook een gewoonte zijn om laat naar bed te gaan, maar wanneer je dit consequent doet, kan dat ook heel goed werken.

Wat een goede tijd is om naar bed te gaan, verschilt per persoon. Er is daarin een duidelijk verschil tussen ochtendmensen en avondmensen. Ook voor avondmensen kan het echter nodig zijn om eerder te gaan slapen. Lang niet iedereen heeft in de ochtend namelijk mogelijkheden om iets langer te blijven liggen.

Voldoende tijd voor jezelf

Veel mensen hebben de neiging om hun hele dag vol te plannen. Gedeeltelijk doen ze dit zelf; gedeeltelijk overkomt ze dit. Overal wordt je aandacht opgeëist: lange werkdagen, allerlei verplichtingen in de avonduren, en kinderen die aandacht vragen zodra je thuis bent. Tijd voor jezelf en eventueel voor je partner komt dan helemaal achteraan; letterlijk achteraan, in de tweede helft van de avond. Je kunt extra tijd voor jezelf creëren door langer op te blijven, maar dat gaat dan wel ten koste van de tijd die je hebt om te slapen.

Het is daarom heel belangrijk om bewust tijd voor jezelf te plannen gedurende de dag. Maak structureel tijd vrij voor jezelf en communiceer hierover met je omgeving, zodat duidelijk is dat zij je niet moeten storen.

Angst om in slaap te vallen

Een grote groep mensen gaat laat naar bed, omdat ze de ervaring hebben dat ze toch niet in slaap vallen als ze eerder gaan. Maar eigenlijk zouden ze liever eerder naar bed gaan. Gelukkig zijn er diverse dingen die je kunt doen als je moeilijk in slaap kunt komen. Ook zijn er diverse dingen die je juist niet moet doen vlak voor het slapen gaan. De invloed van licht is hierboven al genoemd. Daarnaast moet je voorzichtig zijn met koffie, alcohol en slaappillen.

Lees verder

• 10 tips om sneller in slaap te vallen
• Slapen: Hebben we echt 8 uur slaap per nacht nodig?
• Slaaptekort: Wat doe ik eraan?
• Slaap: Lekker slapen door alcohol
• Slaappillen: Het gevaar van slaapmiddelen