De Geneeskracht van Mate

Mate of yerba mate is inheems in Brazilië, Argentinië, Paraguay en Uruguay. In Zuid-Amerika wordt de boom gekweekt om er een gewaardeerde geneeskrachtige drank van te maken. Deze drank wordt ´het groene goud van de Indios´ genoemd en er worden magische eigenschappen aan toegeschreven. Wanneer je yerba mate, zoals de drank wordt genoemd, drinkt met meerdere mensen, vallen taalbarrieres weg en voel je je sterk met elkaar verbonden. In veel delen van Zuid-Amerika is mate populairder dan koffie of thee. Mate is een ongevaarlijk kruid maar er zijn altijd mensen die er overgevoelig voor blijken. De eventuele negatieve effecten zijn minder sterk dan van koffie. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Naamgeving mate
• Traditioneel gebruik yerba mate
• Bereiding mate
• Werkzame stoffen mate
• Mate, goed voor het centrale zenuwstelsel
• Mate als afslankmiddel
• Mate tegen urinewegprobleempjes
• Overige medicinale werking yerba mate
• Consulteer de fytotherapeut

Naamgeving mate

In het Latijn heet deze plant Ilex Paraguariensis. Ilex is de Latijnse naam voor Steeneik. Paraguensis slaat op het feit dat deze boom in Paraguay voorkomt. In het Nederlands wordt deze boom mate of maté genoemd. In Paraguay lag ooit een aparte jezuíetenstaat. De jezuïeten hadden destijds het handelsmonopolie op mate. Vandaar dat in sommige landen matedrank nog steeds jezuïetenthee wordt genoemd.

Traditioneel gebruik yerba mate

De Indianen in Zuid-Amerika maakten een thee van deze drank zodat ze de zware voettochten door het oerwoud beter aankonden. Daarnaast was het van oudsher een medicijn tegen reumatische pijnen, infecties in het algemeen, urinewegproblemen en depressiviteit. Tegenwoordig wordt Zuid-Amerika bewoond door grote vleeseters. Dat is niet gezond. Ze drinken veel mate en krijgen daardoor toch nog genoeg vitaminen binnen. In Zuid-Amerika wordt meer mate dan koffie gedronken.

Bereiding mate

De drank mate kan zowel vers worden bereid als van geroosterde bladeren worden gemaakt. Eerst vul je een lege kop voor de helft of driekwart deel met bladeren. Er wordt heet water over de bladeren gedaan maar nooit kokend heet water. Het water wordt helemaal groen; dat komt door alle fytonutriënten die zich in het water verzamelen. Van een portie bladeren kunnen zes koppen mate gezet worden. De drank moet in ieder geval verhit zijn omdat anders de enzymen in het blad werkzame bestanddelen afbreken. In Europa wordt mate vooral als middel gebruikt tijdens het afvallen. Mate voorkomt dat je wordt overmand door honger- en dorstneigingen.

Werkzame stoffen mate

In mate zitten de xanthinen caffeïne, theobromine en theofylline. Verder zitten er verscheidene tannine-achtige substanties in het blad. Er zitten de saponinen matosaponinen 1 tot en met 5 in. Voorts bevat het de aminen choline en trigonelline, de flavonoïden kaemferol, quercetine en rutine, de vitaminen B2, B3, B6, B5 en C en essentiële oliën. Het bevat de mineralen ijzer, magnesium, calcium, kalium, natrium, silicium en mangaan. Overigens zitten in geroosterde bladeren geen essentiële oliën en bevatten deze furanen in de vorm van pyrazinen en pyrrolen.

Mate, goed voor het centrale zenuwstelsel

Mate is analeptisch, wat betekent dat het centrale zenuwstelsel versterkt wordt. Het is een tonicum, een algemeen versterkend middel. Het centrale zenuwstelsel verzamelt alle informatie die het krijgen van elk lichaamsdeel en zorgt voor activaties van de lichaamsdelen. Het speelt een essentiële rol in alle delen van ons bestaan. Als dit zenuwstelsel beter werkt dan werkt onze lichaam en geest beter. Het feit dat mate een analeptisch tonicum is betekent dat een diverse reeks aan geestelijke en lichamelijke aandoeningen ermee verholpen kunnen worden. Het valt bijvoorbeeld onder de plantaardige medicijnen tegen depressie. Om bovengenoemde medicinale redenen wordt mate ingezet bij:

• Mentale en fysieke vermoeidheid,
• Negatieve gedachten, milde depressiviteit,
• Concentratiestoornissen, geheugenzwakte,
• Nerveuze hoofdpijn of spanningshoofdpijn,
• Neurasthenie of zwakke zenuwen,
• Convalescentie, de medische term voor ziektehersel.

Mate als afslankmiddel

Afslanken doe je met mate. Het is een eetlustremmend middel. Bovendien bevordert dit kruid het gebruik van glycoceen. Het stimuleert de lipolyse, een mooi woord voor vetverbranding. De stofwisseling gebeurt efficiënter door gebruik van mate. Het moge duidelijk zijn dat dit geneeskruid om deze redenen de welvaartsziekte obesitas uit de wereld zou kunnen helpen. In de fytotherapie wordt het ingezet bij de volgende indicaties: obesitas en overmatige eetlust.

Mate tegen urinewegprobleempjes

Mate reguleert de vochthuishouding. Het heeft mild diuretische eigenschappen, werkt ontgiftend of depuratief. Bovendien is het een dorstlessende drank. Naast honger stilt deze magische drank de dorst. Bovendien raak je het overtollige en toxische vocht in je lijf sneller en efficiënter kwijt. Deze medicinale eigenschappen worden in de fytotherapie aangewend om het in te zetten bij:

• Preventie van nier- en blaasgruis,
• Adjuvans bij blaasontsteking,
• Oedeem, waterzucht of vochtopeenstapeling,
• Gebrekkige urineproductie.

Overige medicinale werking yerba mate

Behalve de genoemde medicinale werkingen heeft yerba mate enkele opvallende genezende eigenschappen die zeker niet onvermeld mogen blijven. Deze mineraal- en vitaminerijke drank bevat zeer veel antioxidanten die vrije radicalen bestrijden, waardoor het hele immunsysteem verbeterd wordt zodat de matedrinker beter gewapend is tegen elke ziekte. Het werkt daarnaast specifiek goed voor de volgende indiacties:

• Dyspepsie omdat het een stomachicumis, een maagversterkend middel,
• Hartkloppingen zonder organische achtergrond, omdat het de hartspier ondersteunt, de contractiekracht van de hartspier vergroot en de hartfrequentie verhoogt,
• Astma, omdat het ontkrampend werkt voor de luchtwegen,
• Verkoudheden, omdat het vele vitaminen bevat,
• Spanningshoofdpijn, omdat het een natuurlijke pijnstiller is.

Consulteer de fytotherapeut

Wie yerba mate als geneeskrachtig middel wilt gebruiken wordt aangeraden een consult te nemen bij een fytotherapeut. Mate–extracten en medicijnen in de vorm van moedertincturen, poeders, nebulisaat, vloeibaar extract en capsules dienen alleen op voorschrift van bevoegden ingenomen te worden. Een huisarts of fytotherapeut kan je daarover inlichten, net als over de eventuele bijwerkingen en interacties met andere medicijnen of kruiden. Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van dit geneeskruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk op het gebied van genezende planten. Het boek wordt gebruikt in de fytotherapie.

Lees verder

• De geneeskracht van moederkruid
• De geneeskracht van lavendel
• De geneeskracht van moerasspirea
• De geneeskracht van kolaboom