Wat zijn de voornaamste redenen van overlijden in Nederland?

Op een bevolkingsgrootte van bijna 17 miljoen inwoners (16.750.000) is het logisch dat er over alle inwoners veel mensen komen te overlijden. Gemiddeld worden mannen 79 jaar en vrouwen 83 jaar (CBS: 2014). Uiteraard zijn daar veel uitzonderingen op. Ziekten, aandoeningen of ongelukjes kunnen ervoor zorgen, dat we sneller dan gewild het leven laten. Daarbij geldt dat de gemiddelde leeftijd nog steeds stijgt, doordat de verzorging telkens verbetert. Doodgaan is echter een onvermijdelijk fenomeen. Hoeveel mensen sterven er per jaar en wat zijn de redenen van overlijden?

Voornaamste redenen van overlijden

• Statistieken van ons land en redenen van overlijden
• Alle doodsoorzaken naar leeftijdsgroepen
• Kanker
• Hart- en vaatziekten
• Ademhalingswegen ziekten
• Zelfdodingen versus midlifecrisis
• Overige redenen van overlijden

Statistieken van ons land en redenen van overlijden

Door onze levensstijl beïnvloeden we voor een groot deel onze gezondheid en dus ook hoe hoog onze levensverwachting is. Het is logisch dat een rokende persoon eerder last krijgt van bepaalde kankersoorten of problemen met de ademhaling. Daarnaast hebben dikkere personen ook meer last van hart- en vaatziekten. Het CBS houdt alle gegevens van het land netjes bij, zodat er een helder overzicht kan worden verkregen hoeveel mensen waaraan en in welke leeftijdscategorie zijn gestorven (CBS-gegevens 2014). Uiteraard scoren kanker met hart- en vaatziekten hoog. Tezamen vormen deze 61% voor de mannen en 55% voor de vrouwen de meest belangrijke doodsoorzaken, gevolgd door ademhalingswegen ziekten. Een deel van de doodsoorzaken valt aan onze gedragingen te wijten, maar ook aan genetische bepaalde afwijkingen. In de grafiek is de weergave van de meeste doodsoorzaken weergegeven met de meest belangrijke redenen voorop. In procenten vertaalt het naar de volgende gegevens:

Alle doodsoorzaken naar leeftijdsgroepen

Ondanks dat we een gemiddeld hoge overlijdensleeftijd hebben, is dat niet voor iedereen weggelegd. Om een hoge leeftijd te kunnen bereiken, moeten we vele gevaren ontwijken en dat kan betekenen dat er onverhoopt voor die leeftijd mensen sterven. Reeds na de geboorte kan de baby door afwijkingen het niet overleven. Als de grafiek wordt bekeken dan valt het op dat tot 40 jaar er praktisch zeer weinig mensen komen te overlijden. Pas vanaf 45 jaar begint de groei. Oftewel ongeacht de levensstijl kan men tot deze leeftijd meestal zonder problemen leven. Dit wordt ook verklaard door het toenemende zuurgehalte na het 40ste jaar door natriumbicarbonaattekorten, waardoor lichamelijke problemen en ziekten de kop op steken.

Kanker

De belangrijkste reden waaraan we komen te overlijden is maligne. Door ongewone delingen in het lichaam worden normale cellen aangevallen en vernietigd, waarnaast in hoog tempo gezond weefsel wordt verdrongen. Het is noodzaak om het snel te herkennen, zodat het kan worden verwijderd en/of met chemokuur, bestraling en stamceltransplantatie wordt toegepast. Ondanks dat de behandelmethoden continu verbeteren, is kanker nog steeds voor velen een zeer ingrijpende ziekte. Men veronderstelt dat tegen 2030 kanker wel kan worden genezen, zodat er geen sterfgevallen meer zijn te betreuren. Tot het zover is zal het een aanzienlijk deel van de overlijdens in ons land veroorzaken. Opvallend is dat het op de grafiek pas zichtbaar wordt vanaf 35 jaar en dus kan ruwweg worden gesteld, dat men praktisch geen kans heeft om voor die leeftijd eraan te bezwijken (uitzonderingen daargelaten). Een tweede punt van aandacht is dat vanaf 60 jaar het aandeel mannen stevig stijgt ten opzichte van de lijn van vrouwelijke overlijdens.

Hart- en vaatziekten

Omdat velen te dik zijn, neemt de kans toe om hart- en vaatziekten te hebben. Ook hierbij start de teller blijkbaar volgens de grafiek op 35 jaar. Het aantal overlijdens per leeftijdscategorie stijgt daarbij gestaag tot het na 80 jaar aanzienlijk piekt. Op zich is dat logisch aangezien het hart na zolang gewerkt te hebben, grotere kans heeft om te falen. Daarnaast neemt de sterkte van de vaten af, waardoor scheuren sneller ontstaan. Verder neemt de kans op bloedpropjes toe, omdat we te dik zijn. Zo kunnen hartinfarct, beroerte of longembolie vaak voorkomen.

Ademhalingswegen ziekten

Een derde belangrijke veroorzaker van overlijden zijn problemen aan de ademhalingswegen. Denk aan longontsteking of COPD, waarmee een grote groep longpatiënten mee te maken krijgt. Het leidt gemiddeld tot 10% van alle sterfgevallen in het land. Heeft men longontsteking dan dient men altijd er adequaat op te reageren door de arts te bezoeken. Laat het compleet behandelen, zodat het goed herstelt. De longen zijn zeer gevoelig voor aandoeningen en ziekten, waaraan dus veel aandacht aan moet worden gegeven.

Zelfdodingen versus midlifecrisis

Naarmate men ouder wordt neemt de onzekerheid in het leven toe. Mensen weten voor bepaalde problemen geen uitweg meer te vinden of zien het leven gewoon niet meer zitten. Naarmate men de twintig is gepasseerd neemt de onzekerheid van mensen toe, waardoor deze stap zelf wordt ondernomen. Het piekt bij een leeftijd van vijftig jaar, aangezien men daarna voldoende heeft geleerd van de eigen levenslessen. Het aantal zelfdodingen neemt dus af. Opvallend is dat de mannen tussen 40 en 65 jaar enorm pieken. Dit komt door de midlifecrisis, waardoor men psychisch in de problemen komt en manisch depressief raakt met vergaande gevolgen.

Overige redenen van overlijden

Hieronder worden nog drie aanvullende grafieken vertoond aangaande psychische problemen, externe redenen en overlijden na ongevallen. Opvallend is dat de psychische problemen voornamelijk op hogere leeftijd voordoen. Daarnaast treden externe redenen zoals een ongeval over alle leeftijdscategorieën op, waarbij ook de minder alerte oudere vaker komt te overlijden.

Lees verder

• Wat is de kans op overlijden bij ademhalingswegen ziekte?
• Wat is de kans op overlijden bij hart- en vaatziekten?
• Menswaardig sterven: euthanasie
• Wat is de kans op overlijden bij verschillende kankertypen?