Wat is de kans op overlijden bij hart- en vaatziekten?

Van de circa 140.000 overlijdens per jaar in ons land, is het voor 39.000 gevallen te wijten aan hart- en vaatziekten. Oftewel in 28% van de sterfgevallen wordt het veroorzaakt door hartproblemen, vaatverstopping of vaatscheur. Het is na kanker (31%) de meest voorname doodsoorzaak. Het wordt meestal veroorzaakt door onze levensstijl en wat we allemaal aan stoffen innemen. Denk aan roken of veel vette etenswaar, waardoor we te dik zijn. Indien er problemen aan het hart- of vaten is geconstateerd, wat is dan de kans om te overlijden?

Kans overlijden hart- en vaatziekten

• Toenemend aantal gevallen bij ouder worden
• Coronaire hartzieken (hartinfarct)
• Hartfalen
• TIA, beroerte, herseninfarct
• AAA: aneurysma buikaorta
• Overlijdensgegevens CBS hart- en vaatziekten

Toenemend aantal gevallen bij ouder worden

Overlijden aan hart- en vaatziekten overkomt statistisch gezien mensen met een hoge leeftijd. Voor het 40-ste jaar is het praktisch nooit aanleiding voor overlijden, echter bij het ouder worden neemt de kans erop progressief toe. Zeker na het 60-ste levensjaar vormen hart- en vaatziekten een belangrijke reden van overlijden. Meest opvallende is dat vooral mannen tegen het 85-ste jaar in 35% van de gevallen aan een coronaire hartziekte overlijden, terwijl dit voor vrouwen circa 20% is. Hart- en vaatziekten zijn dus in toenemende mate verantwoordelijk voor overlijden als men ouder wordt. Hoe vaak komt het voor dat men komt te overlijden aan de verschillende soorten hart- en vaatziekten?

Coronaire hartzieken (hartinfarct)

Indien een persoon veel pijn op de borst heeft en uitstralende pijn naar de linker arm, dan is de kans groot dat het om een acute hartinfarct gaat. Per jaar worden circa 82.000 mensen opgenomen in het ziekenhuis. In totaal zijn er circa 650.000 patiënten in ons land en dat groeit gestaag. Van alle burgers krijgt 5,0% van de mannen en 2,9% van de vrouwen een coronaire hartziekte. Bijna 3,2% van de mannen en 1,5% van de vrouwen zal ooit een acuut hartinfarct krijgen. Daarbij is het afhankelijk van de reactie snelheid van de hulpdiensten of de persoon kan worden gered of niet. Van de 26.500 acute hartinfarcten per jaar overlijden er ruwweg 7.000 personen.

Hartfalen

Ondanks dat het hartinfarct bij de meeste mensen wel bekend is, overlijdt daarnaast een grote groep aan hartfalen. Dit is de omstandigheid waarbij de pompende functie minder goed werkt, waardoor problemen ontstaan. De klepjes passen niet goed meer, er is een lekkage ontstaan of de verouderde spieren werken niet meer goed. In ons land zijn circa 170.000 mensen patiënt, waarbij ieder jaar 39.400 nieuwe opnames van toepassing zijn. Daarbij betreft het 0,6% mannen en 0,85% vrouwen over alle inwoners bekeken. Het aandeel overlijdens is eveneens een progressieve stijging met de leeftijd. Deze tabel is uitgedrukt in procenten van de totale bevolking per leeftijdscategorie.

TIA, beroerte, herseninfarct

Een vaatverstopping of gebarsten vaat kan ook in de hersenen voorkomen. In dat geval gaat het om een herseninfarct, beroerte of TIA. Een TIA is de minst ingrijpende vorm en dient als waarschuwing te worden gezien. Een bloedpropje vormt tijdelijk een blokkade, waardoor men circa een kwartier niet goed kan functioneren. Bij een beroerte neemt de intensiteit al toe, waarbij ernstige schade wordt aangericht. Door een hartinfarct sterft een deel van de hersenen af en kan fataal zijn. Per jaar hebben circa 23.500 mannen en 23.000 vrouwen een eerste beroerte of TIA. Circa 200.000 mensen hebben dit gehad en dat is vertaald naar 0,16% van de mannen en 0,19% van de vrouwen. Daarvan gaat het om 29.000 TIA’s en 11.000 geconstateerde beroertes per jaar (in verzorgingstehuizen).

AAA: aneurysma buikaorta

Een aneurysma is een vaatwand-verzwakking, waardoor bloedingen kunnen ontstaan. Strikt genomen kan dit overal in het lichaam voorkomen, echter een voorname plek is in de buik. Ondanks dat het ten opzichte van de andere vormen van hart- en vaatziekten relatief minder vaak voorkomt, is het direct acuut en levensbedreigend. Hieronder het onderscheid naar aantal overlijdens per jaar:

Er bestaat een relatief groot verschil tussen mannen en vrouwen, aangezien de kans erop voor mannen 2,25 maal zo groot is. Dit heeft vermoedelijk te maken met het feit dat er relatief veel mannen met een dikke buik zijn.

Overlijdensgegevens CBS hart- en vaatziekten

Het Centraal Bureau van de Statistiek houdt precies bij, waaraan de bevolking komt te overlijden. Deze gegevens zijn gebaseerd op basis van de door het ziekenhuis of huisarts geregistreerde aanleiding van sterven. Hierbij is het onderscheid gemaakt naar cijfers uit 1997 en 2012, zodat er een trend duidelijk wordt. Van alle overlijdens aan hart- en vaatziekten valt op, dat zowel het aandeel mannen als vrouwen daalt. Het kan worden verklaard door verbeterde behandelmethoden en mogelijk snellere reactietijd bij acute gevallen. In onderstaande tabel vind je het aantal overlijdens binnen de groep hart- en vaatziekten ten opzichte van het totaal voor mannen en vrouwen in ons land.

Omdat de levensstijl voor een groot aandeel verantwoordelijk is voor deze overlijdens is het van belang om gezond te leven. Val tot een gunstig gewicht af, neem niet overmatig veel verzadigde vetten en snelverbrandende koolhydraten in. Stop daarnaast met roken en beperk alcoholinname. Deze elementen kunnen ervoor zorgen dat de levensverwachting sterk verbetert. Let wel voorgaande gegevens zijn onderhevig aan verandering per jaar, echter het geeft een goed beeld omtrent het aandeel binnen het totaal aan sterfgevallen.

Lees verder

• Wat is de kans op overlijden bij ademhalingswegen ziekte?
• Wat zijn de voornaamste redenen van overlijden in Nederland?
• Wat is de kans op overlijden bij verschillende kankertypen?
• Gebroken nek: invaliditeit, overlijden of herstel!
• Hoe kan atriumfibrilleren (hartkloppingen) worden behandeld?