Multiple sclerose (MS): revalidatie

Multiple sclerose, afgekort MS, is een ziekte die de cellen van het zenuwstelsel aantast. Er ontstaan allerlei klachten zoals vermoeidheid, spierzwakte, spasticiteit en problemen met plassen. Hoe de ziekte verloopt is niet te voorspellen omdat het bij iedereen anders verloopt. Er zijn periodes van verergering en verbetering. Het is belangrijk om in een slechte periode niet te lang te wachten om naar een revalidatiearts te gaan. Als je door MS bepaalde dingen niet meer kunt, kun je het opnieuw leren, eventueel met hulpmiddelen.

Wat het is

Multiple sclerose (MS) betekent letterlijk “meerdere verhardingen” en het is een ziekte waarbij de cellen van het zenuwstelsel zijn aangetast. Het zenuwstelsel bestaat uit de hersenen en ruggenmerg. In het begin is het lichaam nog in staat de aangedane plaatsen te herstellen, waardoor de klachten misschien wel volledig verdwijnen. Op een gegeven moment ontstaat er littekenweefsel (verhardingen), waardoor er allerlei klachten kunnen ontstaan. Omdat het lichaam steeds probeert te herstellen, zijn er periodes van verbetering en verslechtering. Het verloop van MS is niet te voorspellen en het is bij iedere MS-patiënt verschillend.

Revalidatie

Het is belangrijk om bij klachten niet te lang te wachten om naar een revalidatiearts te gaan, ook al zijn de klachten niet zo erg. Revalidatie richt zich op herstel of verbetering van mogelijkheden van mensen met een handicap. Door op tijd hulp in te schakelen, kunnen veel problemen worden voorkomen. Wanneer je bepaalde dingen niet meer kunt doen als gevolg van MS, kun je ze opnieuw leren. Zo kun je bijvoorbeeld hulpmiddelen inschakelen zoals het lopen op krukken. Veel mensen met MS hebben problemen met lopen vanwege spasticiteit in de benen.

Psychische problemen

Naast lichamelijke problemen, hebben veel mensen met MS ook geestelijke problemen. Tijdens de revalidatie wordt er gekeken naar de beperkingen van alle dagelijkse activiteiten en de problemen die je ondervindt in het maatschappelijke leven. Zo kan het zijn dat je sociale leven is veranderd of dat je niet meer in staat bent (fulltime) te werken. De nadruk bij revalidatie ligt niet op de vraag waarom je iets niet meer kunt, waar wat je niet meer kunt. Er wordt gezocht naar de beste manier om hiermee om te gaan.

Het revalidatieteam

Bij het revalideren is een team van hulpverleners betrokken, zoals een revalidatiearts, MS-verpleegkundige, fysiotherapeut, ergotherapeut, logopedist, revalidatietechnicus, maatschappelijk werker, psycholoog en een neuroloog en uroloog. Soms heb je maar een paar hulpverleners nodig. Elke hulpverlener draagt bij op zijn eigen gebied en het hangt ook van de klachten af welke hulpverlener je precies nodig hebt.

Waar vindt revalidatie plaats?

Revalidatie vindt plaats in een ziekenhuis, revalidatiecentrum of verpleeghuis. In een revalidatiecentrum zijn onderzoek en behandeling het meest uitgebreid en gespecialiseerd. Mensen met MS worden vaak voor een bepaalde periode opgenomen. Vaak mag je in de weekenden naar huis. Ook kan het zijn dat je enkele uren per week of per dag naar het revalidatiecentrum moet en ’s avonds gewoon naar huis mag. Het ligt aan de klachten. In het ziekenhuis vindt revalidatie meestal plaats op de afdeling neurologie of indien deze aanwezig is op de afdeling revalidatie. In een verpleeghuis bestaat revalidatie meer uit verbetering van de dagelijkse activiteiten zoals eten, wassen en andere dingen die je thuis doet.

Wanneer revalidatie?

Revalidatie start op het moment dat een klacht stabiel is. Dit houdt in dat het niet verergert of verbetert. Wanneer een klacht verergert of verbetert, heeft revalidatie niet veel zin. Zodra een klacht stabiel is, moet er zo snel mogelijk met revalidatie worden begonnen. De behandeling ligt aan het probleem en dat is per persoon verschillend. Voordat je begint met revalideren kan een hulpmiddel zoals krukken of rolstoel handig zijn. Revalidatie kan gericht zijn op:

Het lichaam

Vermoeidheid is een van de meest voorkomende klachten bij MS. Daarom is het belangrijk om te zorgen dat je conditie zo goed mogelijk blijft. Revalidatie kan zich richten op je algemene conditie, waarbij er extra aandacht wordt besteed aan spierstijfheid, spierzwakte en stuurloosheid. Dit kan het lopen en evenwicht bemoeilijken.

Activiteiten van het dagelijkse leven

De nadruk ligt op je eigen verzorging, zoals blaasproblemen behandelen en doorliggen voorkomen. Ook kunnen aanpassingen in huis aan de orde komen, van speciale handgrepen op kastjes of een slaapkamer beneden. Wanneer je problemen hebt met praten, slikken en taal, kun je worden doorverwezen naar een logopedist.

Psychische behandeling

MS heeft invloed op hoe je jezelf voelt en op het denken. Psychologische hulp kan je leren hoe met MS om te gaan. Ook kan MS ontstekingen in de hersenen veroorzaken wat ook invloed heeft op het denken. Het kan zijn dat je meer moeite krijgt om te denken, moeilijker dingen kunt begrijpen, lastiger kunt praten, aantasting van het geheugen, concentratieproblemen en het verwerken van informatie.

Lees verder

• Multiple sclerose (MS): wat het is, diagnose en verloop
• Multiple Sclerose (MS): beweging
• Multiple sclerose (MS): klachten
• Multiple sclerose (MS): hoe hiermee om te gaan
• Multiple sclerose (MS): klachten en behandeling