Ziekte van Harada: spontane blindheid, oogpijn of wazig zien

Via onze ogen komt het beeld van de buitenwereld onze hersenen binnen, zodat we registreren en zien wat er om ons heen gebeurt. Licht wordt via de ooglens op het netvlies geprojecteerd, zodat die informatie verder door de hersenen worden geïnterpreteerd. In het geval van de ziekte van Harada ontstaat er een ontsteking in het netvlies en vaatvlies. Het leidt tot vochtopbouw in het netvlies, waardoor het lichtopvangende weefsel van vorm verandert. Het kan in twee dagen tot spontane en complete blindheid leiden. Wat houdt de ziekte van Harada in, hoe is het immuunsysteem er verantwoordelijk voor en hoe kan het worden behandeld?

Ziekte van Harada

• Vocht in het netvlies
• Heftige ontsteking met acute gevolgen
• Immuunsysteem tast cellen aan
• Prednisolon behandeling
• Effect behandeling ziekte van Harada

Vocht in het netvlies

Een zeer belangrijk zintuig is het zicht. Via de ogen komt informatie omtrent de omgeving via de lens binnen, waarna de lichtbundel op het netvlies terechtkomt. Dat beeld wordt via de zenuwen naar de hersenen verstuurd voor verdere interpretatie. Hoe goed het netvlies werkt, is van wezenlijk belang om goed zicht te hebben. Meerdere aandoeningen kunnen het aantasten. Denk aan uveïtis, waarbij de vaten van het vlies zijn ontstoken, staar of juist het loslaten van het netvlies. Wat is de ziekte van Harada en hoe wordt het door het eigen immuunsysteem veroorzaakt?

Heftige ontsteking met acute gevolgen

Het hebben van een ontsteking aan het inwendige van het netvlies, kan tot complete duisternis binnen enkele dagen leiden. Het gaat dus om een zeer acute omstandigheid. Het kan gepaard gaan met griepachtige klachten, zoals verhoogde temperatuur, pijn in de nek, hoofd en in het oog. Ook kan men last hebben van misselijkheid en aangetast gehoor. Meeste typerende is dat men plotsklaps verminderd gezichtsvermogen heeft. De ontsteking tast eerst het ene oog aan, echter binnen twee dagen is ook het andere oog beïnvloed (lit.1). Het oog kan er rood of iets gezwollen uitzien. Het is van belang om altijd per ommegaande naar een medisch specialist te gaan. Het kan voorkomen dat de aandoening als chronische variant voordoet. In dat geval treedt niet volledige blindheid op, echter verslechtert het gezichtsveld bij vlagen. De ontstekingscellen kunnen daarnaast aanleiding zijn voor staar (lit.2).

Immuunsysteem tast cellen aan

De ziekte van Harada is een auto-immuunziekte, waarbij lichaamscellen worden aangevallen. Het afweersysteem herkent de cellen als vreemd en dus wordt het aangepakt. Dat houdt in dat het eigen lichaam deze ziekte veroorzaakt. Specifiek ellen in het netvlies en vaatvlies worden daarbij bestreden, waardoor een ontsteking ontstaat. Het gaat daarbij om een systematische stoornis gekarakteriseerd door een acute ontsteking en eventuele depigmentatie van de melanocyte-houdende weefsels (vertaling uit lit.3). Melanocyten (lit.4) zijn organellen, welke melanine bevatten. Oftewel normaal is het verantwoordelijk voor de huidskleur. Deze melanocyten zitten ook in het netvlies en vaatvlies. Worden deze cellen als lichaamsvreemd beschouwd, dan zal het immuunsysteem deze ongewenstheden aanvallen. Wat de ziekte triggert om deze specifieke cellen aan te vallen is onduidelijk.

Prednisolon behandeling

De acute variant van deze ziekte is zeer heftig. Vocht in het netvliesweefsel wordt veroorzaakt door een infectie, waardoor lichtinval niet meer kan worden geregistreerd. Men kan dus simpelweg niet meer zien. Er is geen specifieke medicatie beschikbaar om het gericht te behandelen. Het enige dat helpt is het paardenmiddel Prednisolon. Het wordt slechts dan toegepast als andere medicatie geen verbetering laten zien. In dit geval is er geen medicatie en moet het noodgedwongen worden toegepast. Uiteraard moet men snel diagnosticeren dat het om een auto-immuunziekte gaat en daarop ook spoedig reageren. Des te langer de ontsteking aanhoudt, des te groter is de kans op blijvende schade. Oftewel men kan compleet blind worden en blijven.

Effect behandeling ziekte van Harada

Totaal goed herstel is bij deze ziekte niet mogelijk. Er zal altijd enige mate van verminderd zicht van toepassing zijn. Na behandeling zal de omstandigheid geleidelijke aan herstellen. De conditie gaat van complete blindheid naar twintig tot vijftig procent zicht in enkele dagen of weken. Na verloop van tijd kan tachtig procent van het zicht weer terugkomen. De Prednisolon zorgt ervoor dat het ontstekingsvocht stapsgewijs wordt verwijderd en de ontsteking afneemt. De normale vorm van het netvlies met vaatvlies zal enigszins tot grotendeels herstellen. Lichtinval kan daarmee worden geregistreerd. De hersenen krijgen opnieuw informatie vanuit de ogen te verwerken, zodat men gedeeltelijk aan weer kan zien. De conditie zal nooit compleet herstellen, waarnaast de acute behandelde variant kan overgaan in een chronische variant.

Indien spontane blindheid door de ziekte van Harada wordt veroorzaakt, dan is spoedige behandeling noodzakelijk. Het gezichtsveld kan grotendeels herstellen mits snel wordt ingegrepen.

Lees verder

• Wazig zien, pijnlijke ogen: eerste langdurige teken van MS
• Hemianopsie: hoe wordt halve blindheid veroorzaakt?
• Hoe wordt kleurenblindheid veroorzaakt?
• Hartslag voor je ogen zien of voelen: wat zijn de oorzaken?
• Beweren te kunnen zien bij blindheid: syndroom van Anton