Eetstoornis anorexia: wat doet het met je lijf?

Anorexia nervosa is een eetstoornis, waarbij iemand een vervormd beeld heeft over het eigen lichaam. Het is een psychische aandoening, waarbij angst een grote rol speelt. Iemand hongert zichzelf uit door zo min mogelijk te eten, met als doel zo dun mogelijk te worden. Het lichaam raakt ondervoed, wat kan leiden tot vele klachten, waaronder uitputting, botontkalking, huidproblemen, hartritmestoornissen, hormoonafwijkingen en een slecht werkende schildklier. Wanneer dit niet op tijd wordt behandeld, kan deze ziekte uiteindelijk leiden tot de dood.

Wat anorexia nervosa is

Deze eetstoornis is een psychische aandoening, waarbij iemand zichzelf uithongert om zo dun mogelijk te worden. Letterlijk betekent anorexia nervosa een gebrek aan eetlust door een psychische oorzaak, maar dit klopt niet helemaal. Iemand met deze ziekte heeft wel trek in eten, maar zal deze behoefte onderdrukken uit angst om dik te worden. Deze ziekte komt vooral voor bij jonge vrouwen tussen de 15 en 30 jaar, maar er zijn ook mannen of mensen uit een andere leeftijdscategorie die anorexia kunnen krijgen. Ze hebben een verstoord beeld van henzelf en zien vaak niet hoe extreem mager ze al zijn. In de spiegel zien zij een dik persoon en ze ontkennen dat ze veel licht wegen. Iemand probeert deze ziekte vaak verborgen te houden voor de buitenwereld. Een anorexia-patiënt kan naast het stoppen of verminderen met eten, ook extreem gaan sporten of laxeermiddelen gaan gebruiken.

Sociale gevolgen

Iemand met anorexia ontkent meestal dat er een probleem is, beseft dat het eetgedrag niet normaal is, en dat heeft invloed op het sociale leven. Er zal steeds een smoesje worden verzonnen om niet samen te hoeven eten. Het obsessieve gedrag om te vermageren zorgt ervoor dat iemand zich steeds meer gaat afzonderen, waardoor iemand zich erg eenzaam kan voelen. Iemand krijgt ook steeds minder interesse in anderen, omdat alles op een gegeven moment draait om afvallen en calorieën tellen. Dit levert veel stress op. Kenmerkend voor de sociale gevolgen zijn:

• Conflict met ouders of partner vanwege vermijden eten
• Emoties vervlakken
• Sociaal isolement
• Geen zin meer in seks
• Dwangmatig gedrag vertonen

Lichamelijke gevolgen

Iemand met anorexia raakt uiteindelijk ernstig ondervoed en dat kan leiden tot allerlei lichamelijk klachten. De stofwisseling vertraagt, hierdoor zullen de bloeddruk, ademhaling en hartslag vertragen. Meestal heeft een anorexia-patiënt moeite met slapen en zal hij zich overdag erg moe, lusteloos en duizelig voelen. Er ontstaan tekorten aan allerlei belangrijke vitaminen en mineralen, wat uiteindelijk levensbedreigend kan zijn. De belangrijkste lichamelijk klachten zijn:

• Extreme uitputting
• Huidproblemen
• Haaruitval
• Tanderosie
• Botontkalking (osteoporose)
• Hartritmestoornissen
• Lage lichaamstemperatuur
• Verstopping
• Schildklier werkt minder goed
• Hormoonafwijkingen
• Het koud hebben
• Wazig zien
• Beven en zweten door ontregelde suikerspiegel

Gevolgen lage stofwisseling

Door de lage stofwisseling, zal het hart minder snel kloppen. Meestal heeft iemand hierdoor koude handen en voeten. Kenmerkend is de donsachtige beharing, wat ook zichtbaar wordt in het gezicht. Meestal ontstaan er donshaartjes op het gezicht, op de bovenarmen en op de rug. De conditie van het haar en de huid vermindert, waardoor de huid schilferig wordt. De hartslag kan zo traag worden dat iemand bewusteloos raakt.

Hormoonafwijkingen

Door een afwijking in de hormonen, zal op een gegeven moment de menstruatie uitblijven. Wanneer het gaat om een vrouw met een kinderwens, kan dit door de ziekte onmogelijk worden. Wanneer iemand weer aankomt en een normaal gewicht krijgt, komt de menstruatie meestal weer op gang. Bij langdurige anorexia kan iemand blijvend onvruchtbaar worden. Door de ontregelde hormoonhuishouding, loopt iemand een grotere kans op het krijgen van botontkalking.

Uitdroging

Door veelvuldig braken of het gebruik van laxeermiddelen, droogt het lichaam uit en er ontstaat een tekort aan natrium en kalium. Dit is een zware belasting voor het hart, waardoor er hartritmestoornissen kunnen ontstaan. Laxeermiddelen kunnen leiden tot verstopping en de darmen blijvend beschadigen. Doordat de elektrolytenhuishouding verstoord raakt, kunnen er ook spierkramp en nier- of leverbeschadigingen optreden.

Doorligplekken

Iemand kan zo ernstig ondervoed raken, dat hij niet tot nauwelijks meer uit bed kan komen. Door het langdurige liggen kunnen er doorligplekken ontstaan. Ook zitten kan pijnlijk zijn omdat de zitbeenderen door de huid steken omdat spiermassa en vetweefsel is verdwenen.

Blijvende klachten

In hoeverre iemand last houdt van blijvende klachten, ligt geheel aan de hoeveelheid verloren gewicht, de leeftijd, het geslacht en in hoeverre het lichaam zich heeft aangepast aan de uithongering. Wanneer iemand met anorexia nog heel jong is, kan er een achterstand ontstaan in de groei en seksuele ontwikkeling. Het kan zijn dat iemand niet in de puberteit komt en dat botmassa afneemt. Vrouwen die anorexia hebben gehad, lopen meer risico om complicaties te krijgen bij de geboorte van een kind.

Iemand heeft vaak intensieve therapie nodig om weer op een gezond gewicht te komen. In veel gevallen zal een patiënt bij een normaal gewicht van de klachten afraken. Wanneer er klachten zoals botontkalking zijn ontstaan, is er vaak een onherstelbare schade aan het lichaam ontstaan. Gemiddeld heeft iemand vier jaar lang last van anorexia, waarbij een kwart er nooit helemaal van af komt.

Lees verder

• Herken de eetstoornis Boulimia Nervosa
• Verslaafd aan laxeermiddelen: wat te doen?
• Eetstoornis pica: het eten van niet eetbare dingen
• Afslanktips om verantwoord af te vallen
• Beriberi: een ziekte door gebrek aan vitamine B1