Koorts, wat is dat?

Bij koorts is er sprake van een verhoging van de lichaamstemperatuur ten gevolge van een afweerreactie van het lichaam. De afweerreactie is een gezonde reactie op een ongezonde situatie in het lichaam, bijvoorbeeld virussen, bacteriën of een infectie. Het lichaam kan zich beter verweren tegen virussen en bacteriën als de lichaamstemperatuur hoog is, vandaar dat koorts ontstaat. Medicijnen die vaak gebruikt worden bij koorts zijn o.a. paracetamol, paracetamol met cafeïne, soms ook in combinatie met propyfenazon.

Wanneer spreekt men van koorts?

De lichaamstemperatuur bij een mens schommelt normaal gesproken tussen de 36,1 en 37,8 graden. Indien er koorts optreedt, gaat de temperatuur omhoog tot 38 graden of hoger. De lichaamstemperatuur van een mens is in de ochtend meestal wat lager dan in de namiddag en/of avond. Bij een temperatuur van 37,9 is er sprake van ‘verhoging’, vanaf 38 graden (en hoger) is er sprake van koorts. Als je koorts hebt gaat dit meestal gepaard met vrij duidelijke verschijnselen. Je voelt je vaak rillerig en warm tegelijk, of je hebt het juist alleen maar koud. Bij stijgende koorts zijn de verschijnselen meestal anders dan bij dalende koorts.

Bij stijgende koorts kan er sprake zijn van:

Rillerig, bibberen, klappertanden.
Versnelde hartslag.
Slaperigheid, dufheid.
Geen trek in eten.
Pijn in gewrichten en/of spierpijn.
Algehele malaise.

Bij dalende koorts kan er sprake zijn van:

Zweten

Belangrijk bij koorts

Koorts is in veel gevallen geen ernstige situatie, maar met name bij kleine kinderen, verzwakten en ouderen, is het extra opletten. De koorts moet regelmatig gemeten worden. Let daarbij op de volgende zaken:

Het is belangrijk om voldoende te drinken.
Op te letten of de patiënt aanspreekbaar is en levendig.
Eventuele pijnklachten.
De hoogte van de temperatuur.

Tips om met koorts om te gaan.

Dek de patiënt niet (te) warm toe, tenzij hij/zij het erg koud heeft. Extra dekens zijn niet (per se) nodig bij koorts.
Extra zwaar toedekken en dan laten uitzweten is juist niet goed.
Iemand met koorts moet voldoende drinken om uitdroging te voorkomen.
Als de patiënt zich er fit genoeg voor voelt, mag hij/zij in de meeste gevallen wel naar buiten.
Vermijd tocht.
Koude baden of koude douches zijn niet verstandig. Lauw douchen is beter.

Als er sprake is van koorts waarbij de koortsige goed drinkt en geen andere opvallende klachten heeft, kan er paracetamol aangeraden worden. Paracetamol zorgt ervoor dat koorts daalt, bovendien is het pijnstillend. Vaak gaat koorts gepaard met pijnklachten zoals bijvoorbeeld keelpijn of hoofdpijn, bijvoorbeeld bij een verkoudheid, luchtweginfectie of griepachtige klachten. Paracetamol voor baby's en peuters is (meestal) lager gedoseerd dan voor grotere kinderen. Overleg met een arts voor de juiste dosering.

Risicovolle signalen bij koorts

Raadpleeg in elk geval een arts wanneer:

De patiënt niet of moeilijk wakker te krijgen is.
Als de patiënt klaagt over ernstige pijn.
De indruk maakt ernstig ziek te zijn.
Benauwd is.
Een stijve nek heeft.
Verward is.
Dingen ziet of hoort die er niet zijn.
IJlt.
Paars-rode vlekjes op de huid heeft.
Koortsstuip(en) heeft.
Pijn bij urineren heeft.
Niet drinkt of weinig drinkt.
Sneller kwaad is of sneller geïrriteerd raakt dan anders.
Erg braakt of heftige diarree heeft.
Als u het gevoel heeft dat er iets niet pluis is.
Als er sprake is van koorts zonder dat er een oorzaak voor te vinden is.

Tierig of lusteloos?

Als iemand met koorts levendig en vrolijk overkomt, is dit een gunstig teken. Is iemand met koorts suf en sloom, dan kan dit door (hoge) koorts veroorzaakt worden maar het is wel belangrijk om in de gaten te houden hoe de koorts en ziekte zich verder ontwikkelen. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts. Met koorts is (namelijk) niet altijd even gemakkelijk te bepalen wat een patiënt mankeert (ook voor een arts niet) aangezien er aan koorts heel veel ten grondslag kan liggen. In het merendeel van de gevallen is er sprake van koorts als gevolg van een gewone besmetting met een virus of bacterie. In sommige gevallen is er echter sprake van een ernstiger situatie. Bij twijfel zal een arts contact willen houden om te zien of de patiënt herstellende is of juist achteruit gaat. Indien nodig zal een arts besluiten een patiënt met koorts op te laten nemen, als er sprake is (of lijkt te zijn) van een ernstige situatie.

Hoe moet je koorts meten?

Ook bij een eenvoudige verkoudheid kan de koorts al hoog oplopen. Bij een temperatuur boven de 40 graden is het in elk geval raadzaam een arts in te schaken en om advies te vragen. Bij zuigelingen, peuters, verzwakten, zieken en ouderen is overleg met een arts sowieso raadzaam. De beste en betrouwbaarste manier om de koorts te meten, is met een thermometer in de anus.

Koorts zonder duidelijke oorzaak

Het kan voorkomen dat een patiënt koorts heeft terwijl er geen duidelijke oorzaak voor te vinden is. De patiënt voelt zich verder normaal, maar heeft toch koorts. Ook dan is het belangrijk om een arts te raadplegen.

Koortsstuipen

Soms komt het voor dat kinderen koortsstuipen krijgen. Een koortsstuip is in feite een epileptische aanval als gevolg van koorts. Een koortsstuip kan kort duren maar soms ook langer dan een paar minuten. Het ziet er angstig uit maar het is vaak een reactie op snelle stijging van koorts. Een koortsstuip is echter wel een reden om een arts te raadplegen omdat alleen een arts kan bepalen of meer onderzoek en observatie nodig is.

Dit artikel is niet door een arts geschreven. Deze informatie over koorts is verzameld en geeft slechts uitleg over koorts. Bij twijfel over de ernst van de situatie met betrekking tot koorts, doet u er verstandig aan om contact op te nemen met uw huisarts.

Lees verder

Verkoudheid, loopneus en niezen, wat is dat?
Grog. Hoe maak je een grog tegen griep?
Tamiflu of Relenza online kopen, ja of nee?
Koorts opmeten, hoe doe je dat?

Warning

/data/sites/web/interatenl/subsites/infonu.nl/include/article.php

202