Koorts, wat is dat?
Bij koorts is er sprake van een verhoging van de lichaamstemperatuur ten gevolge van een afweerreactie van het lichaam. De afweerreactie is een gezonde reactie op een ongezonde situatie in het lichaam, bijvoorbeeld virussen, bacteriën of een infectie. Het lichaam kan zich beter verweren tegen virussen en bacteriën als de lichaamstemperatuur hoog is, vandaar dat koorts ontstaat. Medicijnen die vaak gebruikt worden bij koorts zijn o.a. paracetamol, paracetamol met cafeïne, soms ook in combinatie met propyfenazon.
Wanneer spreekt men van koorts?
De lichaamstemperatuur bij een mens schommelt normaal gesproken tussen de 36,1 en 37,8 graden. Indien er koorts optreedt, gaat de temperatuur omhoog tot 38 graden of hoger. De lichaamstemperatuur van een mens is in de ochtend meestal wat lager dan in de namiddag en/of avond. Bij een temperatuur van 37,9 is er sprake van ‘verhoging’, vanaf 38 graden (en hoger) is er sprake van koorts. Als je koorts hebt gaat dit meestal gepaard met vrij duidelijke verschijnselen. Je voelt je vaak rillerig en warm tegelijk, of je hebt het juist alleen maar koud. Bij stijgende koorts zijn de verschijnselen meestal anders dan bij dalende koorts.Bij stijgende koorts kan er sprake zijn van:
- Rillerig, bibberen, klappertanden.
- Versnelde hartslag.
- Slaperigheid, dufheid.
- Geen trek in eten.
- Pijn in gewrichten en/of spierpijn.
- Algehele malaise.
Bij dalende koorts kan er sprake zijn van:
- Zweten
Belangrijk bij koorts
Koorts is in veel gevallen geen ernstige situatie, maar met name bij kleine kinderen, verzwakten en ouderen, is het extra opletten. De koorts moet regelmatig gemeten worden. Let daarbij op de volgende zaken:- Het is belangrijk om voldoende te drinken.
- Op te letten of de patiënt aanspreekbaar is en levendig.
- Eventuele pijnklachten.
- De hoogte van de temperatuur.
Tips om met koorts om te gaan.
- Dek de patiënt niet (te) warm toe, tenzij hij/zij het erg koud heeft. Extra dekens zijn niet (per se) nodig bij koorts.
- Extra zwaar toedekken en dan laten uitzweten is juist niet goed.
- Iemand met koorts moet voldoende drinken om uitdroging te voorkomen.
- Als de patiënt zich er fit genoeg voor voelt, mag hij/zij in de meeste gevallen wel naar buiten.
- Vermijd tocht.
- Koude baden of koude douches zijn niet verstandig. Lauw douchen is beter.
Als er sprake is van koorts waarbij de koortsige goed drinkt en geen andere opvallende klachten heeft, kan er paracetamol aangeraden worden. Paracetamol zorgt ervoor dat koorts daalt, bovendien is het pijnstillend. Vaak gaat koorts gepaard met pijnklachten zoals bijvoorbeeld keelpijn of hoofdpijn, bijvoorbeeld bij een verkoudheid, luchtweginfectie of griepachtige klachten. Paracetamol voor baby's en peuters is (meestal) lager gedoseerd dan voor grotere kinderen. Overleg met een arts voor de juiste dosering.
Risicovolle signalen bij koorts
Raadpleeg in elk geval een arts wanneer:- De patiënt niet of moeilijk wakker te krijgen is.
- Als de patiënt klaagt over ernstige pijn.
- De indruk maakt ernstig ziek te zijn.
- Benauwd is.
- Een stijve nek heeft.
- Verward is.
- Dingen ziet of hoort die er niet zijn.
- IJlt.
- Paars-rode vlekjes op de huid heeft.
- Koortsstuip(en) heeft.
- Pijn bij urineren heeft.
- Niet drinkt of weinig drinkt.
- Sneller kwaad is of sneller geïrriteerd raakt dan anders.
- Erg braakt of heftige diarree heeft.
- Als u het gevoel heeft dat er iets niet pluis is.
- Als er sprake is van koorts zonder dat er een oorzaak voor te vinden is.
Tierig of lusteloos?
Als iemand met koorts levendig en vrolijk overkomt, is dit een gunstig teken. Is iemand met koorts suf en sloom, dan kan dit door (hoge) koorts veroorzaakt worden maar het is wel belangrijk om in de gaten te houden hoe de koorts en ziekte zich verder ontwikkelen. Raadpleeg bij twijfel altijd een arts. Met koorts is (namelijk) niet altijd even gemakkelijk te bepalen wat een patiënt mankeert (ook voor een arts niet) aangezien er aan koorts heel veel ten grondslag kan liggen. In het merendeel van de gevallen is er sprake van koorts als gevolg van een gewone besmetting met een virus of bacterie. In sommige gevallen is er echter sprake van een ernstiger situatie. Bij twijfel zal een arts contact willen houden om te zien of de patiënt herstellende is of juist achteruit gaat. Indien nodig zal een arts besluiten een patiënt met koorts op te laten nemen, als er sprake is (of lijkt te zijn) van een ernstige situatie.Hoe moet je koorts meten?
Ook bij een eenvoudige verkoudheid kan de koorts al hoog oplopen. Bij een temperatuur boven de 40 graden is het in elk geval raadzaam een arts in te schaken en om advies te vragen. Bij zuigelingen, peuters, verzwakten, zieken en ouderen is overleg met een arts sowieso raadzaam. De beste en betrouwbaarste manier om de koorts te meten, is met een thermometer in de anus.Koorts zonder duidelijke oorzaak
Het kan voorkomen dat een patiënt koorts heeft terwijl er geen duidelijke oorzaak voor te vinden is. De patiënt voelt zich verder normaal, maar heeft toch koorts. Ook dan is het belangrijk om een arts te raadplegen.Koortsstuipen
Soms komt het voor dat kinderen koortsstuipen krijgen. Een koortsstuip is in feite een epileptische aanval als gevolg van koorts. Een koortsstuip kan kort duren maar soms ook langer dan een paar minuten. Het ziet er angstig uit maar het is vaak een reactie op snelle stijging van koorts. Een koortsstuip is echter wel een reden om een arts te raadplegen omdat alleen een arts kan bepalen of meer onderzoek en observatie nodig is.Dit artikel is niet door een arts geschreven. Deze informatie over koorts is verzameld en geeft slechts uitleg over koorts. Bij twijfel over de ernst van de situatie met betrekking tot koorts, doet u er verstandig aan om contact op te nemen met uw huisarts.
Lees verder
Gerelateerde artikelen
Koorts bij kinderenSoms denken ouders dat koorts gevaarlijk is of dat hoge koorts duidt op een ernstige ziekte. Dit is meestal niet waar. V…
Koorts bij baby'sAls je baby warm aanvoelt en hangerig is, kan het zijn dat hij koorts heeft. Koorts meet je met een koortsthermometer; i…
Koortsstuipen bij kinderenEen koortsstuip is plotselinge heftige schokken en trekkingen in het lichaam van een kind. Dit wordt veroorzaakt door he…Bronnen en referenties
- Inleidingsfoto: Nemo, Pixabay
- http://www.kennisring.nl/smartsite/
- Wikipedia
Reactie
Mv, 14-05-2015
Beste,
Ik ben gisterochtend naar de huisarts geweest, aangezien ik de avond ervoor last van mijn keel kreeg, pijn bij het slikken en na meting 39,3graden koorts bleek te hebben. Nu is mijn dokter een heel makkelijk persoon (na 30 sec. stond ik alweer buiten) en zei ze dat ik wat ibuprofen moest nemen en het met een paar dagen wel beter moest gaan. Nu heb ik dus een werkgever die mij ervan verdenkt dat ik hem wat op de mouw speldt over het ziek zijn/koorts e.d. Na het doktersbezoek heb ik concact met hem gehad, en hij eist dat ik morgen weer kom werken, aangezien ik bijna iedere maand dit jaar al wel een dag ziek geweest ben, hier wilt hij mij dan ook over spreken. Ik begrijp aan de ene kant zijn reactie aangezien mijn enige andere collega op onze afdeling een dag vrij is, maar als mijn koorts zodanig hoog is (38,5-39 graden is het momenteel), is het dan wel verstandig om te gaan werken? Daarnaast voel ik mij ook daadwerkelijk koortsig, lusteloos en heb ik nog steeds keelpijn. Mij lijkt dit dus niet de meest gezonde situatie, daar ik ook meerdere collega's kan besmetten. Graag wat advies, aangezien ik niet de meest assertieve persoon ben en geen idee heb wat ik wel en niet kan zeggen én wat het verstandigst is. Bij voorbaat dank!
Reactie infoteur, 14-05-2015
Hi, een werkgever mag niet van je eisen dat je weer komt werken als je ziek bent. Je bent ook niet verplicht om informatie over je klachten en ziekte te vermelden. Als je morgen dus nog ziek bent, zal je werkgever dat moeten accepteren. Lees ook eens hier over je rechten en plichten bij ziekte:
http://www.intermediair.nl/carriere/werk-en-leven/gezondheid-stress-burnout/wat-mag-je-werkgever-vragen-als-je-ziek-bent
Dat hij je wil spreken over regelmatig ziekteverzuim kan best zijn, maar hij zal dan toch even moeten wachten tot je weer beter bent. De eerste 2 ziektedagen zijn (afhankelijk van je contract of werkverhouding/cao) misschien voor jouw rekening, en krijg je dan dus geen geld doorbetaald bij ziekte. Vanaf de 3e werkdag is het mogelijk voor rekening van je werkgever, wellicht zit dat hem dwars. Lees over geld bij ziekte, hier:
https://www.juridischloket.nl/werk/ziekte-en-werk/loondoorbetaling-bij-ziekte/
Als je 39 of hoger koorts hebt, en keelpijn, is het begrijpelijk dat je je niet fit voelt om te werken. Misschien gaat het morgen alweer een stuk beter. 's Morgens is de koorts meestal lager dan 's avonds. Paracetamol doet koorts verlagen. Keelpijn is een algemene klacht en gaat inderdaad meestal na enkele dagen alweer beter. Ook koorts is meestal snel weer verleden tijd. Je moet dus een aantal zaken tegen elkaar afwegen:
kan je morgen echt niet werken of knap je al weer op?
Is je werkgever erg onthand als jij er niet bent, en kan je hem hierin tegemoet komen zodra je kunt werken?
Kan je wellicht enkele uurtjes werken om de drukste uren op te vangen?
Ben je echt te ziek om te werken, ga dan ook niet even om te praten. Nodig je baas dan desnoods thuis uit, om hem tegemoet te komen, of bel hem en leg hem uit dat je graag later in de week het gesprek met hem aan wilt gaan maar dat je tijdens ziekte met rust gelaten wilt worden en herinner hem er vriendelijk aan dat je daar recht toe hebt. Je kunt ook een familielid vragen om je baas te bellen om het netjes maar duidelijk toe te lichten. Je bent bij ziekte in elk geval niet verplicht naar het werk te komen omdat je baas dat eist
Laatste update: 22-07-2016
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Ziekten
Bronnen en referenties: 3
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.