Omgaan met vruchtbaarheidsproblemen

Vruchtbaarheidsproblemen zorgen voor verdriet, stress en andere negatieve emoties. Op medisch vlak is er gelukkig veel mogelijk, maar het wordt niet voor niets vaak de 'medische malle molen' genoemd; de psychische impact van een onvervulde kinderwens moet je zeker niet uitvlakken. Het vraagt vaak veel emotionele veerkracht en doorzettingsvermogen en heeft invloed op meerdere vlakken van je leven. In dit artikel wordt hier verder op ingegaan en besproken hoe je met vruchtbaarheidsproblemen kunt omgaan.

Wanneer spreken we van vruchtbaarheidsproblemen?

In sommige gevallen is al gelijk vanaf de start bekend dat er problemen zijn die de kinderwens in de weg staan of deze komen al gauw aan het licht, bijvoorbeeld omdat de vrouw geen eisprong heeft. In andere gevallen, waarbij men stopt met anticonceptie en elke maand afwacht of het raak is, spreekt men officieel na twaalf maanden van 'subfertiliteit'.
In 30 procent van de gevallen ligt het probleem bij de man, in 30 procent ligt het bij de vrouw en in 30 procent bij beiden. Bij 10 procent van de stellen wordt nooit bekend waar het nu aan ligt.

Wat doen vruchtbaarheidsproblemen met je?

Over het algemeen kun je zeggen dat vruchtbaarheidsproblemen een enorme impact op man en vrouw en hun relatie hebben. Meestal maakt een vrouw zich eerder zorgen, zij is er automatisch meer mee bezig omdat zij elke keer let op signalen en opnieuw een menstruatie krijgt. Als duidelijk wordt dat er daadwerkelijk problemen zijn, is het vaak een grote stap om naar de huisarts te gaan. Je bespreekt het probleem voor het eerst en het is een intiem onderwerp. Als dan eenmaal het traject in het ziekenhuis start, kun je er niet meer omheen; je bent in de 'mmm' belandt; de medische malle molen. Voor je het weet beantwoord je vragen als 'hoe vaak heeft u gemeenschap', lig je als vrouw in de gynaecologische stoel voor een inwendige echo en lever je als man een potje in voor zaadonderzoek. Ieder reageert verschillend. De een zal het een gevoel geven van 'eindelijk gebeurt er iets' terwijl de ander er nog meer mee bezig is dan voorheen en meer stress en verdriet ervaart. In het ziekenhuistraject maken de meeste mensen één of meerdere teleurstellingen mee. Indien het een traject van maanden of jaren blijkt te worden vraagt dit veel van je. Ook kan degene waar het probleem bij ligt, zich schuldig of minder man/vrouw gaan voelen.

Hoe kun je met vruchtbaarheidsproblemen omgaan?

Enkele adviezen:

Het probleem en emoties erkennen

Hoe open je naar anderen toe bent over vruchtbaarheidsproblemen, is iets wat je zelf zult moeten bepalen. Dit kan ook pas in de loop van de tijd zijn. Het kan wel helpen om het aan enkele goede vrienden en familieleden te vertellen, zodat ze je beter begrijpen en kunnen steunen. Het is ook erg belangrijk dat je er voor jezelf bij stilstaat dat je verdriet mag hebben en dat je dit niet weg hoeft te stoppen. Praat of schrijf van je af.

Afleiding zoeken, blijf jezelf ook op andere vlakken ontwikkelen

Na een dag verdriet na een teleurstelling, is het goed om bewust afleiding te gaan zoeken. Maar vergeet ook niet de periodes dat je volop bezig bent met onderzoeken of aan het begin van een nieuwe poging staat. Je kunt zo gefocust zijn op je kinderwens dat de rest eromheen stil staat. Blijf je hobby's uitoefenen of start met een nieuwe cursus, het geeft energie om even met iets anders bezig te zijn. Ook af en toe een maand pauze nemen kan een hele goede uitwerking hebben.

Mindfulness en relativeren

Een populaire term, maar ook wanneer je te maken krijgt met vruchtbaarheidsproblemen is het des te belangrijker om mindful te leven. Stil staan bij het hier en nu, bewuste aandacht voor het moment en niet teveel bezig zijn met de toekomst. Ook relativeren kan je helpen. Stil staan bij wat je wel hebt, daar dankbaar voor zijn en het vanuit een ander perspectief bekijken. De uitspraak 'what doesn't kill you makes you stronger' kun je ook onder deze categorie scharen.

Realistische hoop houden

Probeer moed en hoop te houden. Maar blijf ook realistisch. Wat zegt de arts over de kansen en wat is je eigen gevoel hierover. Ga zo nodig voor een second opinion naar een andere arts. Maar uiteindelijk, wees ook realistisch over hoe lang je doorgaat met behandelingen.

Zorg voor je relatie

Misschien wel de belangrijkste, maar blijf werken aan je relatie. Doe het samen als team en maak elkaar geen verwijten. Misschien lukt het om van sommige situaties de humor in te zien. Humor en lachen helpt vaak enorm in stressvolle tijden. Maak tijd voor elkaar vrij om af en toe eens stil te staan bij wat het met de ander doet en hoe deze er tegen aankijkt. Wees trots als je relatie tegen deze problemen bestand is.

Zorg voor kennis

Het kan helpen als je goed op de hoogte bent van het probleem, de oorzaak, de behandeling, wat je zelf kunt doen enzovoort. Onzekerheid of het gevoel dat alles je overkomt is niet bevorderlijk en zal meer stress geven. Je kunt je ook aansluiten bij een patiëntenvereniging voor mensen met vruchtbaarheidsproblemen, zoals Freya.

N.b. In dit artikel wordt er gesproken over een man/vrouw relatie, maar geldt uiteraard ook voor mensen van hetzelfde geslacht met een onvervulde kinderwens.

Lees verder

• ICSI in het kort
• Zwangerschapskansen vergroten bij IVF/ICSI door zelfhypnose
• IVF/ICSI en acupunctuur