Slapen tijdens je zwangerschap, wat is veilig?

Slapen tijdens de zwangerschap is soms geen pretje. Je buik wordt steeds meer een obstakel en de manier waarop je vroeger lekker lag, kan nu niet meer lichamelijk gezien of het zorgt voor ongemak. De twee manieren waarop men kan slapen (buik en rug) zijn naar mate het midden en einde van de zwangerschap niet meer geschikt. Maar er zijn ook andere zaken waar zwangeren bij na moeten denken, bijvoorbeeld over de warmte in bed door een waterbed of een elektrische denken. Of de manier van in slaap vallen, met behulp van een kruidenpil, kruidenthee of een slaappil. Niet alles kan en mag meer als je zwanger bent.

Buikslaper, veilig?

Hoewel slapen op je zij (voornamelijk je linker zij) wordt aangeraden, kun je ook veilig op je buik slapen. Moeilijkheden ontstaan naar het einde van je zwangerschap. Voornamelijk bij de optimale bloedsomloop en het goed kunnen doorgeven van de voedingsmiddelen via de placenta aan je baby. Het gewicht van je steeds groter wordende baarmoeder drukt direct op je grote bloedvaten. Die het bloed naar je hart moet terugvoeren. De meest merkbare effecten zijn aanwezig als je plat op je rug ligt. Als je problemen zoals kortademigheid en branderigheid op de borst ervaart, dan kan het helpen om jezelf met kussens te ondersteunen. Maar onthoud, comfortabel liggen is ook belangrijk.

Je kunt dus gedurende je eerste weken zwangerschap nog goed op je buk liggen. Je baarmoeder ligt dan namelijk nog achter je schaambot en die beschermt het. Later in je zwangerschap wordt slapen op je buik oncomfortabel. En maak je geen zorgen, je zou buik slapen niet zo lang kunnen volhouden, dat je de baby in gevaar zou kunnen brengen.

Rugslaper, veilig?

Als je normaal gesproken op je rug slaapt, is dit een veilige houding tijdens het eerste trimester van je zwangerschap. Maar zodra je baarmoeder begint te groeien, zo rond de helft van je zwangerschap, dan kun je beter een andere positie kiezen. Want als je op je rug ligt, dan drukt het gewicht van je baarmoeder op een groot bloedvat, die je bloed weer terug vervoert naar je hart. Als je dan langere tijd op je rug zou liggen, dan zou je je duizelig kunnen gaan voelen. Het kan ook tussen de goede doorbloeding naar je baby kunnen komen en daarmee de ontwikkeling van je baby kunnen beïnvloeden. Dit is voornamelijk een probleem als je een aandoening zoals hoge bloeddruk of diabetes hebt. Deze beïnvloeden namelijk zelf al hoe de zuurstof en voedingsmiddelen toevoer naar je baby is.

Probeer jezelf te trainen in het slapen op een zijkant of half zittend. Als je op je zij slaapt, kun je een kussen achter je rug en voor je borst liggen, zodat je daar tegenaan kunt liggen. Een kussen tussen je benen kan het slaapcomfort ook verhogen.
Het is geen probleem als je op je zij bent gaan slapen en je wakker wordt plat op je rug. Dat gebeurt heel vaak. En het heeft geen serieus negatief effect op de gezondheid van je baby. Verwissel weer naar de zij positie en ga lekker verder slapen!

Slaapgebrek, schadelijk?

Het is begrijpelijk als je denkt dat als jij niet goed slaapt, dat je baby dat ook niet doet. Maar wees gerust gesteld, je baby slaapt zelf als jij klaar wakker bent. Niemand weet precies waarom babyslaapjes los staan van ons slaapritme. Al weten experts wel dat de behoefte om te slapen een van de sterkste menselijke psychologische drijfveren is.

We weten ook dat het onwaarschijnlijk is dat je baby gestoord wordt door dezelfde geluiden die jou wakker houden. Lagen van huid en spieren en het geluid van vloeistoffen en je kloppende hart, zorgen ervoor dat je baby er niet veel van meekrijgt. Je baby is niet volledig afgesloten van wat er om hem heen gebeurt. Een luid geluid of een plotselinge beweging kan hem wakker maken en als gevolg zou je een schop kunnen voelen.

De gezondheid van je baby staat wel op het spel als jij niet kunt functioneren als gevolg van het weinige slapen. Als je in slaap valt tijdens het autorijden of als je valt door uitputting, dan zou je baby gevaar kunnen lopen. Ook laat onderzoek zien dat vrouwen die minder dan 6 uur slaap kregen gedurende hun laatste maand van zwangerschap, meer kans hebben op een keizersnede en een langere bevallig hebben dan de vrouwen die 7 uur of meer sliepen. Dus het is de moeite waard om zoveel mogelijk slapen.

Kruiden als slaapmiddel, schadelijk?

Je zou kunnen redeneren dat kruiden natuurlijk zijn, en dus altijd veilig om te gebruiken. Maar er zijn kruiden die net zoveel kracht hebben als bepaalde medicijnen die over de toonbank gaan en sommigen kunnen zelfs giftig zijn!

Er zijn tientallen kruidenproducten die zeggen je te helpen bij het slapen, maar bijna geen een is onderzocht op de veiligheid voor zwangere of borstvoedende vrouwen. Slechts enkele natuurlijke slaapmiddelen (ginseng, honing, nootmuskaat en haver) kunnen als redelijk veilig beschouwd worden. Maar zelfs over deze middelen is weinig informatie. Mogelijk zijn de andere middelen ook oké om te gebruiken, maar is geen informatie van het effect op de zwangerschap of borstvoeding.

Hier zijn enkele kruiden die je moet vermijden als je zwanger bent of als je borstvoeding geeft, omdat ze schadelijk kunnen zijn voor jezelf of je baby: nieskruid, kava, marihuana, bijvoet, melatonine, passiebloem, hoefblad, rauvolfia, Siberische ginseng, lolium temulentum (dolik), valeriaan en liriodendron. Het is niet bekend wat St.Johns's kruid tijdens de zwangerschap doet, maar je moet het uit de weg gaan tijdens het borstvoeden.

Als je toch besluit om kruiden te gaan gebruiken, overleg dan met je arts of met de verloskundigen voordat je begint met het gebruik. Zelfs als je verder geen medicijnen of iets dergelijks gebruikt, is overleg op voorhand verstandig! Dit geldt ook voor het drinken van kruidenthee. Ook omdat de kwaliteit kan verschillen per producent is het verstandig om een expert, zoals een apotheker of arts te vragen naar een goed merk. Mocht je arts ook een akkoord geven voor het überhaupt gebruiken van de kruiden.

Slaappillen, schadelijk?

Er zijn geen slaappillen getest die gevaarlijk bleken voor de ontwikkeling van de baby. Maar slaappillen zijn wel verslavingsgevoelig en je kunt er aan gewend raken. En als dat het geval is dan kan je baby 'verslaafd' raken in je baarmoeder. En kan het afkickverschijnselen hebben na de geboorte. Er is Deens onderzoek dat suggereert dat als moeders barbituraten slikken (waaronder slaappillen) hun baby's regelmatig een lager IQ hebben evenals problemen na de geboorte, wat zelfs zou kunnen leiden tot hersenbeschadiging.

Lange termijn gebruik is dus niet aan te raden. Als je het af en toe gebruikt om in slaap te vallen, bijvoorbeeld voor een lange overzeese vlucht, dan kan het geen kwaad. Maar als je je ongemakkelijk voelt op een avond of als het gaat om routinematige insomnia, dan zou men geen slaappillen moeten gebruiken. In plaats daarvan kan men beter even gaan plassen, jezelf ondersteunen met kussens, even een boek lezen of een hapje eten en daarna weer proberen te gaan slapen op een natuurlijke manier.

Waterbed, veilig?

Waarschijnlijk wel, maar je kunt je zorgen maken over de temperatuur van het bed en de elektriciteit die wordt gebruikt om het bed te verwarmen.

Temperatuur

Sommige onderzoeken hebben laten zien dat een lichaamstemperatuur van boven de 38,3 graden gedurende het eerste trimester van je zwangerschap een verhoogt risico op een miskraam of neurologische geboorte-afwijkingen met zich mee kan brengen. Waaronder bijvoorbeeld een open ruggetje. Gelukkig verwarmen de meeste mensen hun waterbed niet boven hun eigen lichaamstemperatuur, dus is het erg onwaarschijnlijk dat het gebruik van een waterbed je eigen lichaamstemperatuur zou kunnen doen stijgen. En in die mate dat het gevaarlijk zou kunnen zijn voor je baby. Maar zorg er sowieso voor, als je op een waterbed slaapt, dat de temperatuur niet boven de 37,8 graden uitkomt.

Elektriciteit

Een onderzoek in 1986 vond een verhoogd aantal miskramen bij vrouwen die gebruik maakten van een elektrische deken en verwarmde waterbedden. Onderzoeken sindsdien vinden echter geen verband tussen elektrisch verwarmde waterbedden en miskramen.

Wel moet vermeld worden dat het verstandig is niet met je baby op een waterbed te slapen. De bedden zijn namelijk te zacht en hierdoor is er een verhoogd risico op verstikking bij je baby.

Elektrische deken, veilig?

Zolang je de temperatuur maar op een goed niveau laat, dan is een elektrische deken oké. De juiste temperatuur is er een die warm genoeg is om je warm te houden, maar niet te warm waardoor je je zou kunnen branden of die je lichaamstemperatuur zou kunnen doen stijgen. Dat kan namelijk gevaarlijk zijn voor de baby die in ontwikkeling is. Bij een temperatuur waarbij je overhit raakt, is het schadelijk voor je baby. Je baby kan bij een lichaamstemperatuur van 39,4 of hoger lichamelijke afwijkingen krijgen.
Er is geen bewijs gevonden in onderzoek dat de blootstelling aan elektromagnetische velden schadelijk zou zijn voor je baby.

Lees verder

• Inbakeren (methode voor huilbaby's)
• Slaapproblemen bij kinderen
• Seks tijdens en na de zwangerschap
• Tips om zwangerschapskwalen te bestrijden
• Zwanger, wat mag ik nu nog wel en wat kan ik niet meer doen?