Zwanger en barbecue

Vaak wordt er op warme zomerdagen volop gebarbecued. Barbecueën gebeurt vaak met een gezelschap, er worden gasten uitgenodigd en er wordt een gezellige gebeurtenis van gemaakt. Het is zeker niet leuk om een uitnodiging voor een barbecue af te zeggen omdat je zwanger bent. Dit is ook niet nodig als je verstandig barbecuet. Hoewel je niet altijd alles in de hand hebt als het vlees voor je wordt klaargemaakt, zijn er toch een aantal tips die kunnen helpen bij een verantwoorde en veilige barbecue.

Barbecue

Bij barbecue wordt het vlees op een rooster gegrild. Deze manier van bereiden wordt door veel mensen in de zomer toegepast. Er bestaan tegenwoordig houtskoolbarbecues, gasbarbecues, elektrische barbecues en palletbarbecues. Ook bestaan er voor het barbecueën verschillende technieken. Zo kan het vlees direct boven het vuur gegaard worden, of indirect met een gesloten deksel waarbij de temperatuur door middel van ventilatiegaten geregeld kan worden. De keuze van de soort barbecue en de barbecue techniek is mede bepalend voor de veiligheid van barbecueën tijdens de zwangerschap.

Risico's tijdens de zwangerschap

De grootste risico's van barbecueën voor zwangere vrouwen zijn bacteriën of parasieten en PAK's. Bij barbecueën is de kans groter dat het vlees aan de buitenkant verbrand is, terwijl het binnenin nog niet goed gaar is. Verbrand vlees bevat schadelijke stoffen, wat voor zowel zwangere als niet-zwangere vrouwen ongewenst is. Daarbij is het eten van rauw vlees tijdens de zwangerschap gevaarlijk, omdat er een risico is dat het schadelijke bacteriën of parasieten bevat. Voor zwangere vrouwen zijn vooral Toxoplasma en Listeria schadelijk, omdat ze de gezondheid van het ongeboren kind in gevaar kunnen brengen.

Toxoplasmose

Toxoplasmose is een infectie die wordt veroorzaakt door de parasiet Toxoplasma gondii. De parasiet kan voorkomen in rauw vlees of vlees dat niet goed gaar is. Maar ook producten die besmet zijn met uitwerpselen van dieren, zoals groente en fruit, kunnen besmet zijn met Toxoplasma. Gezonde mensen merken weinig van een toxoplasmosebesmetting. Daarentegen kan een besmetting voor zwangere vrouwen ernstige gevolgen hebben. Dit komt doordat de parasiet de ongeboren baby via de placenta kan infecteren. Dit kan tijdens een vroege zwangerschap leiden tot een miskraam terwijl er later in de zwangerschap een kans op aangeboren afwijkingen bestaat. Zo kunnen kinderen of volwassenen die die tijdens de zwangerschap van hun moeder geïnfecteerd zijn geweest, last hebben van oogafwijkingen. Zwangere vrouwen kunnen ook immuun zijn voor toxoplasmose. Dit ben je meestal als je al een keer eerder met een besmetting van de parasiet in aanraking bent geweest. Als een zwangere vrouw immuun is, is de kans op besmetting van het ongeboren kind heel klein. Je kunt laten testen of je immuun bent, maar in Nederland wordt dit niet standaard gedaan.

Toxoplasmose voorkomen

Voor zwangere vrouwen is het van belang om besmetting te voorkomen. Let daarom goed op dat al het vlees dat gegeten wordt goed is verhit en ook binnenin helemaal gaar is. Groente en fruit moet goed gewassen of ook verhit worden. Laat bij een barbecue alles lang genoeg op de barbecue liggen zodat het goed gaar is, maar zorg dat het niet verbrandt. Daarbij moet kruisbesmetting met rauw vlees voorkomen worden. Gebruik verschillend gereedschap voor rauw vlees en gaar vlees. Leg bereid vlees ook niet op hetzelfde bord als waar het rauwe vlees op heeft gelegen.

Bacteriën

Vlees dat niet goed verhit is kan gevaarlijke bacteriën bevatten. Tijdens de zwangerschap heb je een verlaagde weerstand, waardoor je sneller een infectie kan oplopen. Ook kunnen de ziekteverschijnselen bij het oplopen van een besmetting heftiger zijn. Het is daarom tijdens een zwangerschap van extra belang om te letten op je voeding. Zorg daarom dat het vlees goed gaar is, maar zorg ook dat je bijvoorbeeld geen huzarensalades eet die te lang in de zon hebben gestaan.

PAK's

Polycyclische aromatische koolwaterstoffen, ook wel afgekort met PAK's, zijn kankerverwekkende stoffen die ontstaan bij onvolledige verbranding of verkoling van bijvoorbeeld voedingsmiddelen of houtskool. Bij bereiding van eten op de barbecue kunnen PAK's ontstaan als bijvoorbeeld vlees te hard gebakken wordt en verbrandt. Maar ze ontstaan ook als er vet uit het vlees druipt en direct op de hittebron terecht komt. Dit vet verbrandt waardoor er PAK's ontstaan die weer op het vlees terecht komen. Tenslotte ontstaan er PAK's bij de verbranding van houtskool. Het binnenkrijgen van PAK's is voor zwangere vrouwen niet gevaarlijker dan voor niet-zwangere vrouwen. Maar omdat het de kans op kanker vergroot, is het verstandig om aangebrand vlees of druipend vet op de barbecue zoveel mogelijk te voorkomen.

Voorkomen van PAK's

De vorming van PAK's kan voorkomen worden door ervoor te zorgen dat het vlees niet verbrandt. Door gebruik te maken van indirecte barbecuetechnieken waarbij de deksel wordt gebruikt, gaart het vlees geleidelijk en brandt het minder snel aan. Ook bij het gebruik van elektrische barbecues en pelletbarbecues is de directe warmte minder, waardoor het vlees minder snel verbrandt. Als je toch een barbecue met houtskool gebruikt, zorg er dan voor dat de kolen helemaal grijs zijn en zorg voor een opvangbakje op de kolen voor druipend vet.

Barbecuetips

Naast de tips ter voorkoming van PAK's, zijn er voor zwangere vrouwen meer tips voor een gezonde en veilige barbecue.

• Neem de tijd om vlees te garen zodat het goed gaar is, maar niet verbrandt.
• Zorg voor een niet te warme barbecue, laat kolen eerst grijs worden of zet het vuur van de gasbarbecue niet te hoog.
• Bruine eco-aanmaakblokjes zijn niet giftig, gebruik bij voorkeur deze.
• Smeer het rooster in met olie zodat het vlees niet vastplakt.
• Leg het vlees 25 tot 40 centimeter van het vuur af, zodat het langzamer en gelijkmatiger gaart.
• Rooster ook (volkoren) brood, aardappelen, groenten en fruit. Hierdoor krijg je tijdens een barbecue alle belangrijke voedingsstoffen binnen die een zwangere vrouw nodig heeft.
• Laat salades, rauw vlees, sauzen of andere gevoelige producten niet in de zon staan.
• Kook grote stukken vlees, of vlees dat lastig gaar wordt, voor.
• Zorg dat groenten voor salades bij de barbecue goed gewassen zijn.
• Ga tijdens het barbecueën niet onbeschermd in de zon zitten ter voorkoming van een zwangerschapsmasker.

Lees verder

• Zwanger en zonnen
• Zwanger en biefstuk
• Risico's van bacteriën en parasieten tijdens de zwangerschap
• Zwanger: voordelen en risico's van groente en fruit
• Zwanger in de zomer