Zwanger en feta

Feta is een traditionele Griekse, witte, zachte kaas die bij velen geliefd is. Alleen bij zwangere vrouwen bestaat er vaak onduidelijkheid of een zachte kaas wel veilig is om tijdens de zwangerschap te eten. Zachte kazen bereid van rauwe melk kunnen namelijk de bacterie Listeria Monocytogenes bevatten. Deze bacterie kan tijdens een zwangerschap zorgen voor een miskraam of aangeboren afwijkingen bij de baby. Hoe wordt feta bereid en hoe veilig is het om feta te eten tijdens de zwangerschap?

Feta

Feta is een zachte, witte, Griekse kaas gemaakt van schapenmelk. Soms wordt aan feta ook wel een deel geitenmelk toegevoegd. Sinds juli 2002 is de naam feta beschermd. Alleen kaas gemaakt van schapenmelk met maximaal 30% geitenmelk die gemaakt is in bepaalde delen van Griekenland, mag feta heten. Soortgelijke kazen, die niet aan het fetabesluit voldoen, worden nu vaak witte kaas of Mediterrane kaasblokjes genoemd.

Geschiedenis

Er wordt al zo'n 8000 jaar lang fetakaas gemaakt, maar pas in de zeventiende eeuw kreeg de kaas zijn huidige naam. Feta betekent letterlijk plakjes. Deze naam is hoogst waarschijnlijk afkomstig van het in plakken snijden van de kaas voor de opslag in vaten.

Bereiding

Feta wordt meestal bereid van gepasteuriseerde schapen en geitenmelk, maar kan in sommige gevallen ook uit rauwe melk bereid zijn. Na de pasteurisatie van de melk wordt deze gekoeld naar 34 tot 36 graden Celsius, waarna er melkzuurbacteriën toegevoegd worden. Hierdoor wordt de melk zuurder en dikker. Als de juiste zuurgraad bereikt is, wordt er stremsel aan de melk toegevoegd waardoor de melk gaat stremmen. De melk wordt een dikke vaste substantie, ook wel wrongel genoemd. De wrongel wordt gesneden, waardoor de wei vrijkomt. De wei heeft men niet nodig en is een afvalproduct bij de kaasbereiding. De wrongel wordt geperst in kaasvormen en daarna ongeveer een dag gerijpt bij 16 tot 18 graden om de juiste zuurtegraad en vochtigheid te krijgen. De volgende dag wordt de feta gepekeld. Het pekelen gebeurt in twee stappen. Tijdens de eerste stap wordt een zoutgehalte van 3 procent bereikt en tijdens de tweede stap een zoutgehalte van 7 procent. Na het pekelen kan de feta rijpen. Ook deze fase heeft twee verschillende stappen. De eerste rijpingsfase duurt twee weken en gebeurt bij 16 tot 18 graden, waarbij de feta zijn karakteristieke smaak krijgt. De tweede rijpingsfase gebeurt bij 2 tot 4 graden Celsius. Na de laatste rijpingsfase is het vochtgehalte van de feta onder de 56 procent en de pH tussen de 4,4 en 4,6. De totale bereiding van feta duurt ongeveer twee maanden.

Witte kaas

Er worden ook feta-achtige kazen gemaakt van koemelk. Omdat koemelk, in tegenstelling tot schapen- en geitenmelk, geel is, moet de melk gebleekt worden. Dit gebeurt dikwijls door chlorofyl toe te voegen. De witte kaas gemaakt van koemelk mag geen feta genoemd worden.

Bacteriën en parasieten in feta

Voor zwangere vrouwen zijn van alle bacteriën en parasieten voornamelijk de bacterie Listeria Monocytogenes en de parasiet Toxoplasma Gondii gevaarlijk. Deze zijn namelijk in staat om via de moeder het kind te infecteren met alle gevolgen van dien.

Listeria

Feta is een halfzachte kaas met een hoog zoutgehalte. Het zoutgehalte is echter niet hoog genoeg om groei van de voor zwangere vrouwen gevaarlijke bacterie Listeria Monocytogenes uit te sluiten. Listeria kan namelijk groeien bij hoge zoutgehaltes tot wel 10 procent. Ook is feta niet zuur genoeg om groei van Listeria tegen te aan. Dit betekent dat Listeria niet uitgesloten kan worden in feta bereid uit rauwe melk. Een infectie met Listeria tijdens de zwangerschap kan leiden tot een spontane abortus, vroeggeboorte, doodgeboorte of een bloedvergiftiging bij de baby veroorzaken. Door de lagere weerstand van zwangere vrouwen is de kans ook nog groter dat ze tijdens de zwangerschap door Listeria geïnfecteerd worden. Omdat de incubatietijd van Listeria in de meeste gevallen lang is, weten vele zwangere vrouwen niet dat wat de oorzaak van de Listeria infectie is.

Toxoplasma

Schapen en geiten zijn vaak besmet met Toxoplasma. Dit betekent dat ook de melk die gebruikt is voor de feta besmet kan zijn met deze parasiet. Toxoplasma Gondii wordt gedood bij temperaturen boven de 70 graden. Daarbij kan de parasiet niet groeien bij zoutconcentraties hoger dan 6 procent. Omdat feta meestal gemaakt is van gepasteuriseerde melk en een zoutgehalte van 7 procent heeft, kan Toxoplasma niet overleven in feta.

Feta tijdens de zwangerschap

Vrijwel de meeste feta en witte kaas die verkrijgbaar is, is gemaakt van gepasteuriseerde melk. Hierdoor is de kans op een mogelijke besmetting met Listeria erg klein. De feta en witte kazen gemaakt van gepasteuriseerde melk zijn dan ook veilig om te eten tijdens de zwangerschap. Feta en witte kazen gemaakt van rauwe melk kan men beter niet eten tijdens de zwangerschap. Of de feta of witte kaas gemaakt is van rauwe of gepasteuriseerde melk staat op de verpakking aangegeven.

Lees verder

• Zwanger en blauwe kaas
• Zwanger en geitenkaas
• Zwanger en brie
• Zwanger en mozzarella
• Zwanger en roomkaas