Zwanger en aardbeien

Het eten van aardbeien is gezond voor zwangere vrouwen. Aardbeien zijn namelijk lekker, bevatten relatief weinig suiker en zijn caloriearm. Daarnaast bevatten ze veel vitamine C en foliumzuur. Toch is het beter om niet zomaar een verse aardbei in je mond te stoppen als je zwanger bent. Er bestaat namelijk een kans dat de aardbei besmet is met Toxoplasma gondii, een voor zwangere vrouwen gevaarlijke parasiet. Het is daarom aan te raden om verse aardbeien voor gebruik goed te wassen.

Aardbei

De botanische naam voor aardbei is Fragaria, dat van het Latijnse woord Farga komt. De aardbei wordt al ruim 200 jaar gegeten en staat symbool voor kortstondig genot.

Rassen

Er bestaan meer dan honderd verschillende aardbeienrassen. De aardbeien die we eten zijn meestal geteeld en afkomstig van een kruising tussen de hele harde Californische aardbeien en de hele zachte Europese aardbeien. De kruising is een stevige aardbei die makkelijk vervoerd kan worden zonder beschadigd te worden. De Hollandse aardbei is meestal van het ras Elsanta, maar ook de rassen Korona, Vima Zanta, Lambada en Elianny worden in Nederland en België geteeld. In Nederland en België groeien ook veel wilde aardbeien. Deze zijn vaak klein en niet zo smakelijk.

Teelt

Aardbeien kunnen op verschillende manieren geteeld worden. De meest milieuvriendelijke manier is in de volle grond. Dit wordt in Nederland niet meer zoveel gedaan omdat dit minder efficiënt is dan aardbeien telen in kassen. De opbrengst in kassen is namelijk acht keer zo hoog. Aardbeien kunnen ook gekweekt worden op stellingen. De aardbeienplanten staan dan meer dan een meter boven de grond, geplant in goten met potgrond.

Gezondheid

Aardbeien zijn gezonde vruchten. Ze bevatten voor een vrucht relatief weinig suiker en daardoor ook maar weinig calorieën. Per 100 gram bevatten aardbeien zo'n 5 gram suiker en 36 calorieën. Verder bevatten ze veel vitaminen en nauwelijks vet.

Vitaminen

Verse aardbeien bevatten heel veel vitamine C, namelijk zo'n 64 milligram per 100 gram aardbeien. Voor zwangere vrouwen is de aanbevolen hoeveelheid vitamine C per dag 85 milligram. Dit komt neer op ongeveer een portie aardbeien van 135 gram per dag. Naast vitamine C bevatten aardbeien foliumzuur, een belangrijke vitamine voor zwangere vrouwen. Foliumzuur kan namelijk de kans op geboorteafwijkingen als een open ruggetje, een hazenlip en open gehemelte tijdens een vroege zwangerschap verkleinen.

Gevaren van groenten en fruit

Hoewel aardbeien heel gezond zijn, kunnen ze ook gevaren opleveren tijdens de zwangerschap. Drie gevaren zijn de parasiet Toxoplasma gondii, hormoonverstorende bestrijdingsmiddelen en allergieën.

Toxoplasma gondii

Aardbeien kunnen besmet zijn met de parasiet Toxoplasma gondii. Toxoplasma gondii is gevaarlijk omdat de parasiet via de placenta de foetus kan infecteren. Vooral tijdens een vroege zwangerschap kan dit zeer ernstige gevolgen hebben en leiden tot een miskraam. Toxoplasmose kan ook leiden tot aangeboren afwijkingen zoals als een waterhoofd, aderverkalking in de hersenen, een geestelijke achterstand, hersenaandoeningen, oogafwijkingen en doofheid. Het kan ook voorkomen dat een kind op latere leeftijd pas last krijgt van oogafwijkingen als de moeder tijdens de zwangerschap geïnfecteerd was met toxoplasma. Toxoplasma kan via verontreinigde grond op aardbeien terecht komen. Hierdoor hebben aardbeien van de volle grond een hogere kans op besmetting. Vooral aardbeien geteeld in eigen tuin zijn risicovol, omdat in tuinen de grond besmet kan zijn met de parasiet door loslopende katten. De risico's kunnen verkleind worden door aardbeien goed te wassen. Dit is vaak lastig omdat goed rijpe aardbeien zacht zijn en tijdens het wassen makkelijk beschadigen. Verse aardbeien op taart en gebak of in fruitsalades zijn daarom niet altijd goed gewassen. Er zijn echter wel industriële methodes om aardbeien te wassen zonder ze te beschadigen.

Bestrijdingsmiddelen

Aardbeien worden geregeld geplaagd door ziekten en ongedierte. Om dit te bestrijden worden er vaak bestrijdingsmiddelen gebruikt. Hoewel hormoonverstorende bestrijdingsmiddelen sinds 2009 verboden zijn, komen ze nog steeds voor op aardbeien. Hormoonverstorende bestrijdingsmiddelen kunnen de vruchtbaarheid verminderen en tijdens een zwangerschap leiden tot hersenschade bij het kind.

Allergieën

Verse aardbeien kunnen allergische reacties veroorzaken. De allergie wordt meestal veroorzaakt door de zaadjes op de aardbeien. Een bekende allergische reactie op aardbeien is netelroos. Bij netelroos ontstaat er een reactie in de huid waarbij vochtophopingen en galbulten ontstaan die heel erg kunnen jeuken. De heftigheid van een allergie kan per persoon verschillen. In sommige gevallen kan een aardbeienallergie leiden tot verstikking. Het is aan te raden om in geval van een aardbeienallergie geen aardbeien meer te eten.

Aardbeien tijdens de zwangerschap

Omdat aardbeien erg gezond zijn is het een prima fruitsoort om tijdens de zwangerschap te eten. Men moet zich alleen wel bewust zijn van de gevaren. Eet geen aardbeien in het geval van allergieën en eet alleen aardbeien als je er zeker van bent dat deze goed gewassen zijn. Pas ook op met aardbeien uit eigen tuin. Omdat koken en invriezen de parasiet Toxoplasma gondii dood, zijn gekookte aardbeien, aardbeienjam en diepvriesaardbeien altijd veilig.

Lees verder

• Zwanger en ananas
• Zwanger en verse vruchtensappen
• Zwanger en schepijs
• Zwanger en softijs
• Zwanger en milkshakes