Gescheurde eileider: symptomen & behandeling eileiderruptuur

Een gescheurde eileider of eileiderruptuur is een scheur in de eileider als gevolg van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Aangezien het kan leiden tot bloedingen in de buik, is een eileiderbreuk een gevaarlijke en zelfs levensbedreigende complicatie die alleen kan worden behandeld door een spoedoperatie. Buikpijn en misselijkheid zijn typische symptomen van een gescheurde eileider. Zonder behandeling kan een gescheurde eileider leiden tot levensbedreigende bloedingen.

• Wat is een gescheurde eileider?
• Oorzaken van een eileiderruptuur
• Risicofactoren
• Symptomen van een gescheurde eileider
• Verschijnselen
• Beschrijving
• Arts raadplegen
• Onderzoek en diagnose
• Complicaties
• Behandeling van een gescheurde eileider
• Preventie

Wat is een gescheurde eileider?

Een gescheurde eileider, ook wel een eileiderbreuk of eileiderruptuur genoemd, is een acute complicatie die duidt op het barsten of scheuren van de eileider. Het is meestal het directe gevolg van de late buitenbaarmoederlijke zwangerschap, wat betekent dat de bevruchte eicel zich buiten de baarmoeder ontwikkelt. In dit geval ontwikkelt de bevruchte eicel, de zogenaamde zygote, zich in de eileider. Na een paar weken leidt de groei van de zygote tot een uiteenspatten van de eileider, omdat deze slechts licht rekbaar is. Deze doorbraak van de eileider wordt medisch aangeduid als eileiderruptuur.

Oorzaken van een eileiderruptuur

Een gescheurde eileider is het mogelijke gevolg van een gevorderde, niet-herkende buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Ongeveer zes dagen na bevruchting van de eicel nestelt zich dit in het slijmvlies. Normaal is de bevruchte eicel in deze periode door de eileider gegaan en is ze in de baarmoeder aangekomen om zich daar in te nestelen. Maar het kan ook gebeuren dat het niet snel genoeg gaat door een adhesie (verkleving) of vernauwing van de eileider en de baarmoeder niet op tijd wordt bereikt. In dit geval vindt de implantatie van de zygote in de eileider zelf plaats. Als dit niet op tijd wordt gedetecteerd, kan dit leiden tot een gescheurde eileider. In het bijzonder wordt een buitenbaarmoederlijke zwangerschap veroorzaakt door littekenvorming ten gevolge van bijvoorbeeld een bekkenoperatie of als een resultaat van een ontsteking, bijvoorbeeld door chlamydia of gonorroe. Andere oorzaken van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap met daaropvolgende gescheurde eileiders, kunnen een niet-geslaagde sterilisatie of kunstmatige inseminatie zijn.

Risicofactoren

Factoren die het risico op een gescheurde eileider bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap verhogen, zijn:

• geschiedenis van bekkenchirurgie: eileiderverwonding
• ovulatie-inductie, een behandeling die de eisprong opwekt.
• bilateraal afbinden van de eileiders
• geschiedenis van bekkenontsteking
• eerdere buitenbaarmoederlijke zwangerschap
• gebruik van intra-uteriene anticonceptie, dat anticonceptie die in de baarmoeder plaatsvindt.
• hoge bèta-hCG-waarden: > 5.000 mIU / ml (hCG of humaan choriongonadotrofine wordt vanaf de innesteling van een bevruchte eicel aangemaakt)

Symptomen van een gescheurde eileider

Verschijnselen

Typische symptomen van een gescheurde eileider zijn:

• buikpijn
• misselijkheid
• braken
• bleekheid
• extreme duizeligheid of flauwvallen
• shock

Beschrijving

Een eileiderbreuk wordt aangetoond door een aantal typische symptomen. Vaak lijd je vanaf de vijfde week van de zwangerschap aan plotseling optredende, acute, meestal eenzijdige buikpijn, wat veelal voorafgegaan is door eenzijdige buikklachten. Als gevolg van de irritatie van het buikvlies kun je last krijgen van misselijkheid en braken. Omdat een gebroken eileider leidt tot flink inwendig bloedverlies, krijg je na verloop van tijd last van een bloeddrukdaling, een versnelde hartslag en bleekheid. Dit zijn symptomen van shock. In het ergste geval kan een niet tijdig herkende eileiderbreuk leiden tot volledig falen van de bloedsomloop.

Arts raadplegen

Een eileiderbreuk is een medisch noodgeval en vereist onmiddellijke medische hulp. Neem direct contact op met een arts in geval van symptomen van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap en een gescheurde eileider. Giftige stoffen kunnen in de buik terechtkomen en dit kan leiden tot een ernstige ontsteking van het peritoneum ofwel buikvliesontsteking.

Bovendien kun je zeer snel na een gescheurde eileider een toxische shockreactie ontwikkelen, wat tot de dood kan leiden als er geen arts beschikbaar is om je te helpen. Als er aanwijzingen zijn voor een gescheurde eileider, moet onmiddellijk een arts worden gebeld en zal je per direct in het ziekenhuis worden opgenomen.

Onderzoek en diagnose

De diagnose van een gescheurde eileider wordt gemaakt op basis van een combinatie van verschillende tests. Eerst wordt een algemene zwangerschapstest uitgevoerd om te beoordelen of je zwanger bent. Door een bloedmonster te nemen, kan het laboratorium het vermoeden van een eileiderruptuur verder onderbouwen op basis van de waarde van het zwangerschapshormoon, het hCG. Omdat tijdens een normale zwangerschap de hCG-waarde aanzienlijk is verhoogd en in het geval van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is deze slechts minimaal verhoogd.

Als er bloedarmoede wordt vastgesteld, dan kan dit komen door een gescheurde eileider (maar ook door veel andere factoren). Palpatie (het uitwendig of inwendig met de hand of handen voelen als onderdeel van geneeskundig onderzoek) van de buik geeft de onderzoekende arts ook aanwijzingen voor een mogelijke gescheurde eileider. Vervolgens kan een echografie worden uitgevoerd. Ook kan een laparoscopie worden uitgevoerd in de vorm van een minimaal invasieve procedure om de gescheurde eileider te detecteren.

Complicaties

Een gescheurde eileider is een bedreigende toestand dat als een noodgeval moet worden beschouwd en behandeld. Een eileiderruptuur kan leiden tot allerlei complicaties. In de meeste gevallen lijdt de zwangere vrouw aan ernstige pijn in de buik als gevolg van een gescheurde eileider. Het kan ook leiden tot buikvliesontsteking en braken en misselijkheid veroorzaken. In ernstige gevallen kan het leiden tot shock waarbij je het bewustzijn verliest.

In veel gevallen leidt de eileiderbreuk tot een zwangerschapsafbreking. De getroffen vrouw lijdt aan een verhoogde hartslag en een verlaging van de bloeddruk. Er treedt ook een sterke bleekheid op en er treedt vaginaal bloedverlies op. In de meeste gevallen leidt het beëindigen van de zwangerschap tot verdriet en rouw en soms zelfs tot (ernstige) psychische problemen en mogelijks zelfs depressie.

Behandeling van een gescheurde eileider

De behandeling van een gescheurde eileider dient zonder uitstel verricht te worden, omdat er een risico is op interne disfunctie. In de meeste gevallen zal een noodoperatie worden uitgevoerd. Dit wordt anno 2024 meestal gedaan als een minimaal invasieve procedure (een operatiemethode met zo min mogelijk schade aan het lichaam) in de vorm van laparoscopie. Hierbij wordt er via een kleine snede in de onderrand van de navel een laparoscoop (een rechte pijp met een videocamera en een lichtbron erop) in de buik gebracht. Tevens worden er op een paar andere plekken sneetjes gemaakt om operatie-instrumenten in te brengen.

Als de wens voor een nieuwe zwangerschap niet bestaat of als er geen andere optie is, wordt de eileider tijdens de chirurgische procedure volledig verwijderd. Dit is afhankelijk van de locatie en de omvang van het bevruchte eitje. Als de operatie goed verloopt en de patiënt is gestabiliseerd, kan de eileider in tact blijven. Hiervoor wordt de eileider over de lengte doorgesneden en de zygote wordt verwijderd of weggespoeld.

Bovendien moet de buikholte worden gereinigd van vuil om het risico op recidiverende gescheurde eileiders te verkleinen. Zelfs als de eileider gehandhaafd blijft, is het niet zeker dat een nieuwe zwangerschap succesvol zal zijn.

Preventie

Een gescheurde eileider kan niet worden voorkomen, omdat het een acute complicatie is. Het is echter belangrijk om aandacht te besteden aan de symptomen van een mogelijke buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Als je overvallen wordt door een plotselinge bevalling of als er een ernstige buikpijn optreedt na een paar weken zwangerschap, dient onmiddellijk een arts te worden geraadpleegd voor controle. Vooral als er een verhoogd risico is op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap en gescheurde eileiders als gevolg van een operatie of andere ziekten. Een vroeg gesignaleerd buitenbaarmoederlijke zwangerschap kan in een vroeg stadium met medicijnen worden behandeld. Een injectie met het medicijn methotrexaat helpt je lichaam om de zwangerschap af te breken.

Je kunt het risico op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap verkleinen door de volgende maatregelen te nemen:

• Beperk het aantal seksuele partners.
• Gebruik altijd een condoom om soa's te voorkomen en het risico op bekkenontsteking (PID) te verminderen.
• Rook niet of stop voordat je probeert zwanger te worden.

Lees verder

• Eileiderontsteking: buikpijn onderbuik en afscheiding
• Eileiderontsteking: symptomen, oorzaak en behandeling
• Eileiderkanker (kanker van de eileiders): symptomen, oorzaak