Bevalling: het verloop

Het verloop van de bevalling is niet bij iedereen gelijk, iedere vrouw is anders en ervaart de bevalling ook anders. Toch is het verloop ervan vrijwel gelijkwaardig. De meeste bevallingen verlopen volgens drie fasen: de ontsluitingsfase, de uitdrijvingsfase en de nageboorte.

Ontsluitingsfase

Tijdens de ontsluitingsfase gaat de baarmoedermond geleidelijk aan open totdat ze een diameter van 10 centimeter heeft bereikt. Dit open gaan gaat met behulp van contracties: dit is het samentrekken van de baarmoeder. In de volksmond spreken we van weeën, deze zijn meestal in het begin nog zwak tot zeer zwak, om met het verstrijken van de tijd te groeien tot zeer hevige contracties.
De ontsluiting kent drie fases:

• Beginfase: 0-4 cm ontsluiting. Wanneer er vier cm ontsluiting is, komen de weeën om de 1 tot 2 uur.
• Middenfase: 4-8 cm. De weeën volgen elkaar nu sneller op. Rond de 6 cm kan dit om de 5-6 minuten zijn, bij 8 cm al om de 3-4 minuten.
• Eindfase: 8-10 cm. De vrouw kan in een heuse weeënstorm terecht komen en amper de tijd hebben om op adem te komen. De weeën komen om de 1-2 minuten.

Per vrouw kan de duur van de ontsluitingsfase heel erg verschillen, een eerste kind duurt vaak wat langer dan een tweede of volgende kind. Bij een eerste kind rekent men 1 uur per cm ontsluiting, volgende kinderen gaan een stuk sneller omdat de baarmoedermond niet meer zo stug is.

Uitdrijvingsfase

Meestal breken de vliezen aan het einde van de ontsluitingsfase, soms ook eerder. Het breken van de vliezen heeft vaak wel een gunstige werking op de ontsluitingsfase: deze verloopt dan wat sneller. Wanneer de vliezen nog niet gebroken zijn, worden ze kunstmatig gebroken door de arts of verloskundige. Tijdens de uitdrijvingsfase trekt de baarmoeder zeer sterk samen en duwt het kind door het geboortekanaal steeds een stukje verder richter vagina.

Tussen de 8 en 10 cm ontsluiting, krijgen de meeste vrouwen het gevoel alsof ze vreselijk naar het toilet moeten: de persweeën komen op gang. Met volledige ontsluiting (10 cm) mag de vrouw toegeven aan de persdrang en voorzichtig mee gaan duwen. De persweeën worden steeds sterker en de vrouw zal ook meer kracht gaan zetten om het kind naar buiten te drijven. Wanneer de vrouw niet meeperst, wat voor de meeste onmogelijk is omdat de persdrang groter is dan het negeren ervan, zal het kind evengoed geboren worden omdat de persweeën ongeveer 80 procent van de kracht bedragen. Wanneer het hoofdje eenmaal "staat", dwz het hoofdje blijft tussen twee weeën door zichtbaar in de vulva, dan duurt het nog maar enkele weeën voordat het kind geboren wordt.

Het staan van het hoofdje geeft een branderig gevoel, voor sommige vrouwen voelt het alsof ze uitscheuren. De druk op de huid tussen de vagina en anus is nu groot: de kans op uitscheuren is dan wel aanwezig. De verloskundige vraagt op dit moment om niet meer mee te persen, maar het hoofdje vanzelf naar buiten te laten glijden. Op deze manier wordt de druk op de huid langzaam opgebouwd en is de kans op uitscheuren aanzienlijk kleiner. Het hoofdje van de baby wordt naar onder toe geboren: de neus wijst naar de rug van de moeder. Het lichaam van de baby ligt zijwaarts in het geboortekanaal. Zodra het hoofdje naar buiten steekt, draait het hoofdje weer parallel aan het lichaam en kijkt nu ook zijwaarts. De schouders worden één voor één geboren, waarna de rest van het lichaam vanzelf naar buiten glijdt.

Wanneer er geen problemen zijn ontstaan tijdens de bevalling, wordt de baby direct op de warme buik van de moeder gelegd. Eventueel wordt eerst nog overtollig slijm uit neus en het mondje weg gezogen zodat de baby vrij kan ademen. De navelstreng wordt na enkele minuten doorgeknipt, de meeste verloskundigen laten de navelstreng nog "uitkloppen" totdat er geen toevoer van bloed meer plaatsvind via de navelstreng.

Nageboorte

10 minuten tot een half uur na de geboorte van het kind, wordt de placenta geboren, dit heet de nageboorte. Doordat de baby de baarmoeder heeft verlaten, wordt deze sterk kleiner, door het samentrekken van de baarmoeder laat de placenta los van de wand. De baarmoeder blijft samentrekken totdat de placenta is uitgedreven. Door meepersen en wanneer de verloskundige op de buik van de moeder drukt, komt de placenta sneller naar buiten. De placenta word helemaal nagekeken op volledigheid, gewicht, kleur etc, aan de hand daarvan kan beoordeeld worden hoe gezond de zwangerschap is verlopen.

Opmerkelijk

Zeer opmerkelijke bevallingen zijn die waarin een vrouw noodgedwongen in een auto moet bevallen, of nog erger: in een vliegtuig.

Een 21-jarige vrouw uit de VS beviel van twee zoontjes: ze had twee baarmoeders en uit iedere baarmoeder werd één kind geboren. Een andere vrouw met twee baarmoeders beviel van een drieling: een tweeling uit de ene baarmoeder en een eenling uit de andere baarmoeder.

Lees verder

• Bevalling: medische ingreep
• Zwangerschap: alles wat je wilt weten