Buikpijn links of rechts en zeurende of stekende buikpijn
Buikpijn links, buikpijn rechts, wat kunnen de oorzaken zijn? Een lichte buikpijn is vaak het gevolg van prikkeling van maag of darm en gaat vaak spontaan over, maar als de buikpijn gepaard gaat met andere klachten kan het op een aandoening duiden die door de huisarts onderzocht moet worden. De locatie van de buikpijn kan iets zeggen over de oorzaak. Hieronder gaan we in op de mogelijke oorzaken van buikpijn links, buikpijn rechts, buikpijn linksboven, buikpijn rechtsboven, buikpijn onderbuik (buikpijn linksonder en buikpijn rechtsonder), buikpijn rond de navel en buikpijn in het midden. Buikpijn kan permanent aanwezig zijn, met golfbewegingen komen of optreden op een bepaald tijdstip, bijvoorbeeld na het eten. Buikpijn kan gepaard gaan met allerlei andere klachten zoals misselijk, diarree, verstopping, enz. De pijn kan worden onderscheiden naar haar aard, zoals krampend, brandend, stekend, zeurend. Buikpijn kan tevens worden ingedeeld naar acute of chronische pijn.
Buikpijn: links en rechts
- Buikpijn
- Symptomen van zeurende of stekende buikpijn
- Algemene buikpijn
- Buikpijn onderbuik
- Buikpijn bovenbuik
- Buikpijn midden
- Buikpijn linksonder
- Buikpijn linksboven
- Buikpijn rechtsonder
- Buikpijn rechtsboven
- Veel voorkomende oorzaken van buikpijn
- Obstipatie
- Blaasontsteking
- Onderzoek en diagnose
- Anamnese: Het verhaal van de pijn
- Lichamelijk onderzoek: De taal van het lichaam
- Aanvullend onderzoek: De diepte in
- Differentiaaldiagnose: De mogelijkheden afwegen
- Behandelplan: De weg naar herstel
Buikpijn / Bron: Istock.com/WavebreakmediaBuikpijn
De buik is het gebied in de onderste helft van de romp. De buik wordt aan de bovenkant begrensd door het middenrif en de ribbenboog en aan de onderzijde door het bekken. Inwendig wordt de buik door het tussen de ribben gespannen middenrif gescheiden van de borst. Buikpijn heeft vele mogelijke oorzaken. Vaak is het iets onschuldig en van voorbijgaande aard, zoals prikkeling van maag of darm. Er zijn echter ook omstandigheden die tijdige medische hulp vereisen. Vaak kan de locatie van de buikpijn een belangrijke aanwijzing verschaffen omtrent de mogelijke oorzaak. Op andere momenten kan buikpijn optreden in onverwachte patronen, en is de oorzaak is minder duidelijk. Ook kan de pijn uitstralen naar de rug, het borstbeen, de liezen of de benen. Toch is het nuttig om te kijken op welke plek je buikpijn voelt.Symptomen van zeurende of stekende buikpijn
Buikpijn kan bestaan uit zeurend, stekende of doffe pijn. De pijn kan steeds aanwezig zijn of intermitterend. Afhankelijk van de oorzaak, kan buikpijn gepaard gaan met een of meerdere van de volgende klachten en symptomen:- boeren / oprispingen
- gasvorming (winderigheid, scheten laten of stinkende scheten laten)
- dyspepsie / indigestie
- pijn in de linkerbovenhoek of rechterbovenhoek; midden; of linker of rechter onderbuik
- obstipatie
- diarree
- reflux of gastro-oesofageale refluxziekte (GORZ)
- zuurbranden of brandend maagzuur
- pijn op de borst
- bekkenpijn
Algemene buikpijn
De volgende omstandigheden kunnen leiden tot gegeneraliseerde buikpijn, dat is buikpijn die niet gelokaliseerd is in één bepaald gebied:| Oorzaak algemene buikpijn | Symptomen |
|---|---|
| Blindedarmontsteking (appendicitis) | Een blindedarmontsteking begint meestal met lichte buikpijn, wat soms gepaard gaat met misselijkheid en overgeven. Vervolgens krijg je last van flinke pijn. Deze pijn treedt vaak al binnen enkele uren op, maar soms ook pas na een paar dagen. De pijn begint vaak rond de navel, waarna de pijn afzakt en rechtsonder in de buik voelbaar is. Bij sommige mensen is de pijn juist in het midden of rechtsboven gelokaliseerd. |
| Ziekte van Crohn | Crohn is een chronische ontstekingsziekte van het spijsverteringskanaal, waarbij ontstekingen kunnen optreden in het hele spijsverteringskanaal, dus vanaf de mond tot aan de anus. Dit kan gepaard gaan met dunne ontlasting of diarree, vaak met bloed en slijm, buikpijn en andere klachten. |
| Diabetische ketoacidose | Diabetische ketoacidose is een acute metabole ontregeling bij type 1-diabetespatiënten en het ontstaat door een absoluut insulinetekort. Het gevolg is dat het bloed zuur wordt. Je voelt je ziek en je moet braken. Buikpijn is ook een symptoom. |
| Diverticulitis | Een divertikel is een goedaardige uitstulping in de dikke darm.Wanneer deze ontstoken raakt, wordt dat diverticulitis genoemd. Bekende klachten zijn buikpijn (meestal links onder in de buik), je kunt je ziek voelen en soms ook misselijk. Koorts kan ook optreden. |
| Letsel/trauma | Na een val, ongeluk of vechtpartij kunnen buikorganen beschadigd raken waarbij er inwendig bloedverlies optreedt. |
| Obstructie van de darm | Dit gaat gepaard met onder andere buikkramp, een opgeblazen gevoel en gebrek aan eetlust. |
| Invaginatie van de darm (intussusceptie) | Hierbij is een darmgedeelte ingestulpt, dat wil zeggen in een volgend darmgedeelte geschoven. Het komt vooral voor bij kinderen, meestal in de leeftijd van 6 maanden tot 3 jaar. Het veroorzaakt plotse, hevige buikpijn. |
| Prikkelbare darmsyndroom | Het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) werd vroeger ook wel spastische darm genoemd. Het meest voorkomende symptoom is pijn of ongemak in de buik, wat gepaard kan gaan met buikkrampen. De pijn varieert van mild tot ernstig. |
| Loodvergiftiging | Klassieke symptomen zijn persoonlijkheidsveranderingen, hoofdpijn, gevoelsverlies, algehele zwakte, een metalige smaak in de mond, ongecoördineerd lopen, slechte eetlust, braken, obstipatie, buikpijn met buikkrampen, pijn in botten en gewrichten en bloedarmoede. |
| Mesenteriale lymfadenitis | Betreft ontstoken (gezwollen) lymfeklieren in de buik, die buikpijn veroorzaken. Treedt vaak op bij kinderen. Het verdwijnt normaliter zonder behandeling. |
| Alvleesklierontsteking (pancreatitis) | Bij acute alvleesklierontsteking is er vaak sprake van hevige pijn in de (boven)buik, meestal met uitstralingspijn naar de rug, die verergert bij bewegen en na het eten. |
| Pelvic inflammatory disease | Infecties aan de vrouwelijke voortplantingsorganen (eierstokken, eileiders en baarmoeder) worden wel aangeduid met de term 'Pelvic inflammatory disaese' (PID). Je kunt onder meer last krijgen van koorts met eventueel koude rillingen en klachten in de buikstreek. |
| Buikvliesontsteking (peritonitis) | De meest voorkomende symptomen van buikvliesontsteking zijn ernstige buikpijn, die verergerd door elke beweging die je maakt; misselijkheid en braken; koorts; een opgezette of opgezwollen buik. |
| Sikkelcelanemie | Bij deze erfelijke aandoening kunner er bij een 'sikkelcelcrisis' (een plotselinge verergering van de bloedarmoede) allerlei klachten optreden, zoals hevige buikpijn en braken. |
| ACNES syndroom | Dit betreft een buikwandpijn syndroom welke ontstaat door beknelling van de huidtakjes van de voorste tussenribzenuwuiteinden, die door de buikspieren heen naar de huid gaan. De pijn manifesteert zich op één specifieke, goed aanwijsbare plek. Je kunt de plek vaak met één vinger aanwijzen. |
| Aneurysma van de buikslagader (AAA) | Een verwijding van de Aorta in de buik wordt 'Aneurysma van de Aorta Abdominalis' (AAA) genoemd. Aneurysma’s ontstaan veelal als gevolg van slagaderverkalking (atherosclerose). Meestal geven aneurysma’s van de aorta geen klachten Een enkele keer kan er een kloppende, niet pijnlijke zwelling in de buik ter hoogte van de navel worden gevoeld. Meestal bij slanke patiënten. In uitzonderlijke gevallen kan een aneurysma van de aorta in de buik plotseling rugklachten en/of buikklachten veroorzaken. Dit wijst vaak op een dreigende scheuring van de aortawand, een zeer ernstige situatie die snel medische behandeling behoeft. |
| Colitis ulcerosa | Colitis ulcerosa is een chronische ontsteking van de dikke darm. Eén van de symptomen is buikpijn met soms hevige buikkrampen en opzwellen van de buik. |
| Uremie | Uremie is ophoping van afvalstoffen in het bloed door nierfalen. |
| Urineweginfectie | Een urineweginfectie is een infectie of ontsteking van het slijmvlies aan de binnenkant van de urinewegen. De urinewegen bestaan uit de het nierbekken, de urineleiders, de blaas en de plasbuis. Veelvoorkomende verschijnselen zijn een stekende en hevige pijn in de (onder)buik en/of onderrug; vaak moeten plassen, en frequente aandrang; loze aandrang (het gevoel dat je moet plassen terwijl je niet hoeft te plassen); branderig gevoel tijdens of vlak na het plassen; stinkende of troebele urine; rode afscheiding (bloed) in de urine. |
| Buikgriep (gastro-enteritis) | Diarree, misselijkheid, buikkrampen of buikpijn, braken, verminderde eetlust, hoofdpijn, duizeligheid, moeheid en algeheel gevoel van ziek-zijn (algehele malaise), zijn de meest karakteristieke symptomen van buikgriep. |
| Voedselvergiftiging | Voedselvergiftiging gaat vaak gepaard met symptomen als misselijkheid, braken, buikpijn of buikkrampen, plotselinge diarree of koorts. |
| Voedselallergie en voedselintolerantie | Pijn in je buik wordt maar al te vaak veroorzaakt door een voedselallergie of voedselintolerantie. Een voedselallergie is een abnormale reactie van je lichaam op een normale voedingsstof. De reactie verloopt hierbij via het afweersysteem en de klachten worden veroorzaakt door een reactie op specifieke voedingsmiddelen. Voedselintolerantie daarentegen wordt ook wel niet-allergische voedselovergevoeligheid genoemd. De reacties op voeding ontstaan dus niet op een bepaald allergeen, maar bijvoorbeeld door een tekort aan enzymen (bijvoorbeeld lactose-intolerantie). Voedselovergevoeligheid is de overkoepelende term voor voedselallergie en voedselintolerantie. |
| Menstruatie | Vrouwen zijn elke maand ongesteld. Bij de meeste meisjes en vrouwen gaat de menstruatie gepaard met buikkramp, hoofdpijn en soms misselijkheid en braken. |
| Cannabinoïd-hyperemesis | Chronisch cannabisgebruik kan leiden tot het cannabinoïd-hyperemesis-syndroom, een weinig bekende aandoening wat wordt gekenmerkt door een cyclisch optreden van episoden van misselijkheid en onophoudelijk braken gedurende enkele dagen en koliekachtige buikpijn. |
| Obstipatie (verstopping) | Bij obstipatie komt de ontlasting minder dan drie keer per week. Mogelijke klachten van obstipatie zijn buikpijn, buikkrampen, pijn bij het poepen en harde, droge ontlasting. Het wordt vaak veroorzaakt of in de hand gewerkt door weinig drinken, te weinig vezels in de voeding en te weinig beweging. |
Buikpijn onderbuik
De volgende omstandigheden veroorzaken vaak pijn in de onderbuik, soms beschreven als pijn in het bekken:| Oorzaak buikpijn onderbuik | Symptomen |
|---|---|
| Blindedarmontsteking (appendicitis) | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Blaasontsteking (cystitis) | Vooral vrouwen kunnen last krijgen van een blaasontsteking. Veel gezien klachten zijn en stekende pijn in de (onder)buik en/of onderrug; vaak moeten plassen, een frequente aandrang; loze aandrang (d.w.z. de aandrang hebben om te plassen, terwijl de blaas niet vol is); brandende pijn of branderig gevoel tijdens het plassen. |
| Diverticulitis | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Baarmoederhalsaandoeningen | Problemen met de cervix, zoals cervicale infecties, ontstoken baarmoederhals of baarmoederhalsgezwellen (cervix-neoplasmen). |
| Endometriose | Bij endometriose verspreidt het slijmvies van de binnenkant van baarmoederholte, naar andere gebieden, meestal bekken of buikholte wat aanleidng kan geven tot chronische pijn in het bekken bij vrouwen. |
| Obstructie van de darm | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Mittelschmerz | Dit is de benaming voor het gevoel van pijn ter hoogte van de onderbuik dat vrouwen soms hebben tijdens de eisprong of ovulatie. |
| Eierstokcyste | In de eierstokken kunnen zich goedaardige gezwellen bevinden, ook wel ovariumcysten genoemd. Naast pijn in de onderbuik of een zwaar of drukkend gevoel in de buik, kun je last krijgen van onregelmatige menstruatie, soms met fors bloedverlies. |
| Pelvic inflammatory disease (PID) | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Eileiderontsteking (salpingitis) | Veel vrouwen hebben een sluimerende eileiderontsteking zonder klachten. Eén van de klachten die kan optreden is pijn in de onderbuik (gevoeligheid en pijnscheuten aan één of beide kanten van de onderbuik) en bekken (bekkenpijn). |
| Zwangerschap | Als je zwanger bent kun je af en toe last hebben van pijn in de onderbuik. Dat is normaal en niet iets om je zorgen over te maken. Deze wordt veroorzaakt door het uitrekken van de spieren en bindweefsel van de buik. Buikpijn en enig bloedverlies aan het begin van de zwangerschap kan echter ook wijzen op een miskraam of een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Als de zwangerschap ten einde loopt, kan de pijn het begin van de weeën inluiden. Slechts zelden is er sprake van loslatende placenta. |
| Obstipatie | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
Buikpijn bovenbuik
De volgende aandoeningen veroorzaken vaak pijn in de bovenbuik:| Oorzaak buikpijn bovenbuik | Symptomen |
|---|---|
| Angina pectoris | Angina pectoris is de Latijnse benaming voor 'pijn op de borst' en het wordt veroorzaakt door vernauwing van een of meer kransslagaderen. Bovenbuikpijn die bij inspanning verergert, wijst op angina pectoris. |
| Blindedarmontsteking (appendicitis) | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Galwegontsteking (cholangitis) | Meestal wordt een galwegontsteking veroorzaakt door een bacterie, maar ook een virus kan de boosdoener zijn. Je kunt daarbij last krijgen van hoge koorts, pijn in je buik, geelzucht en koude rillingen. |
| Galblaasontsteking (cholecystitis) | Vaak wordt een acute galblaasontsteking veroorzaakt door galstenen in de galblaas. Klachten die kunnen optreden zijn onder meer: pijn in de rechterschouder; misselijkheid en braken; een onbehaaglijk gevoel in de bovenbuik; koorts en rillingen; een branderige pijn in de maagstreek en achter het borstbeen; geelzucht; ontkleuring van ontlasting. |
| Dunne darm ontsteking | Deze aandoening gaat meestal gepaard met buikpijn, diarree en buikkrampen. |
| Hepatitis (leverontsteking) | Bij hepatitis kan buikpijn optreden als gevolg van een vergrote lever. |
| GERD (gastro-oesofageale reflux) | Gastro-oesofagale reflux kan gepaard gaan met een brandend gevoel in de slokdarm, in het bijzonder ter hoogte van het borstbeen; zure oprispingen; irritatie in de keel; een zure smaak in de mond; een slechte adem; hoestbuien. |
| Hartaanval (hartinfarct) | Een hartaanval kan pijn in de bovenbuik geven, terwijl er géén (klassieke) symptomen zoals pijn op de borst aanwezig hoeven te zijn. |
| Obstructie van de darm | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Acute mesenteriale ischemie | Dit is een acute doorbloedingsstoornis van het mesenteriale vaatbed, hetgeen zeer hevige buikpijn veroorzaakt die vaak in aanvallen komt. |
| Non-Hodgkin lymfoom | Non-Hodgkin lymfoom is een verzamelnaam voor vele verschillende vormen van lymfeklierkanker (lymfoom). Bij lokalisatie in de maag, milt of de buik, kunnen er maag- of buikpijn klachten ontstaan. |
| Maagpijn | Vaak is er geen duidelijk oorzaak voor maagpijn te vinden. Dit noemt men aspecifieke maagklachten. Deze geven vrijwel nooit blijvende schade voor de gezondheid en gaan na verloop van tijd vanzelf over. Je kunt ook maagklachten ontwikkelen door te veel, te vet of sterk gekruid voedsel te eten. Of door het nuttigen van zure of koolzuurhoudende drank, koffie, of alcohol. Daarnaast kan lichamelijke en/of mentale stress maagklachten veroorzaken, net als roken of ongezonde voeding. De maag kan ook van streek raken bij een geringe afwijking van de dagelijkse eet- en drinkgewoonten. Tevens is bekend dat bepaalde medicijnen maagklachten kunnen veroorzaken. |
| Alvleesklierontsteking (pancreatitis) | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Maagzweer | Een maagzweer is een zweer van de maagwand of twaalfvingerige darm en veelvoorkomende symptomen zijn pijn enkele uren na een maaltijd of pijn tijdens het eten; pijn in de bovenbuik; zuurbranden of brandend maagzuur; opboeren; misselijkheid en soms overgeven, braken. |
| Pericarditis | Pericarditis is een ontsteking van het hartzakje en kan zowel acuut als chronisch zijn. Symptomen zijn: pijn op de borst die uitstraalt naar de linkerzijde van de nek, schouder, rug of bovenbuik; kortademigheid; opzetten van de buik. |
| Borstvliesontsteking (pleuritis) | Deze aandoening kenmerkt zich door kortademigheid en pijn bij het ademen en hoesten. Doorzuchten is vrijwel onmogelijk. Tevens kan er sprake zijn van uitstralingspijn in de schouder en soms zelfs in de buik. Borstvliesontsteking is altijd een complicatie of symptoom van een onderliggende ziekte, zoals pneumonie (longontsteking), tuberculose (tbc) of kanker. |
| Longontsteking (pneunomie) | Longontsteking is een infectie van de longblaasjes en het omringende weefsel. Symptomen van een longontsteking zijn onder andere de volgende: kortademigheid; neusvleugelen (vooral bij kinderen - hierbij gaan bij het ademen de neusvleugeks 'op en neer'); hoesten, eventueel ophoesten van groen of geel slijm; (hoge) Koorts; pijn, verergerd door diep ademhalen en hoesten; snelle, oppervlakkige ademhaling; algeheel gevoel van ziek zijn, algehele malaise. |
| Klaplong (pneumothorax) | B]ij een klaplong stroomt er vanuit de longen lucht in de ruimte tussen de longvliezen. Hierdoor neemt de druk in de holte toe, waardoor de long samenklapt. De symptomen bij een klaplong lopen sterk uiteen van lichte kortademigheid of pijn in de borst tot ernstige kortademigheid, shock en levensbedreigende hartstilstand. Vaak ontstaat er een plotselinge scherpe pijn in de borst en kortademigheid. Dit kan gepaard gaan met een droge kuchhoest. Ook kun je last hebben van pijn in de nek, de schouder of de buik. |
| Pylorische stenose (bij kinderen) | Dit betreft een vernauwing van de pylorus, het onderste deel van de maag waardoor voedsel en andere maaginhoud passeren naar de dunne darm voeren. |
| Aneurysma van de buikslagader (AAA) | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
Buikpijn midden
De volgende omstandigheden geven vaak pijn in het midden van de buik:| Oorzaak buikpijn midden | Symptomen |
|---|---|
| Blindedarmontsteking (appendicitis) | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Diabetische ketoacidose | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Letsel/trauma | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Obstructie van de darm | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Mesenteriale trombose | Trombose duidt op het ontstaan van een bloedstolsel in een bloedvat. De mesenteriale bloedvaten zijn de aders en slagaders die de darmen van bloed voorzien. Aanvankelijk heb je vaak last van vage buikpijnklachten. Deze kunnen (later) gepaard gaan met koorts, misselijkheid, braken en diarree. |
| Alvleesklierontsteking (pancreatitis) | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Aneurysma van de buikslagader (AAA) | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Uremie | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
Buikpijn linksonder
De volgende omstandigheden veroorzaken vaak buikpijn linksonder:| Oorzaak buikpijn linksonder | Symptomen |
|---|---|
| Blindedarmontsteking (appendicitis) | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Darmkanker | Geeft vaak de volgende klachten: veranderingen in het ontlastingpatroon (obstipatie of afwisselend verstopping en diarree); bloed en/of slijm bij de ontlasting; loze aandrang; vermoeidheid en duizeligheid als gevolg van bloedarmoede; buikpijn; een gevoelige (pijnlijke) plek in de buik; gewichtsverlies; koorts. |
| Ziekte van Crohn | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Diverticulitis | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Baarmoederhalsaandoeningen | Zie bij 'buikpijn onderbuik'. |
| Endometriose | Zie bij 'buikpijn onderbuik'. |
| Liesbreuk (hernia inguinalis) | Wanneer de voedselpassage in de darm door beklemming in de breukpoort is afgesloten, kan een liesbreuk aanleiding geven tot misselijkheid en zelfs tot buikpijn en braken. |
| Letsel/trauma | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Obstructie van de darm | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Nierbekkenontsteking | Veelvoorkomende symptomen van een (acute) nierbekkenontsteking zijn rillingen, koorts, pijn onder in de rug, aan beide zijden, buikpijn en misselijkheid en braken |
| Nierstenen | De (klassieke) symptomen van een urinesteenaanval zijn koliekpijn (dat is een krampende pijn van wisselende intensiteit). Deze hevige pijn manifesteert zich aanvalsgewijs en is voelbaar in de rug en kan uitstralen naar onderbuik, zijkant van de buik en lies. Dit gaat gepaard met bewegingsdrang. Daarnaast heb je last van misselijkheid en braken, hevig transpireren, koorts of zelfs flauwvallen. Er kan ook bloed in de urine optreden. |
| Mittelschmerz | Zie bij 'buikpijn onderbuik'. |
| Eierstokcyste | Zie bij 'buikpijn onderbuik'. |
| Vesiculitis | Dit betreft een ontsteking van de zaadblaasjes, de klieren in het mannelijk voortplantingsorgaan. Vaak gaat het gepaard met een prostaatontsteking. Je krijgt last tijdens het plassen en bij de ontlasting. Ook koorts met koude rillingen, rugpijn, buikpijn en een pijnlijk gevoel bij de ballen kunnen optreden. |
| Aneurysma van de buikslagader (AAA) | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Darmperforatie | Een darmperforatie is een gaatje in de darmwand. Het gevolg hiervan is dat de inhoud van de darm in de buikholte lekt. Hierdoor komt er ontlasting in de buikholte. Dit leidt vaak tot een ontstekingsreactie van het buikvlies, wat erg veel buikpijn en het hard aanvoelen van de buik tot gevolg heeft. |
| Abces van de eileiders en eierstokken | Dit zijn complicaties van een ontsteking van de eierstokken en eileiders. |
| Colitis ulcerosa | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
Buikpijn linksboven
De volgende aandoeningen kunnen buikpijn linksboven veroorzaken:| Oorzaak buikpijn linksboven | Symptomen |
|---|---|
| Angina pectoris | Zie bij 'buikpijn bovenbuik' |
| Kanker | Kanker in diverse organen kan buikpijn veroorzaken. |
| Diverticulitis | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Vergrote milt | De milt bevindt zich de linker bovenhelft van de buik, net achter de maag. Bij een vergrote milt kun je last krijgen van een vervelend gevoel of pijn aan de linkerkant van de buik of rug. |
| Empyeem | Dit betreft een ophoping van pus in de pleuraholte, wat bij een longontsteking kan ontstaan, maar ook door besmetting van al bestaand pleuravocht. |
| Fecale impactie | Dit duidt op de situatie, waarbij de ontlasting in de dikke darm zodanig indikt en hard wordt dat het spontaan lozen ervan niet meer mogelijk is. Dit leidt tot allerlei klachten. Obstipatie (verstopping) is de belangrijkste oorzaak van fecale impactie. |
| Gastritis (maagslijmvliesontsteking) | Maagslijmvliesontsteking kan aanleiding geven tot een scala aan klachten, zoals een opgeblazen gevoel, buikpijn, misselijkheid en braken, verlies van eetlust, hik, bloedbraken en zwarte, teerachtige ontlasting. |
| Hartaanval (hartinfarct) | Zie bij 'buikpijn bovenbuik' |
| Hiatus hernia (middenrifbreuk) | Het middenrif is een spier die de borstholte van de buikholte scheidt. Bij een middenrifbreuk is de opening in het middenrif groter dan normaal, wat kan leiden tot klachten als braken, zuurbranden of oprispingen, uitstralende pijn (naar de buik), misselijkheid, een zure smaak in de mond, moeite met slikken en een branderig gevoel achter het borstbeen dat verergert bij buigen, rekken en liggen. |
| Letsel/trauma | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Nierbekkenontsteking | Zie bij 'buikpijn linksonder'. |
| Nierstenen | Zie bij 'buikpijn linksonder'. |
| Alvleesklierontsteking (pancreatitis) | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Longontsteking | Zie bij 'buikpijn bovenbuik'. |
| Longinfarct of longembolie | Dit verwijst naar acute afsluiting van een longslagader, waardoor het achterliggende gedeelte van de long geen bloed meer krijgt met het risico dat het achterliggende weefsel kan afsterven. Het belangrijkste symptoom is plotselinge kortademigheid en pijn bij het ademen. Deze pijn verergert bij diep inademen. |
| Pylorische stenose (bij kinderen) | Zie bij 'buikpijn bovenbuik'. |
| Miltruptuur | Bij een gescheurde milt is de buik pijnlijk en drukgevoelig. |
| Gordelroos (herpes zoster) | Gordelroos begint meestal met jeuk, pijn en tintelingen op een bepaalde plek op de huid, meestal rond de buik of taille. |
| aneurysma van de buikslagader (AAA) | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Darmperforatie | Zie bij 'buikpijn linksonder'. |
| Zwevende-ribsyndroom | Bij pijnklachten gelokaliseerd in de linker of rechter bovenbuik is het zinvol om een zwevende-ribsyndroom te overwegen. In de medische literatuur wordt er weinig aandacht aan geschonken. De pijn wordt beschreven als zeurend, min of meer constant aanwezig en soms in hevigheid toenemend. |
Buikpijn rechtsonder
De volgende omstandigheden veroorzaken vaak buikpijn rechtsonder:| Oorzaak buikpijn rechtsonder | Symptomen |
|---|---|
| Blindedarmontsteking (appendicitis) | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Kanker | Zie bij 'buikpijn linksboven'. |
| Galblaasontsteking | Zie bij 'buikpijn bovenbuik'. |
| Diverticulitis | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Baarmoederhalsaandoeningen | Zie bij 'buikpijn onderbuik'. |
| Endometriose | Zie bij 'buikpijn onderbuik'. |
| Liesbreuk | Zie bij 'buikpijn linksonder'. |
| Letsel/trauma | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Obstructie van de darm | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Nierbekkenontsteking | Zie bij 'buikpijn linksonder'. |
| Nierstenen | Zie bij 'buikpijn linksonder'. |
| Mittelschmerz | Zie bij 'buikpijn onderbuik'. |
| Eierstokcyste | Zie bij 'buikpijn onderbuik'. |
| Eileiderontsteking | Zie bij 'buikpijn onderbuik'. |
| Vesiculitis | Zie bij 'buikpijn linksonder'. |
| aneurysma van de buikslagader (AAA) | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Buikgriep (gastro-enteritis) | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Abces van de eileiders en eierstokken | Zie bij 'buikpijn linksonder'. |
Buikpijn rechtsboven
De volgende omstandigheden en aandoeningen veroorzaken vaak buikpijn rechtsboven:| Oorzaak buikpijn rechtsboven | Symptomen |
|---|---|
| Blindedarmontsteking (appendicitis) | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Galwegontsteking (cholangitis) | Zie bij 'buikpijn bovenbuik'. |
| Diverticulitis | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Fecale impactie | Zie bij 'buikpijn linksboven'. |
| Galblaaskanker | Galblaaskanker kan de volgende symptomen geven: pijn in de rechter buikhelft (rechts in de bovenbuik), misselijkheid en braken; opgeblazen gevoel; jeuk; geelzucht; koorts; verlies van eetlust en (ongewild) gewichtsverlies. |
| Hepatitis (leverontsteking) | Zie bij 'buikpijn bovenbuik'. |
| Gastritis (maagslijmvliesontsteking) | Zie bij 'buikpijn linksboven'. |
| Hiatus hernia (middenrifbreuk) | Zie bij 'buikpijn linksboven'. |
| Letsel/trauma | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Obstructie van de darm | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Nierbekkenontsteking | Zie bij 'buikpijn linksonder'. |
| Nierstenen | Zie bij 'buikpijn linksonder'. |
| Nierkanker | Dit kan een pijnlijk of ongemakkelijk gevoel in de zij of rugzijde geven. |
| Leverabces | Een leverabces is een ophoping van pus in de lever. |
| Leverkanker | Een opgezette lever en (vage) pijn in de bovenbuik zijn klachten die kunnen ontstaan bij leverkanker. Dit kan gepaard gaan met misselijkheid en braken, verminderde eetlust, onverklaarbaar gewichtsverlies, algehele zwakte en vermoeidheid, jeuk en geelzucht en vochtophoping in de buik. |
| Leverhemangioom | Een goedaardig bloedvatgezwel in de lever, variërend in grootte van enkele millimeters tot meer dan tien centimeter doorsnede. Vaak geeft het geen klachten. Als er toch klachten optreden, dan treedt er vaak pijn, druk of massagevoel in de rechterbovenbuik op. |
| Alvleesklierkanker | Veelvoorkomende klachten bij alvleesklierkanker zijn verminderde eetlust (en gewichtsverlies), misselijkheid, een zeurende pijn boven of midden in de buik en/of in de rug en een een verstoord ontlastingspatroon. |
| Alvleesklierontsteking (pancreatitis) | Zie bij 'algemene buikpijn'. |
| Maagzweer | Zie bij 'buikpijn bovenbuik'. |
| Pericarditis | Zie bij 'buikpijn bovenbuik'. |
| Borstvliesontsteking (pleuritis) | Zie bij 'buikpijn bovenbuik'. |
| Longontsteking | Zie bij 'buikpijn bovenbuik'. |
| Longinfarct of longembolie | Zie bij 'buikpijn linksboven'. |
| Pylorische stenose (bij kinderen) | Zie bij 'buikpijn bovenbuik'. |
| Gordelroos | Zie bij 'buikpijn linksboven'. |
| Maagkanker | In het begin van de ziekte zijn er vaak klachten als vage pijn in de (boven)buik, snel een vol gevoel, eten dat niet goed valt, overgeven, afvallen zonder duidelijke oorzaak, een gevoel van slapte, bleek uiterlijk, snelle vermoeidheid (als gevolg van bloedarmoede) en pikzwarte ontlasting. Het opgeven van bloed of voedsel als gevolg van afsluiting van de maaguitgang, kan ook duiden op maagkanker. |
| Zwevende-ribsyndroom | Zie bij 'buikpijn linksboven'. |
| Wandelende nier (nefroptosis) | Een wandelende nier duidt op een abnormaal beweeglijke nier die meer dan 2 wervellichamen (of> 5 cm) in afdaalt in de buikholte bij vergelijking van de locatie in respectievelijk liggende en staande houding. Dit kan onbegrepen pijn in de rechter flank of rechter buikhelft geven, welke toeneemt in de loop van de dag maar afneemt in rust. |
Buikpijn door obstipatie / Bron: Melodia plus photos/Shutterstock.comVeel voorkomende oorzaken van buikpijn
Obstipatie
Vooral bij ouderen en (jonge) kinderen kan obstipatie of verstopping tot buikpijn leiden. Bij het prikkelbare darm syndroom staat de buikpijn op de voorgrond met een meestal wisselend ontlastingspatroon (diarree/verstopping). Bij obstipatie treedt er buikpijn op met het gevoel helemaal verstopt te zitten. De stoelgang is traag en het komt voor je gedurende enkele dagen niet kunt poepen. Obstipatie wordt gekenmerkt door harde en droge ontlasting (keutels), welke met veel pijn en moeite geloosd wordt. Naast verstoppingsklachten, kun je klagen over een opgeblazen gevoel in de buik waarbij je kleren steeds strakker gaan zitten. Ook kan de eetlust aanzienlijk afnemen.Obstipatie kent veel verschillende oorzaken:
- verkeerde eet-, drink- en leefgewoonten:
- verkeerde voeding (vooral vezelarme voeding).
- te weinig drinken en een tekort aan beweging, waardoor de darmen te traag werken en de ingedikte voedselresten met moeite door de darm worden voortbewogen.
- darmziekten kunnen ertoe bijdragen dat het voortbewegen van de ontlasting moeilijker verloopt
- andere onderliggende ziektebeelden, zoals:
- neurologische ziekten (ziekte van Parkinson of multiple sclerose)
- psychiatrische beelden (depressie)
- bepaalde systemische aandoeningen (hyperthyreoïdie oftewel een te snel werkende schildklier)
- medicijngebruik:
- codeïne
- ijzerpreparaten of ijzerpillen
- diuretica of plasmiddelen (voorgeschreven bij hoge bloeddruk)
- psychofarmaca (geneesmiddelen die inwerken op het psychisch welbevinden)
- een verkeerde ontlastingsgewoonte (het ophouden van de ontlasting)
Dagelijks voldoende drinken om obstipatie te voorkomen / Bron: Luminast/Shutterstock.com- vezelrijk dieet
- frequente maaltijden (verdeeld over de dag meerdere maaltijden)
- voldoende drinken
- regelmatige lichaamsbeweging
De huisarts kan bij hardnekkige obstipatie laxeermiddelen voorschrijven, zodat de ontlasting zachter wordt en de darm tot extra peristaltiek (darmbewegingen) aangezet wordt.
Blaasontsteking
Een blaasontsteking is een ontsteking van het slijmvlies van de blaas en wordt meestal veroorzaakt door een bacterie die via de plasbuis de blaas binnendringt. Blaasontstekingen komen bij vrouwen en meisjesveel vaker voor dan bij mannen en jongens. Dit komt doordat bij vrouwen zowel de plasbuis als de afstand van de anus naar de plasbuis aanzienlijk korter is dan bij mannen, waardoor bacteriën meer kans maken om binnen te komen. Maar ook tijdens de geslachtsgemeenschap kunnen bacteriën gemakkelijk in de plasbuis terechtkomen. Bij kinderen kan een (aangeboren) afwijking aan de urinewegen een blaasontsteking veroorzaken, maar meestal is het niet duidelijk waardoor het veroorzaakt wordt. Bij mannen gaat een blaasontsteking niet zelden gepaard met een prostaatontsteking.
Donkergele urine bij blaasontsteking / Bron: Haryigit/Shutterstock.com- pijn en/of branderig gevoel tijdens het plassen
- steken in de onderbuik
- vaker plassen en meer aandrang om te plassen, waarbij steeds kleine beetjes urine uitgeplast wordt
- troebele urine of donkere urine of donkergele urine, die sterk kan ruiken (stinkende urine)
- (sporen van) bloed in de urine
- gevoel van onwel zijn en zwakte of koortsig gevoel
Symptomen van blaasontsteking bij kinderen kunnen zijn:
- algehele malaise
- prikkelbaarheid
- beperkte eetlust
- (neiging tot) braken
- (vage) buikpijnklachten
- pijn bij het plassen
Onderzoek en diagnose
Het diagnosticeren van buikpijn is een proces dat niet overhaast mag worden, want de oorzaken kunnen uiteenlopen van onschuldig tot potentieel levensbedreigend. Het vraagt om een zorgvuldige en systematische benadering waarbij verschillende stappen worden doorlopen om de bron van de pijn te identificeren.Anamnese: Het verhaal van de pijn
De eerste stap in het onderzoek is de anamnese, een gesprek waarin de arts probeert de puzzelstukjes van jouw klachten bij elkaar te leggen. Hier draait alles om het verhaal dat je lichaam vertelt:- Hoe voelt de pijn? Is het een doffe, zeurende pijn die constant aanwezig is, of zijn het plotselinge, scherpe steken die je doen ineenkrimpen?
- Waar zit de pijn? Bevindt de pijn zich links, rechts, hoog in de buik, laag in de onderbuik, of misschien ergens in het midden?
- Wanneer begon de pijn? Is het iets wat geleidelijk is gekomen, of werd je er plotseling door overvallen? Komt het op bepaalde momenten, bijvoorbeeld na het eten?
- Zijn er andere symptomen? Denk aan misselijkheid, braken, koorts, veranderingen in de ontlasting – al deze details helpen de arts om het plaatje compleet te maken.
Lichamelijk onderzoek: De taal van het lichaam
Na de anamnese volgt het lichamelijk onderzoek, waarbij de arts zijn of haar handen gebruikt om de buik nauwgezet te onderzoeken. Hier wordt elke aanraking een vraag aan je lichaam:- Waar doet het pijn? De arts drukt op verschillende plekken om te voelen waar de pijn het meest intens is. Soms geeft je lichaam al meteen een duidelijke aanwijzing.
- Hoe reageert je buik? Tekenen van spanning of verzet kunnen wijzen op een ontsteking of een ander acuut probleem.
- Zijn er zwellingen of harde plekken? Dit kan een signaal zijn dat er iets in je buik groeit wat daar niet thuishoort, zoals een tumor of een vergrote lever.
Aanvullend onderzoek: De diepte in
Als de oorzaak van de buikpijn nog niet duidelijk is, kan de arts verder kijken met behulp van aanvullende onderzoeken. Dit is waar de technologie te hulp schiet:- Bloedonderzoek: Een simpele prik kan al veel onthullen, zoals ontstekingswaarden, infecties, of problemen met organen zoals de lever of nieren.
- Beeldvorming: Met technieken zoals echografie of een CT-scan kan de arts een kijkje nemen in je buik zonder te snijden. Dit helpt om galstenen, tumoren of andere afwijkingen te vinden.
- Endoscopie: Soms moet de arts letterlijk in je maag of darmen kijken, en dat kan met een endoscopie. Dit onderzoek kan bijvoorbeeld zweren of ontstekingen zichtbaar maken.
Differentiaaldiagnose: De mogelijkheden afwegen
Op basis van alle verzamelde informatie maakt de arts een lijst van mogelijke oorzaken, een zogenaamde differentiaaldiagnose. Deze lijst helpt om stap voor stap oorzaken uit te sluiten totdat de ware boosdoener overblijft.Behandelplan: De weg naar herstel
Wanneer de diagnose eenmaal duidelijk is, wordt er een behandelplan opgesteld. Dit kan variëren van medicijnen, zoals antibiotica bij een infectie, tot een operatie, bijvoorbeeld bij een blindedarmontsteking. Soms is verder specialistisch onderzoek nodig, of word je doorverwezen naar een specialist voor verdere behandeling.Lees verder
© 2014 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Buikpijn bij kinderenBuikpijn bij kinderen is heel vervelend. Het kan veel verschillende oorzaken hebben zoals stress, diarree, maagzuur, con…
Een maagzweer of gewoon buikpijn?Buikpijn is de meest gehoorde klacht, vooral kinderen klagen hier nog al eens van. De buik bestrijkt een groot gebied en…
Buikpijn, links en rechtsBuikpijn kan voorkomen in het midden van de buik, aan de rechterkant of linkerkant. Daarnaast wordt er nog verschil gema…
Gerelateerde artikelen
Buikpijn bij kinderenBuikpijn bij kinderen is heel vervelend. Het kan veel verschillende oorzaken hebben zoals stress, diarree, maagzuur, con…
Een maagzweer of gewoon buikpijn?Buikpijn is de meest gehoorde klacht, vooral kinderen klagen hier nog al eens van. De buik bestrijkt een groot gebied en…
Buikpijn, links en rechtsBuikpijn kan voorkomen in het midden van de buik, aan de rechterkant of linkerkant. Daarnaast wordt er nog verschil gema…Terugkerende buikpijn bij kinderenIeder kind heeft wel eens buikpijn. De oorzaak is bijna altijd onschuldig, zoals iets verkeerds gegeten, een buikgriepje…
Laxantia: antrachinonen en AloeAloe vera, een alom bekende vetplant is nu vooral als cosmetisch ingrediënt in gebruik maar was vroeger vooral bekend al…
Dyslexie en zijn dyslexietypenDyslexie wordt beschouwd als een specifieke leerstoornis of partieel leerdefect. Dit suggereert dat deze stoornis geïsol…
Bronnen en referenties
- Inleidingsfoto: istock.com/PIKSEL
- Dr. J.A.H. Eekhof, dr. A. Knuistingh Neven, dr. W. Opstelten: Kleine kwalen in de huisartspraktijk, Elsevier Gezondheidszorg, Amsterdam, vijfde geheel herziene druk, 2010.
- Dr. Jannes J.E. van Everdingen (hoofdredactie): Het medisch handboek; Kosmos-Z&K Uitgevers, Utrecht/Antwerpen, vijfde volledig herziene druk 2006.
- Dr. R.I.F. van der Waal, prof. dr. H.A.M. Neumann (red.): Praktische dermatologie - Klinische atlas met 470 afbeeldingen in kleur, Prelum uitgevers, Houten, 2009.
- Dr. W.A. van Vloten e.a. (red.): Dermatologie en venereologie, Elsevier Gezondheidszorg, Maarssen, derde herziene druk, 2009.
- Patrice van Efferen. Mordern medisch woordenboek - Praktische snelzoekgids van A-Z. Elmar, Rijswijk, 5e druk 2009.
- J.A.M. Baar, C.A. Bastiaansen, A.A.F. Jochems: Anatomie & fysiologie. Bohn Stafleu van Loghum, tweede druk, 2007.
- Prof. dr. D.H. Ford, prof. dr. J.P. Schadé, dr. J. Tomson (hoofdredactie). Het grote medische handboek. Rebo Productions, Lisse, 2009.
- Hans Koch & Peter van Druenen. Diagnosewijzer - 200 aandoeningen: symptomen, diagnose, behandeling. Terra Lannoo BV, Arnhem, 2009.
- http://www.avl.nl/kankersoorten/maagkanker/
- http://www.ntvg.nl/artikelen/acute-doorbloedingsstoornissen-van-de-darm-een-soepele-buik-kan-toch-acuut-zijn
- http://www.voedselvergiftiging-buikgriep-symptomen.nl/1/buikgriep_symptomen_361108.html
- http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/81201-eileiderontsteking-klachten-buikpijn-onderbuik-afscheiding.html
- http://www.gezondheidsplein.nl/aandoeningen/pelvic-inflammatory-disease/item33180
- http://pdg.elobot.nl/mesenteriale-adenitis
- http://www.merckmanual.nl/mmhenl/sec24/ch297/ch297i.html
- http://www.mayoclinic.org/symptoms/abdominal-pain/basics/causes/sym-20050728
- https://www.mchaaglanden.nl/stimulansz/ziekten-a-z/blindedarmontsteking
- http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/69359-prikkelbare-darm-syndroom-symptomen-klachten-behandeling.html
- http://www.eerstehulpwiki.nl/wiki/index.php/Klacht:Buikpijn
- http://www.webmd.com/pain-management/guide/abdominal-pain-causes-treatments
- http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/110396-verstopte-darmen-darmverstopping-darmafsluiting-of-ileus.html
- http://www.merckmanual.nl/mmhenl/sec09/ch132/ch132d.html
- http://www.medicinfo.nl/%7B8c43f789-0d72-4c16-ae68-261a39a8e147%7D
- http://www.allesoverallergie.nl/allergieen/voedselallergie/
- Martin Sulman. Mens & Gezondheid. https://mens-en-gezondheid.nl/ (ingezien op 29-8-2024)
- MedicineNet. Abdominal Pain (Causes, Remedies, Treatment). https://www.medicinenet.com/abdominal_pain_causes_remedies_treatment/article.htm#abdominal_pain_definition_and_facts (ingezien op 23-8-2018)
- Afbeelding bron 1: Istock.com/Wavebreakmedia
- Afbeelding bron 2: Melodia plus photos/Shutterstock.com
- Afbeelding bron 3: Luminast/Shutterstock.com
- Afbeelding bron 4: Haryigit/Shutterstock.com
Reactie
René Lieberwirth, 01-09-2016
Ik heb voor ernstige buikpijnklachten de diagnose ACNES syndroom gekregen. Ik kon er op deze site geen informatie over vinden.
Reactie infoteur, 03-09-2016
Bedankt voor uw reactie. Ik heb er een apart artikel aan gewijd (http://goo.gl/sjJj6O) en onder het kopje 'oorzaak algemene buikpijn' is ACNES opgenomen in het onderhavige artikel, inclusief hyperlink naar het betreffende artikel.
Tartuffel (2.971 artikelen)
Laatste update: 29-08-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 31
Laatste update: 29-08-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 31
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.